Odnowa poprzez tragedię
ROZMOWA Z JACKIEM GĄSIOROWSKIM, REŻYSEREM SPEKTAKLU "MIŁOŚĆ - TO TAKIE PROSTE"
Czy sądzi pan, że sztuki skandynawskich dramaturgów mogą liczyć w Polsce na popularność?
Tak się złożyło, że bardzo dobrych sztuk jest w świecie niezwykle mało, a w Szwecji jest kilku świetnych dramaturgów. Wśród nich szczególnie ważni są P. O. Enquist i Lars Noren.
Czy mówiąc o tym, że jest mało ciekawych, dobrze napisanych dramatów, ma pan na myśli również Polskę?
Tak, ale nie robiłbym z Polski przypadku szczególnego. Tak jest na całym świecie. Przeżywamy w tej chwili coś w rodzaju dekadencji w kulturze. Nowe formy dramatu, które powstały w XX wieku, jak np. Teatr Absurdu, już się w jakimś stopniu przeżyły. A powrót do form tradycyjnych jest zawsze bardzo trudny, ponieważ nie mogą one już być dokładnie takie same jak kiedyś. Noren niewątpliwie ma swoje korzenie w Strindbergu i Ibsenie, ale pisze swoje sztuki w sposób zupełnie inny. To inny sposób tworzenia sytuacji, charakterystyki postaci, inny język.
Jaki?
Jego nowoczesność polega na tym, że poprzez pozorne działania, pozorne
rozmowy, które powierzchownie rzecz biorąc nic nie znaczą, odsłania głębię duszy ludzkiej. Poprzez pewne zdania czy dialogi, które wymykają się postaciom, odkrywamy to co się za nimi kryje. W teatrze najciekawszy jest dialog, który nie mówi wprost o co chodzi, maskuje pewne nie wypowiedziane treści i powoduje napięcia. Myślę, że to jest sposób budowania jego sztuk.
Czy Noren jest dekadentem?
W moim przekonaniu termin dekadencja określa coś co się wypaliło. Sztuki Norena nie są może wesołe, ale to nie jest dekadencja. Tutaj tragedia jest sposobem na odnowę człowieka, daje szansę i nadzieję. Noren sam kiedyś powiedział: "Jeżeli życie chociaż jednego z widzów po obejrzeniu tej sztuki się zmieni, to mój wysiłek nie był zmarnowany". O pewnych problemach nie da się mówić wyłącznie na wesoło.
Dlaczego akurat "Miłość - to takie proste"?
To przypadek. Sztukę dała mi Monika Niemczyk, która przywiozła ją ze Szwecji kilka lat temu. Już przy pierwszej lekturze poczułem, że to świetny materiał do realizacji na scenie.
