Czechow dla porządnych ludzi
Po raz trzeci odbędzie się w Krakowie Festiwal Dedykacje, w tym roku poświęcony wielkiemu rosyjskiemu dramaturgowi Antoniemu Czechowowi. Najważniejszym wydarzeniem będzie "Mewa" Teatru Rosyjskiego Dramatu z Rygi [na zdjęciu] w reżyserii jednego z najwybitniejszych europejskich twórców teatru Petera Steina.
- Czechow to jeden z tych pisarzy, którzy najgłębiej zrozumieli naturę człowieka - mówi Józef Opalski, inicjator czechowowskich Dedykacji. - Opisując swoich bohaterów, opisuje właściwie każdego z nas. Natura ludzka nie miała dla niego żadnych tajemnic, umiał nazywać wszystko to, co czujemy i przeżywamy, a na co nam samym często brakuje słów. Dedykacje otworzy Salon Poezji i prawdopodobnie polska prapremiera jedynego (sic!) wiersza Czechowa, wyszperanego niedawno przez rosyjskich badaczy. Twórca "Trzech sióstr" wierszy w zasadzie nie pisywał, może to być więc dla wielbicieli jego teatru duże zaskoczenie, tym bardziej że czterowersowe dziełko traktuje o... czterech zającach. Poezje rosyjskie z przełomu XIX i XX wieku czytać będą w salonie: aktor Narodowego Starego Teatru Jerzy Święch i studenci PWST. "Żeby zrozumieć Czechowa, trzeba być przynajmniej porządnym człowiekiem" - głosi tytuł tego nadzwyczajnego salonu poezji.
Stricte teatralną część festiwalu zainauguruje "Mewa" Steina, spektakl, który zrobił już w Polsce wielkie wrażenie podczas festiwalu Kontakt w Toruniu.
- To niezwykłe przedstawienie - opowiada Opalski. - Stein przesiadywał w archiwach, studiował wszystkie redakcje tekstu i pieczołowicie odtwarzał historyczne kostiumy z 1908 roku. Wyglądało na to, że miał po prostu fantazję zrobić muzealny spektakl z miłości do Czechowa. Ale Stein jest naprawdę wielki. On tę muzealność przełamał, zamiast dekoracji zaproponował telebimy i chyba po raz pierwszy w życiu zobaczyłem, że projekcje w teatrze mogą być konieczne. Powstało niezwykłe zderzenie spektaklu tradycyjnego, szlachetnego, aktorskiego z nowoczesnymi technikami teatralnymi. Jakby Stein chciał nam powiedzieć - tak też potrafię!
Jako "estetyczna rozkosz w jednym akcie" zapowiadany jest spektakl na motywach opowiadań Czechowa "Wesolutki cmentarz" Teatru Dramatycznego Prijut Komedianta (Schronienie Komedianta) w Sankt Petersburgu. Podobno w tym mieście przedstawienie cieszy się wielkim powodzeniem, a nawet uważane jest za kultowe.
Ostatni dramat Czechowa, "Wiśniowy sad", historię o straconych złudzeniach i przegranym życiu, pokażą dwie sceny - Państwowy Teatr Dramatyczny im. Mossovieta z Moskwy (reżyseria Leonid Chejfec) oraz Teatr Polski z Wrocławia (reżyseria Paweł Miśkiewicz).
W krakowskiej kawiarni Wiśniowy Sad odbędzie się spotkanie z tłumaczem literatury rosyjskiej, wielkim znawcą tej kultury, prof. Jerzym Pomianowskim. Uniwersytet Jagielloński przygotował dwudniową sesję naukową "Czechow - sto lat później". Dokumentalną ekspozycję poświęconą krakowskim inscenizacjom Czechowa zaproponuje Muzeum Teatralne. Będą projekcje adaptacji filmowych i telewizyjnych, konkurs recytatorski oraz wieczór ballad i romansów rosyjskich w Piwnicy Pod Baranami.
