Edyp i piach
43.Rzeszowskie Spotkania Teatralne w ocenie Andrzeja Piątka w Gazecie Codziennej Nowiny.
Sofoklesa i Tadeusza Różewicza oddziela niewyobrażalna przestrzeń. A jednak głoszą podobne prawdy. Z zakończonych 28 bm. na scenie Teatru im. Wandy Siemaszkowej 43 Rzeszowskich Spotkań Teatralnych widzowie trwalej mogą zapamiętać "Króla Edypa"[na zdjęciu] Sofoklesa i "Do piachu" Tadeusza Różewicza.
"Król Edyp" z warszawskiego Teatru Ateneum wyreżyserowany przez Gustawa Holoubka dawał okazję i radość obcowania z urodą polszczyzny, co dziś jest niesłychaną rzadkością także w teatrze. To zasługa znakomitego tłumaczenia Marcina Sosnowskiego i aktorów, zwłaszcza Jerzego Treli, Piotra Fronczewskiego, Krzysztofa Gosztyły i Jerzego Kamasa. Słowa wibrowały, wybrzmiewały, magnetycznie wciągając widza w akcję. Piotr Fronczewski - Edyp zagrał przejmująco tragedię człowieka zapętlonego we własną tożsamość. Wspaniałe widowisko, oszczędne plastycznie głosząc ponadczasową prawdę o człowieku, urzekało metaforą i niedopowiedzeniami, które zawsze stanowią o magii teatru.
Brutalna prawda i lekka erotyka
"Do piachu" Tadeusza Różewicza w reżyserii Janusza Opryńskiego i Witolda Mazurkiewicza z lubelskiego Teatru Provisorium i Kompanii Teatr mówiło o człowieku brutalnie, z tezą, że człowiek w warunkach ekstremalnych (wojna, partyzantka, śmierć, głód) traci częściowo ludzkie oblicze. Dla odbiorców wychowanych na martyrologiczno - patriotycznych ckliwych obrazków ilustrujących ruch oporu w czasie drugiej wojny, spektakl ten jest szokiem. Nic dziwnego, że część widzów w trakcie z niego wychodziła. Ci jednak, którzy wytrwali do końca, zapewne długo będą pod wrażeniem jego przejmującej niestety prawdy o nas, Polakach Także klarownej konstrukcji tego spektaklu, czystej jego scenografii, pięknego światła i znakomitego aktorstwa.
"Mleczana opera" Stanisława Radwana, z krakowskiego Starego Teatru, z muzyką do z tekstów, które wypowiadają w "dymkach" rysunkowi bohaterowie Andrzeja Mleczki, zasadniczo koncentrowała się wokół erotyki. Temat powabny i chwytliwy, ale jeden z wielu w twórczości tego prześmiewcy naszych, narodowych grzechów, skądinąd rodaka z Kolbuszowej. Ciekawe, dlaczego reżyser Mikołaj Grabowski nie sięgnął po inne jego teksty? Pełni wdzięku aktorzy - Ewa Kaim, Anna Radwan, Zbigniew Kaleta i Jakub Przebindowski robili, co mogli, i w części udało się im wirtuozersko wypełnić kreowany świat specyficznego humoru Andrzeja Mleczki i wciągnąć widza w spektaklową "narysowaną" część naszej obyczajowości.
Angielski humor i papierowy skrzypek
"Czuwanie' Morrisa Panycha, w reżyserii Bogdana Augustynika, z warszawskiego Teatru na Woli, wypełnili poprawnym, klasycznym aktorstwem Anna Milewska i Emilian Kamiński. Specyficzny angielski humor - mieszanina poczciwości i odrazy, komizmu i współczucia, miłości i nienawiści mógł wywołać uśmiech, a nie śmiech widowni. I takie też były jej reakcje, gdy na scenie w wolnym rytmie snuto opowieść subtelną, chwilami zabawną o spotkaniu zagadkowej, rzekomo umierającej ciotki z dawno niewidzianym siostrzeńcem, czyhającym na jej spadek.
"Skrzypek na dachu" wg. Szołema Aleichema, w reżyserii i z choreografią Jana Szurmieja, z krakowskiego Teatru Bagatela raził powierzchownością i kiepskim aktorstwem. Filozoficzne przypowieści brzmiały jak dykteryjki W tym jakże klimatycznym musicalu nie ma od samego początku temperatury i zupełnie nastroju poezji, który jest jego zaletą i wartością. Ospały, mentorski, słaby głosowo, mruczący coś pod nosem Marek Litewka z trudem radził sobie z rolą Tewie - Mleczarza. Niezwykle dowcipna scena - majstersztyk, w której Tewie sądzi, że jego rozmówca - rzeźnik chce kupić od niego krowę, a ten pragnie za żonę jego córki, była aktorską klapą. Całość - przydługą i nudnawą, trochę ratowali aktorzy drugiego planu i w miarę sprawny zespół taneczno - wokalny.
Krakowskiemu "Skrzypkowi na dachu" daleko, oj daleko do rzeszowskiego "Sztukmistrza z Lublina"!
