Poznań. O sztuce i cenzurze w czasach neoliberalizmu
18 listopada o godz. 18 w Teatrze Ósmego Dnia odbędzie się spotkanie pt. "Sztuka i cenzura w czasach neoliberalizmu".
Podczas tej dyskusji chcemy zastanowić się, jak funkcjonuje sztuka w epoce neoliberalizmu. Jakie pojawiają się dla niej zagrożenia oraz jakie szanse? Dlaczego wciąż dotyka sztukę niejawna, pełzająca cenzura i jakie są przyczyny tego stanu rzeczy?
Polska sztuka współczesna mocno tkwi w systemie neoliberalno-konserwatywnym, który oddziałuje na wszystkie sfery życia społecznego w kraju. Ten system nie wytwarza jawnych nakazów i zakazów, nie funkcjonuje jako przymus, nie ma jasnych, ściśle określonych reguł. Powoduje to, że sytuacja dotycząca sztuki i cenzury artystycznej staje się bardziej skomplikowana, gdyż zależności, o których mowa są ukryte, trudne do wyśledzenia, a niekiedy nawet - nazwania.
Z drugiej strony, pojawiają się głosy, że nowa rynkowa sytuacja stwarza szanse dla sztuki oraz obrony wolności twórczej. Prywatny obieg sztuki może wpłynąć pozytywnie na obieg publiczny. Może choćby spowodować dostrzeżenie przez urzędników, że sztuka jest czymś, z czym należy się liczyć, że publiczne galerie są potrzebne ze względów edukacyjnych, kulturotwórczych, turystycznych, prestiżowych, itp.
Pojawiają się też inne pytania: czy publiczny obieg sztuki jest obiegiem niezależnym czy instytucje artystyczne reprezentują wciąż publiczny interes? Czy też system funkcjonowania sztuki zostaje obecnie zdominowany przez rynek dyktujący własne reguły? Jak powinien funkcjonować styk sfery prywatnej i publicznej, rynku i publicznych instytucji, takich jak galerie czy muzea? Kto ma faktyczny wpływ na działalność artystyczną? Czy jest to gra otwarta, jawna czy zamaskowana?
Forum Indeksu 73. Kłącza wolnej kultury w Twoim mieście
Zwiększanie wolności kultury, sztuki, nauki i mediów kojarzone jest na ogół z bezkompromisową walką z cenzurą. "Forum Indeksu 73" stawia sobie natomiast za cel poszerzanie przestrzeni wolności i ekspresji poprzez stworzenie cyklu spotkań z artystami czy artystkami, kuratorami oraz osobami, które działają ograniczająco na ekspresję twórczą, czasem ocierając się o funkcję cenzora, czasem w nią wchodząc.
Chcemy wyjść poza strategię nadzorowania i karania, po którą łatwo jest w zwalczaniu cenzury sięgać. Zamiast konstruować kolejną policję, tym razem ścigającą podejrzanych o cenzurę, chcemy oddolnie przyczyniać się do budowania wolnej kultury. Zależy nam na tym, by sytuować cenzurę w jej społeczno-politycznym kontekście (który często powoduje, że staje się ona funkcjonalna,
i wtedy dla przywrócenia wolności kultury nie wystarczy wskazanie cenzora - jest on częścią całego pozbawionego wolności porządku). Zależy nam również na tym, by diagnostykę cenzury budować możliwie oddolnie - z udziałem osób zaangażowanych w tworzenie kultury w różnych miastach. Stąd pomysł na "Forum", do którego zapraszamy wszystkich zainteresowanych poszerzaniem przestrzeni wolnej kultury.
W spotkaniu wezmą udział: prof. Piotr Piotrowski, dr Paweł Leszkowicz, Rafał Jakubowicz, Jarosław Urbański oraz Jakub Dąbrowski. Prowadzenie: dr Izabela Kowalczyk.
