Skrzynka białego człowieka
Słyszałem, że spektakl "Studia 63" był przedmiotem grubej, pryncypialnej krytyki, jako nie masowy, niekomunikatywny i bez pozytywnowydźwiękowy. Na pewno takim był, ale... dobrze, że nam go pokazano. Dobrze, że obejrzało go sobie ileś tam milionów widzów, choćby nawet mieli dramy Różewicza nie zrozumieć, albo błędnie ją pojąć.
Był to eksperyment, jeden z tych, które - jak się domyślam - są celem owego "Studia 63". Jeśli zaś decydujemy się na eksperymenty, to musimy zdać sobie sprawę z tego, że główną cechą eksperymentu jest niepewność ostatecznego rezultatu. Trudno zresztą powiedzieć, że "Świadkowie" okazali się niewypałem. Dwa elementy tego przedstawienia były na pewno świetne: aktorstwo i reżyseria. I myślę, że masowy widz przede wszystkim na to właśnie zwrócił uwagę, nie zaprzątając sobie zbytnio głowy trudną i nieoryginalną filozofią Różewicza. Powie ktoś, że do takich eksperymentów wystarczy mała salka "Ateneum", a nie od razu największy teatr, jakim jest TV. A właśnie, że nie wystarczy, gdyż w małej salce mieszczą się wyłącznie krytycy i kilkudziesięciu snobujących się na teatr intelektualistów.
Aby dać do myślenia paru milionom - musimy użyć TV. Warto zaufać widzom TV w prawie prawidłowej, choć może nie zawsze fachowej oceny przedstawienia. Gdybyśmy wystawiali takie sztuki co tydzień - byłby to obłęd; jeśli pokazujemy utwór bardzo nawet kontrowersyjny od czasu do czasu - i to raczej rzadko niż często - wszystko wydaje się być w porządku. Nie w porządku natomiast jest, że TV nie spełnia swych zobowiązań, jeśli nie werbalnych, to na pewno moralnych. Skrócony bowiem program zobowiązuje: jeśli za te same pieniądze otrzymujemy czegoś dwa razy mniej, to powinniśmy otrzymać dwa razy lepsze coś. Niestety - nie otrzymujemy. Nie widać selekcji, nie widać dbałości o oszczędzanie każdej minuty, o wypełnienie tych minut mięsem. Rozumiem, że nie była to sprawa łatwa. Decyzja o skróceniu programu przyszła nagle, nie dając programowcom czasu na przygotowanie, ale konieczny jest w takich sytuacjach zdwojony wysiłek, wyobraźnia i pomysłowość. Jeszcze jest czas - do pracy mili koledzy. [...]
