Artykuły

"Ja, Ja, Ja - Gombrowicz. Odczuwam potrzebę przekazania Rodzinie, krewnym, przyjaciołom moim tego oto zaczątka przygód moich". Tak zaczyna się na scenie warszawskiego Ateneum "Trans-Atlantyk" Witolda Gombrowicza w adaptacji i reżyserii Andrzeja Pawłowskiego. Premierą przewidzianą na 17 bm. scena przy Jaracza inauguruje sezon 1984/85.

Tuż przed premierą poprosiliśmy reżysera o rozmowę.

- W poprzednim sezonie, w tym samym teatrze wyreżyserował Pan "Pornografie" Gombrowicza, za kilka dni - "Trans-Atlantyk" tegoż autora. To nie może być przypadek...

- I nie jest. Gombrowicza uważam za najwspanialszego polskiego pisarza. Stąd - konsekwencje. "Pornografię" chciałem zrobić w teatrze od pierwszej chwili, gdy przeczytałem tekst. W stosunku do "Trans-Atlantyku" nie miałem takich osobistych ciągot. Wybrał go dyrektor, powierzając mi reżyserię. No i po trzech miesiącach prób zbliżamy się do finału.

- Jest to, jak wiadomo, książka rozrachunkowa z polskimi mitami. Czy jest to Pana zdaniem dobry moment na wprowadzanie jej na scenę?

- Znakomity. W dzisiejszych czasach wszyscy tkwimy w okowach stereotypów. Zgodnie z nimi podejmujemy decyzje, opowiadamy się za lub przeciw, itp. Sądzę, że wszystkim mam dobrze zrobi przypomnienie sobie tej wiwisekcji polskiej duszy, której dokonał Gombrowicz w "Trans-Atlantyku". - - Dla potrzeb tej książki Gombrowicz stworzył specjalny język. Czy postawił Pan sobie za zadanie znalezienie jego teatralnego odpowiednika?

- Uważam, że język w "Trans-Atlantyku" jest rewelacyjny, ale pozostawiam go dla czytelnika. Nie można nim opowiadać na scenie. Jest ateatralny. Ja starałem się zbudować przedstawienie dynamiczne, właśnie teatralne przede wszystkim, no i gombrowiczowskie, rzecz jasna. Czy mi się udało, już za kilka dni widzowie osądzą.

Scenografię opracował Marcin Stajewski, autorem muzyki jest Maciej Małecki. Grają m.in. Jerzy Kryszak, Jerzy Kamas, Jan Świderski, Michał Bajor, Artur Barciś, Jan Kociniak, Marian Opania, Jacek Borkowski, Marian Kociniak, Tomasz Dedek i inni.