Warszawa. Odsłonięto tablicę upamiętniającą prapremierę "Odprawy posłów greckich"
Na fasadzie siedziby Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego odsłonięto we wtorek tablicę upamiętniającą 430. rocznicę prapremiery "Odprawy posłów greckich" Jana Kochanowskiego - pierwszego przedstawienia teatralnego w Warszawie.
"12 I 1578 r. w Jazdowie odbyła się prapremiera "Odprawy posłów greckich" Jana Kochanowskiego. Było to pierwsze przedstawienie teatralne w Warszawie" - informuje tablica. Autorem tablicy jest absolwent Wydziału Rzeźby ASP w Warszawie - Michał Oborzyński.
Odsłonił ją Andrzej Łapicki. - Cieszę się, że Instytut Teatralny tak dba o tradycję, bo hasłem mojej pracy w teatrze było zawsze uszanowanie tradycji i odwoływanie się do tradycji - powiedział Łapicki. W jego ocenie "niewiele się zmieniło - w sensie grania na scenie - pomimo wysiłku młodych ludzi; teatr jest niezmienny i w tym tkwi siła teatru oraz siła tradycji, do której zawsze należy wracać".
Premierowa inscenizacja pierwszego polskiego dramatu politycznego "Odprawy posłów greckich" odbyła się na weselu podkanclerzego koronnego Jana Zamoyskiego i Krystyny Radziwiłłówny - w Jazdowie.
Dyrektor Instytutu Teatralnego Maciej Nowak podkreślił, że jego placówka "próbuje się mocno umiejscowić w Jazdowie". - Przypominamy, że Jazdów był jednym z największych teatrowisk warszawskich (...). Odwołujemy się do pierwszej inicjatywy teatralnej w tej okolicy - "Odprawy posłów greckich", która miała miejsce gdzieś tutaj, dokładnie nie wiadomo gdzie, być może w tym miejscu gdzie jest obecnie Trasa Łazienkowska, a być może właśnie tutaj (przy Al. Ujazdowskich 6 - PAP) - mówił Nowak.
"Odprawa posłów greckich" Jana Kochanowskiego odwołuje się do mitu o wojnie trojańskiej, opisanego przez Homera w "Iliadzie".
Kiedy poeta pracował nad utworem, jego przyjaciel Jan Zamoyski zaręczył się z Krystyną Radziwiłłówną i pragnął uświetnić zbliżające się wesele wystawieniem utworu teatralnego. Zamoyski, wówczas podkanclerzy koronny, zwrócił się do poety z prośbą o napisanie utworu. Kochanowski uznał, że pisany właśnie dramat będzie odpowiedni na tę okazję, więc przyspieszył pracę, dodał na początek stosowną pieśń chóru i nieco zmienił zakończenie. Temat utworu, choć zaczerpnięty z literatury starożytnej, miał oryginalny charakter, ponieważ wiele szczegółów Kochanowski wymyślił sam, a elementy zapożyczone rozwinął i uzupełnił tworząc jednolitą całość.
Przedstawienie przygotowano w zaledwie trzy tygodnie. Rolę inscenizatora Jan Zamojski powierzył nadwornemu lekarzowi królewskiemu Wojciechowi Oczko, przeznaczając znaczną kwotę na oprawę sceniczną tragedii. Scenę zorganizowano w Jazdowie pod Warszawą, w pałacyku królewskim, tło tworzyła płyta dekoracyjna przedstawiająca ścianę pałacową. Aktorami byli dworzanie, na widowni zasiadła elita dworska z królem Stefanem Batorym i królową Anną Jagiellonką na czele oraz zaproszeni posłowie i senatorowie przybyli do Warszawy na obrady sejmu.
"Odprawę posłów greckich" wystawiono wówczas tylko raz, właśnie na ślubie Jana Zamoyskiego. Sztuka spotkała się z krytycznymi ocenami z powodu niezgodności tragedii Kochanowskiego z wzorcami antycznymi.
