Samotny wśród swoich...
28 IV br. JEGOR BUŁYCZOW Maksyma Gorkiego w reżyserii Zygmunta Hübnera z Tadeuszem Łomnickim w roli tytułowej.
"Jegor Bułyczow", napisany w roku 1932, należy do bardziej znanych utworów, wielkiego pisarza. W telewizji zobaczymy go już po raz czwarty, by przypomnieć spektakl z Janem Swiderskim z roku 1966, łódzkie przedstawienie z Feliksem Żukowskim z roku 1971, radzieckie widowisko z Michałem Uljanowem w ramach cyklu "Teatr TV na Świecie" z roku 1973... Jest to sztuka o upadku mieszczańskiego świata Bezsiemionowych i Bułyczowów, Dostigajewych i Żeleznowych, ukazanego niby w soczewce w historii kupca pierwszej gildii - Jegora Bułyczowa, umierającego na nieuleczalną chorobę. Czy choroba tego silnego, bezwzględnego człowieka miała być symbolem zagłady świata kupców i przemysłowców carskiej Rosji? Umierający człowiek jest samotny - rodzina czyha na jego śmierć, czekając na spadek. Samotność, wyobcowanie we własnym domu i własnym środowisku sprzyja generalnemu rozrachunkowi z odchodzącym światem. Przewartościowaniu tego, co stanowiło jego ostoję: a więc - władzy cara, wszechwładzy pieniądza, omamów religii. Bułyczow zawsze przerastał spój świat - żył pełnią życia, nieskrępowany żadnymi hamulcami. Dzisiaj przy nim pozostanie tylko przeklinana przez "prawowitą" rodzinę nieślubna córka, Szurka." Ono jedna rozumie tego dzikiego, gwałtownego, zbuntowanego człowieka, ale i ona go opuści, gdy za oknami zabrzmi pieśń jutra, pieśń nowego świata, pieśń rewolucji... A do tej nowej, innej przyszłości Bułyczow już nie umie znaleźć drogi. Do majątku doszedł przez bogaty ożenek i przez nie zawsze czyste interesy. Teraz już za późno, by wrócić do swoich, a środowisko kupieckie nie zaakceptowało go nigdy.
Kiedy pytano Gorkiego, jak pisać, od po wiedział: "Piszcie tak, jakbyście byli świadkami na odwiecznej rozprawie między prawdą a fałszem, jakby sędzia był najlepszym waszym przyjacielem, w którego sprawiedliwość wierzycie bezwzględnie i niczego przed nim nie chcecie, więcej - nie możecie ukrywać". Prawda Jegora Bułyczowa jest prawdą gorzką, ale Gorki niczego przed nami nie ukrywał...
