Artykuły

"Przygoda fryzjera damskiego"w reż. Łukasza Czuja w Teatrze Rozrywki w Chorzowie. Pisze Marcin Mońka w Gazecie Wybroczej - Katowice.

"Przygodę fryzjera damskiego" w Teatrze Rozrywki można oglądać jak komedię i dobrze się bawić. Można też śledzić kryminalną intrygę i trzymać kciuki za wyjaśnienie dochodzenia. Można ją wreszcie potraktować jako przypowieść o naszych czasach i bać się o własną skórę.

"Życie jest opowieścią idioty, pełną wrzasku i wściekłości. Lecz nic nie znaczącą" - pisał Szekspir, a przez następne stulecia tysiące pisarzy dodawało do naszej wiedzy o człowieku coś od siebie. W 2002 roku usłyszeliśmy kolejny oryginalny głos w tej sprawie, tym razem Eduarda Mendozy, pisarza z Katalonii. Po sześciu latach od pojawienia się w Polsce kultowej trylogii traktującej o perypetiach damskiego fryzjera (oprócz "Przygody..." to jeszcze "Sekrety hiszpańskiej pensjonarki" i "Oliwkowy labirynt") po tekst sięgnęli realizatorzy z Chorzowa. I zrobili to jako pierwsi na świecie, bo nikt wcześniej nie odważył się przenieść "Przygody " na sceniczne deski.

Mendozę od chwili, gdy kultowa "Przygoda " została przetłumaczona na wiele języków, zaczęto nazywać katalońskim Quentinem Tarantino. Zamieszkująca jego świat galeria przedziwnych postaci: drobnych cwaniaczków, grubych ryb, przedstawicieli finansjery, polityki, prostytutek, kiboli czy podejrzanej proweniencji restauratorów tylko pozornie jest daleka od naszej rzeczywistości. Bo tylko częstotliwość ich pojawiania się może odbiegać od "średniej życiowej".

Główny bohater, damski fryzjer, a wcześniej pensjonariusz zakładu zamkniętego dla psychicznie chorych, wplątuje się w grubą kryminalną aferę, która spina w całość dwa światy: dużej polityki i finansów ze światem małych krętaczy i życiowych rozbitków. Choć noszą różne stroje, są do siebie bardzo podobni. Nasz fryzjer, kierując się życiową intuicją, potrafi dotrzeć do każdego z nich. Albo inaczej - cała ta dziwaczna galeria trafia do niego. Z detektywa staje się podejrzanym, a jego dziwaczna wędrówka po Barcelonie przypomina nie tylko wizyty w ciemnych zaułkach znanych z filmów Tarantino, ale również wędrówki po kolejnych kręgach piekła.

Reżyser Łukasz Czuj zaryzykował i odważnie odtworzył paranoiczny, nieco złowrogi, duszny, a jednak niezwykle barwny świat rozmaitych wynaturzeń. W tym psychodelicznym świecie wydarzyć może się wszystko. Nikogo nie obrusza prezydent Barcelony kopulujący z prostytutką, kibole FC Barcelona okładający przechodnia czy ciemnoskóry szofer daleki od politycznej poprawności.

Najwyraźniej wszyscy dokładnie przeczytali tekst Mendozy i chodzili z nim w głowie przez dłuższy czas, bo znakomicie z tytułowej roli zaprezentował się Artur Święs, a specjalne wyróżnienia należą się też Elżbiecie Okupskiej (jako prezydentowi Barcelony), Marii Meyer, Annie Sroce, Annie Ratajczyk oraz Jacentemu Jędrusikowi.

"Przygoda fryzjera damskiego" to sztuka wielogatunkowa, choć najczęściej bywa określana jako komedia. I oczywiście na spektaklu jest się z czego śmiać. Można też się jednak zastanawiać nad kondycją i konstrukcją naszych czasów. Bo nie tak trudno sobie wyobrazić, że każdy z nas może być nagle wplątany w jakąś niewiarygodną aferę. Może ten paranoidalny rzeczywiście świat otacza nas z każdej strony i tylko ten, kto ma siłę, ten się przed nim broni. Tak jak fryzjer, choć finału nie zdradzę, by nie psuć nikomu zabawy.

Chcąc pogłębić to paranoiczne doświadczenie spektaklu, jego twórcy sięgnęli po dodatkowe środki: utwory znanego z Ich Troje Jacka Łągwy. Ten stworzył muzykę ciekawą, utrzymaną w musicalowej stylistyce i nawiązującą do wielokulturowego tygla Katalonii.

Zabawa gatunkami udowadnia, że Teatr Rozrywki świetnie potrafi czytać współczesność. Ale czy to tylko zabawa? A może tak naprawdę to nami ktoś się bawi? Ktoś nas opowiada? Ta paranoja udzieli się wszystkim, którzy obejrzą "Przygodę fryzjera damskiego".