Białe małżeństwo
Teatr Mały. "Białe małżeństwo" Tadeusza Różewicza, reżyseria Tadeusz Minc, scenografia Andrzej Sadowski, muzyka Jacek Sobieski.
KAŻDA sztuka Różewicza budzi dreszczyk emocji: co jeszcze wymyśli ten pisarz?
W "Białym małżeństwie" wydaje się, że Różewicz zadrwił sobie po prostu z nas wszystkich. Chcieliście seksu? No to go macie, skumbrie w tomacie, skumbrie w tomacie!... Żeby się odwołać do Gałczyńskiego. Tematem, wokół którego obraca się akcja (?) jest bowiem seks. Dwie dziewczyny - niby Hesia i Mela z "Moralności pani Dulskiej" - zaczynają odkrywać (dosłownie i namacalnie) tajemnice ciała i surowym, bezwzględnym spojrzeniem obejmują wszystko, co ich otacza. A więc Ojca - byka, który nawet brudnej Kucharci nie przepuści, Dziadka - fetyszystę, który błaga wnuczkę o pończoszkę, Matkę, lamentującą nad swymi dziesięcioma ciążami czy Ciotkę, której "te rzeczy już nie w głowie", zabierającą się więc do uczenia sztuki miłosnej młodego narzeczonego Bianki.
Otworzył przed nami autor cały wachlarz "zainteresowań" seksualnych, którymi żyje społeczeństwo. Prawda - umieszcza akcję na przełomie stuleci, w okresie "belle epoque", ale miał przecie na myśli nas współczesnych, bo owa piękna epoka nie ukrywa już przed nami żadnych tajemnic.
Nieodżałowany Kazimierz Wyka, niezmiernie czujny badacz współczesności, pisząc o Różewiczu i jego twórczości stwierdził, że "ciąży ku propozycjom scenicznym niemożliwym do teatralnej realizacji, a poddającym od razu intencję moralizatorską, wręcz dydaktyczną".
Propozycje, zawarte w "Białym małżeństwie" są istotnie trudne do realizacji. Tadeusz Minc potraktował je więc z przymrużeniem oka, na zasadzie poetyckiej umowności, spowijając w "romantyczną" muzyczkę i Jacka Sobieskiego i stylową oprawę plastyczną Andrzeja Sadowskiego. Wprowadził do akcji chór dziewic, ucharakteryzowanych na wzór przełożonych pensji, które dbając o cnotę swoich podopiecznych zasłaniają to wszystko, czego młoda dziewczyna nie powinna widzieć. Daje to miejscami efekty zabawne. Ale - wracając do Wyki - daremnie tam szukać intencji moralizatorskich czy dydaktycznych.
