Łódź. Szokujące premiery weekendu
W Łodzi dla teatromanów zapowiada się niezwykły weekend. Nadchodzące premiery w dwóch teatrach dramatycznych Łodzi - w Teatrze Nowym i Teatrze im. Jaracza będą szokować. I wywoływać skrajne emocje.
Pierwsza z nich, "Brygada szlifierza Karhana", to socrealistyczny produkcyjniak niejakiego Waszka Kani. Druga, "Zagłada ludu albo moja wątroba jest bez sensu", to dramat fekaliczny, jak nazwał go sam autor - Werner Szwab, bodaj najważniejszy współczesny dramaturg niemieckiego obszaru językowego.
"Brygadę..." reżyseruje Remigiusz Brzyk, "Zagładę ludu..." Grzegorz Wiśniewski - artyści znani w Łodzi ze świetnych realizacji. Obaj ukończyli krakowską szkołę teatralną, studiowali na tym samym roku.
"Brygadą szlifierza Karhana" zespół Teatru Nowego, pod artystyczną dyrekcją Zbigniewa Brzozy, dokonuje symbolicznego aktu "poczęcia" nowego teatru. 12 listopada 1949 roku "Brygadę" pokazano w reżyserii zespołowej pod kierunkiem Jerzego Merunowicza, jako pierwsze przedstawienie tworzącego się teatru. Młody zespół, pod wodzą Kazimierza Dejmka i Janusza Warmińskiego, zadeklarował pracę w programie kolektywnym, jako ideową alternatywę wobec marazmu i zepsucia teatrów, tkwiących jeszcze w klimacie minionej epoki.
Inauguracyjna premiera miała stanowić żywy manifest teatralnego socrealizmu, realizowanego konsekwentnie, tak na poziomie procesu twórczego, jak formy i treści przedstawienia. "Brygada..." doskonale realizowała założenia "sztuki produkcyjnej", której celem było ukazanie nowego bohatera w nowym środowisku.
W odtworzonej z drobiazgowym weryzmem rzeczywistości fabryki działał kolektyw, który wypierał mieszczańskiego bohatera indywidualnego. Sprawy załogi, problemy produkcji i ideologicznej świadomości robotników zajęły miejsce przeżyć osobistych, dylematów moralnych czy uczuciowych perypetii.
O czym dziś opowie tym tekstem reżyserujący spektakl Remigiusz Brzyk? Na scenie pojawią się m.in.: Dariusz Kowalski, Michał Bieliński, Monika Buchowiec, Mirosława Olbińska, Marek Cichucki, Dymitr Hołówko, Sławomir Sulej, Bartosz Turzyński. Scenografię zaprojektowała Justyna Łagowska. Premiera w piątek, 14 listopada.
"Zagłada ludu...", której premiera odbędzie się dzień później, jest natomiast sztuką wstrząsającą i szokującą, skupioną wokół wartości człowieczeństwa, sensu życia, zasadności istnienia świata. W 1991 roku uznano "Zagładę ludu albo moja wątroba jest bez sensu" za najlepszy debiut, a pięć lat później dramaty Schwaba, austriackiego obrazoburcy, grano z powodzeniem w całej Europie. Dziś weszły one na trwałe do repertuaru europejskiego teatru, a właściwy Schwabowi język, dobrze mieszczący się w tradycji Odona von Horvatha i Grupy Wiedeńskiej, określa się mianem Schwabdeutsch. Sam autor nazwał kiedyś język, którym operował, fekalicznym. Bohaterowie jego utworów, odarci z wszelkich form, masek, konwenansów, posługują się niegramatycznym i nieskładnym językiem, z ich ust płynie nieustanny potok złorzeczeń, plugastw.
Sztuki Wernera Schwaba w całości rozgrywają się w wyzbytym nadziei "świecie, który jest rzeźnią". Obsesyjne motywy zepsutego mięsa i ekskrementów, towarzyszące obrazom przemocy i zwyrodniałego seksu, dobitnie wyrażają kondycję jego żałosnych bohaterów i ich wzajemne stosunki. Autor tropi źródła irracjonalnych zachowań, podgląda zwyczajne życie, zwyczajnych ludzi, zamkniętych w klatkach swoich mieszkań. Bezlitośnie ukazuje groteskę codziennej egzystencji w krzywym zwierciadle prawdy, której nie chcemy znać.
"Zagłada..." to zarazem autobiograficzna i bezkompromisowa wypowiedź oraz drastyczny, wielowymiarowy traktat o życiu i człowieczeństwie. Nie bez powodu opatrzona jest podtytułem "Radykalna komedia, poświęcona mnie samemu, autorowi, wielowymiarowemu kłamcy".
Reżyserujący dramat Grzegorz Wiśniewski jest także autorem scenografii i świateł, kostiumy zaprojektowała Katarzyna Zawistowska, a twórcą opracowania muzycznego jest Rafał Kowalczyk. Występują: Bogusława Pawelec, Milena Lisiecka, Barbara Marszałek, Anna Sarna, Matylda Paszczenko, Mariusz Jakus i Przemysław Kozłowski.
