Widoki z fotela
[...] Z niepokojem czytałem zapowiedzi prasowe o mającym powstać nowym rodzaju programu telewizyjnego pod szyldem (przepraszam! - pod tytułem) Studio 63. Z niepokojem zasiadłem przed ekranem, gdy zaś dobiegł do końca pierwszy spektakl Studia 63 ("Świadkowie, albo nasza mała stabilizacja" Tadeusza Różewicza w reżyserii Adama Hanuszkiewicza), wstałem fotela z bardzo miłym uczuciem zaskoczenia: pod nowym szyldem zaprezentowano publiczności coś istotnie nowego.
Utwór Różewicza jest szyderczym dramatem poetyckim bez akcji, bez konfliktów dramatycznych i właściwie bez bohaterów. Postacie komentują cierpko swój własny stosunek do życia; z niespodziewanych skojarzeń, z atmosfery rachunku sumienia wobec dnia dzisiejszego, z połączenia póz udawanych z pozami prawdziwymi - powstaje satyryczny obraz. Zdemaskowane zostają i psychologiczne, i społeczne korzenie bezruchu, istota codziennych udręczeń, pustej retoryki, mechanizm funkcjonowania najróżniejszych egoizmów, czyli w istocie cała nasza mała, ale szeroka, płytka, ale zjadliwa stabilizacja.
Tego rodzaju nieproste i niełatwe do odczytania treści podaje telewizja swoim widzom niesłychanie rzadko; program Studia 63 był bardzo męczący, ale i bardzo potrzebny - zmuszał do myślenia i w trakcie trwania, i gdy się zakończył. Sądzę, że dla wielu widzów był w całości lub w części niezrozumiały; sądzę, że to objaw konieczny i zdrowy: w całości działania telewizji jest bardzo potrzebny również program, który bez obawy nazywam ekskluzywnym. Dzisiaj jest on przeznaczany dla bardzo niewielu widzów, w perspektywie - dla wszystkich, którzy będą chcieli siadać przed szklanym ekranem nie tylko po to, by odpoczywać, by czegoś się nauczyć, lecz także po to, by samodzielnie, choć nieraz z trudem pomyśleć.
Perspektywy więc są; nowy szyld jest po pierwszej próbie uzasadniony (zresztą formalnie także: reżyser Hanuszkiewicz zastosował w spektaklu np. wyolbrzymione rekwizyty, ciekawie opracował dźwięk, użył wyrazistych plansz fotograficznych). Jedno mnie tylko martwi: skąd telewizja będzie brała teksty dla Studia 63? Tutaj czai się niebezpieczeństwo rutyny, tutaj grożą płycizny i mielizny, czeka nasza mała stabilizacja, która oby nie nastąpiła. Poczekamy, zobaczymy.
