Gdy walizka staje się ojczyzną
"Transfer!" w reż. Jana Klaty Wrocławskiego Teatru Współczesnego na XXVIII Warszawskich Spotkaniach Teatralnych. Pisze Justyna Mazur w Teatrakcjach.
Spektakl Jana Klaty "Transfer!" z Wrocławskiego Teatru Współczesnego był długo oklaskiwany przez publiczność Warszawskich Spotkań Teatralnych. Jedni widzowie wstawali ze swoich foteli, drudzy z podłogi, a jeszcze inni patrzyli podejrzliwie na otaczające ich zewsząd entuzjastyczne reakcje. Aktorów, w ścisłym tego słowa znaczeniu, w przedstawieniu wystąpiło zaledwie trzech. To oni wcielili się w postacie Churchilla, Roosvelta i Stalina, których reżyser umieścił wysoko na płaszczyźnie stalowej konstrukcji ustawionej pośrodku sceny. Pozostałe osoby grające w spektaklu nie były zawodowymi aktorami. Siedziały w rzędzie na krzesełkach w głębi sceny zamkniętej ścianą czarnego płótna. Na zmianę wstawały ze swoich miejsc i stając na przedzie sceny opowiadały swoje historie. Jak nietrudno się już domyślić spektakl Jana Klaty był kolejnym głosem w dyskusji dotyczącej powojennych rozliczeń. Był to głos ważny, dotykający problemu przesiedleń, nie próbujący obciążyć winą żadnej ze stron. Przedstawienie było grane częściowo po niemiecku - tak, by "aktorzy" niemieccy mogli snuć swoje opowieści we własnym języku (widzowie dostawali słuchawki przed wejściem na widownię). Reżyserowi udało się za pomocą prostych środków (wyłączając ową platformę i kolorowe reflektory szalejące podczas muzycznych przerywników, kiedy to "święta trójca" zamieniała się w gwiazdy rocka) stworzyć bardzo komunikatywny i społecznie ważny spektakl. Pokazał, że nie chodzi o przesiedlenie kilku tysięcy ludzi. Ludzie w liczbach są zbyt abstrakcyjni. Przesiedlono jednego człowieka, jedną rodzinę. I to się zdarzyło kilka tysięcy razy.
