"Miłość i gniew"
5 II godz. 20.05 p. 1
Jest to jedna z najgłośniejszych sztuk lat powojennych, utwór, który stał się kamieniem milowym rozwoju współczesnego teatru angielskiego. Jej prapremiera (1956 r.) w londyńskim teatrze Royal Court, zarazem debiut sceniczny nieznanego do tej pory autora, J. Osborne'a, była szokiem, a swoim oddźwiękiem i zasięgiem wykroczyła daleko poza sferę spraw teatru. W dwa lata później jeden z najwybitniejszych recenzentów angielskich zauważał: "Echo eksplozji, jaka nastąpiła tej wiosennej nocy, wciąż jeszcze niesie się po statecznych kuluarach angielskiej kultury".
John Osborne (ur. 1929), młody prowincjonalny aktor, stał się z dnia na dzień gwiazdą pierwszej wielkości. Okazjonalne określenie, jakiego użył przedstawiciel prasowy teatru dla scharakteryzowania nieznanego nikomu autora "Miłości i gniewu": "młody gniewny człowiek" (angry young men) zrobiło niezwykłą karierę jako jako hasło wywoławcze całej plejady pisarzy i twórców debiutujących mniej więcej w tym samym okresie i występujących z podobnych pozycji. Jednak Osborne pierwszy sformułował nastroje nękające młode pokolenie, ukazał stan frustracji gnębiący tych ludzi, którzy nie mogąc znaleźć dla siebie miejsca, czują się niepotrzebni. Stał się głosem swego pokolenia w krajach Zachodu. Stworzył bohatera, w którego losach odbijały się elementarne prawdy o marazmie, degrengoladzie społeczeństwa angielskiego, skostniałego w konserwatyzmie, kastowych przedziałach i w zakłamaniu obyczajowym. Jimmy Porter wykrzykuje ze sceny swój protest przeciw temu stanowi rzeczy i swoje pragnienie, by żyć lepiej, sensowniej.
Novum okazała się także postać bohatera, wprowadzenie na scenę zwykłych ludzi z warstw niższych, ukazanie w angielskim teatrze prozy tzw. codziennego życia, zerwanie z konwencjonalnym, uładzonym i ugrzecznionym obrazem Wielkiej Brytanii, mitem jej wielkości, potęgi, ładu i szczęśliwości. "Miłość i gniew" zapoczątkowała całą falę sztuk, powieści filmów (m. in. "frytki do wszystkich dań", "Smak miodu", "Z soboty na niedzielę"), "Samotność długodystansowca"), które odegrały ważną rolę w przeobrażeniach mentalności i kultury angielskiego społeczeństwa.
