Artykuły

- Z punktu widzenia dramaturga najbardziej intryguje mnie język, jakiego Wyrypajew używa. Jest to jakaś okrutna, najwyższych lotów poezja, choć ma formę prozy - mówi MACIEJ KOWALEWSKI, dyrektor Teatru na Woli przed premierą "Lipca".

(...)

Dorota Wyżyńska: "Lipiec" to tekst trudny, okrutny, drapieżny, ale też finezyjny, poetycki, wieloznaczny. A co dla pana znaczy?

Maciej Kowalewski, dyrektor Teatru Na Woli: - Z punktu widzenia dramaturga najbardziej intryguje mnie język, jakiego Wyrypajew używa. Jest to jakaś okrutna, najwyższych lotów poezja, choć ma formę prozy. Jego misternie konstruowane zdania przyprawiają o zawrót głowy, a we mnie osobiście wzbudzają całkiem prywatną zazdrość. Mnie w tym tekście zadziwia właśnie to okrucieństwo, ale tak przedstawione, że w zasadzie nie można winić głównego bohatera. W jakimś sensie jest on jak bohater "Wystarczy być" Kosińskiego, jest niewinny. Ale to, co robi, choć niepojęte, jest zupełnie naturalne. To straszne i śmieszne jednocześnie, to wybija z przyczynowo-skutkowego myślenia i czyni tę sztukę wielką. Wierzę Iwanowi, bo sam tak czuję, że na końcu tego czarnego lasu można znaleźć Boga.

To, że Teatr na Woli konsekwentnie zajmuje się współczesną dramaturgią, wystawia teksty, które w większości wcześniej nie były sprawdzone na scenie, wiąże się z ryzykiem.

- Tak jak każdy kolejny dzień jest ryzykiem, bo jeszcze nie wiemy, co się wydarzy, nie możemy o takim dniu powiedzieć: "Znacie? To posłuchajcie". My w Teatrze na Woli mówimy raczej: "Nie znacie? To otwórzcie swoje serca i głowy i wskakujcie na ślizgawkę współczesności. Może wspólnie przeżyjemy coś nowego?". Ale mam wrażenie, że wspominając ryzyko związane z wystawianiem niesprawdzonych tekstów, ma Pani na myśli ryzyko wystawiania się na niepochlebne cenzurki prasowe. Nie uważam tego za ryzykowne, raczej za nieodłączną część procesu, jakim jest tworzenie teatru, który jeśli ma czegoś istotnie dotykać, musi przekraczać bariery i ryzykować. Nie tworzymy teatru modnego, tylko tworzymy teatr współczesny, który prawdziwie będą oceniać przyszłe pokolenia tworzące teatr sobie współczesny. Wtedy będą nas mogli posądzić nawet o wstecznictwo.

Jakie są następne plany? Na jakich autorów, teksty, reżyserów, aktorów możemy czekać w tym sezonie w Teatrze na Woli?

- Już w lutym kolejna prapremiera fenomenalnego dramatu, jaki na zamówienie Teatru na Woli napisał Tomasz Man pt. "Sex machine". Tomasz Man będzie także reżyserem tej, że się tak wyrażę, na swój wyłączny użytek i odpowiedzialność, rockowej wersji kompleksu Edypa. W "Sex machine" główną rolę zagra Adam Woronowicz.

W marcu premiera mojej najnowszej sztuki "Trzy siostrzyczki Trupki" w mojej reżyserii z udziałem Ewy Szykulskiej, Małgorzaty Rożniatowskiej, Izy Kuny i Rafała Mohra. Jeszcze nie chcę o tej sztuce wiele mówić. To będzie czarna groteska z psychologią w tle oparta na faktach.

A co z działalnością impresaryjną sceny? W Teatrze Na Woli za pana dyrekcji można było zobaczyć ciekawe spektakle, czasem z najdalszych zakątków Polski, m.in. z Legnicy "Osobisty Jezus" Przemysława Wojcieszka, z Zielonej Góry "Zabijanie Gomułki" w reż. Jacka Głomba, z Zakopanego - "Antoni S. czyli wieża Babel" w reż. Piotra Łazarkiewicza. Będziecie tę działalność kontynuować?

- Tak. Już w zeszłym sezonie zainaugurowaliśmy kolejny cykl "Polscy autorzy z Polski". Najbliższe plany to Częstochowa ze spektaklem "Patrz słońce zachodzi" oraz "Antygona w Nowym Jorku" z Białegostoku. Będą też koncerty, m.in. w styczniu wystąpi legendarna kapela Variete, a na wiosnę ekskluzywny koncert Comy. Oczywiście także czytania nowych polskich sztuk - najbliższa to "Bar Babylon" Radosława Paczochy w reż. Gabriela Gietzkiego i oczywiście spotkania z największymi polskiego teatru w ramach cyklu "Wszystko już było". Oprócz tego Teatr na Woli jest współproducentem filmu w reż. Arkadiusza Jakubika "Bardzo prosta historia o miłości" i partnerem artystycznym powstającego właśnie filmu Magdaleny Łazarkiewicz "Maraton tańca".

Mogę więc powiedzieć nieskromnie, że Teatr na Woli zaczyna pracować pełną parą. Mamy piękne nowe logo autorstwa Ewy Natkaniec, a wraz z premierą "Lipca" ruszamy z całkowicie nową stroną internetową Teatru. Prowadzimy rozmowy z ambasadą francuską na temat promowania dramaturgii polskiej i francuskiej w naszych krajach i wspólnego wydawnictwa. W zeszłym sezonie zdecydowaliśmy się wyjść naprzeciw cudzoziemcom mieszkającym coraz liczniej w stolicy i zaczęliśmy grać dwa nasze tytuły z angielskimi napisami, od października tego roku ta inicjatywa rozszerza się i wszystkie spektakle Teatru na Woli będą tłumaczone na angielski.

Teatr na Woli rozpoczął też współpracę z Koreą! Proszę o tym opowiedzieć.

- W maju tego roku byłem z wizytą w Busan w Korei Południowej, gdzie wraz z Panem Kim Dong Kyu, profesorem dramatu uniwersytetu w tym mieście, jednej z najbardziej wpływowych postaci w Korei w dziedzinie kultury, założyliśmy International Performing Arts Exchange Association, którego zostałem wiceprezydentem. Nasze stowarzyszenie skupia do tej pory Polskę, Koreę Południową, Chiny, Singapur, Niemcy, Francję, USA. Cały czas przyjmujemy nowych członków i wkrótce będziemy zarejestrowani w UNESCO. Będziemy działać w kierunku wzajemnej wymiany kulturalnej, międzynarodowych współprodukcji i produkcji przedstawień. Już we wrześniu 2010 w Teatrze na Woli odbędzie się pierwszy międzynarodowy festiwal pod auspicjami IPAEA. Obecnie pomagam prezydentowi IPAEA panu Kim Dong Kyu nawiązywać kontakty z teatrami warszawskimi. Podczas jego ostatniej wizyty w Warszawie w sierpniu spotkaliśmy się z dyrekcjami Teatru Ateneum i Teatru Polonia oraz z Pawłem Wodzińskim, nowym dyrektorem artystycznym festiwalu Raport w Gdyni.

Całość wywiadu czytaj w Gazecie Wyborczej - Stołecznej.