Powrót
Jest rok 1846, rok galicyjskiej rabacji chłopskiej, przeddzień niedoszłego powstania ogólnonarodowego. Na tle takich wydarzeń Stefan Żeromski osnuł "Turonia", utwór wydany w Warszawie w 1923 roku. Po dramat Żeromskiego sięgnął Waldemar Śmigasiewicz, reżyser pierwszej premiery nowego sezonu na Scenie Kameralnej Teatru Polskiego. Dzieło to nie było grane w Warszawie od ponad ćwierć wieku. W historii teatru zapisała się inscenizacja przygotowana w warszawskiej "Reducie", gdzie "Turonia" wyreżyserowali Osterwa i Limanowski, a w roli Szeli wystąpił Stefan Jaracz (Jaracz powtórzył tę wielką kreację w 1935 r. w "Ateneum"). W przedstawieniu Teatru Telewizji z 1972 roku Szelę zagrał znakomicie Jan Świderski, reżyserował wówczas Jan Kulczyński. W dzisiejszej realizacji na Scenie Kameralnej w postać tę wcielił się Jan Tesarz.
W "Turoniu" Żeromski podjął się kontynuacji losów bohaterów "Popiołów" i "Wszystko i nic". Akcja utworu toczy się w Olsztynie, w rodzinnym dworze Cedrów, do którego przybywają Olbromscy, by wziąć udział w powstaniu...
Rolę Krzysztofa Cedry Waldemar Śmigasiewicz powierzył Januszowi Zakrzeńskiemu, Rafała Olbromskiego gra Mieczysław Kalenik.
Cedro i Olbromski, o trzydzieści parę lat starsi i ubożsi o wiele złudzeń, znowu stają wobec niewygasłego marzenia o niepodległości.
Żeromski, zachowując jedność czasu i miejsca, skupił wszystkie fakty w cezurze jednej nocy z 18 na 19 lutego. Noc ta, jak dowiadujemy się z "Pamiętnika" Franciszka Wiesiołowskiego jeszcze nie była nocą rzezi. Krwawy porachunek Szeli z Boguszami w Siedliskach miał miejsce dopiero 20 lutego.
"Turoń" jest utworem trudnym, głównie ze względu na temat podjęty przez autora. Pamiętać jednak należy, że tematyka historyczna, nigdy nie zwalniała autora "Popiołów" od mówienia o chwili obecnej. Mamy więc tu do czynienia z nałożeniem się różnych rzeczywistości i odczytań dramatu. Jak zinterpretował utwór Żeromskiego Waldemar Śmigasiewicz, będzie się można przekonać już jutro na premierze.
W spektaklu występują także m.in. Ewa Domańska, Katarzyna Tatarak, Michał Maciejewski, Tomasz Budyta.
Scenografię do przedstawienia zaprojektował Maciej Preyer, muzykę przygotował Andrzej Zarycki. Premierze towarzyszyć będzie wernisaż malarstwa Moniki Żeromskiej, córki pisarza.
