Klechda o umarłym mieście
"Kopalnia" w reż. Piotra Kruszczyńskiego z Teatru im. Szaniawskiego w Wałbrzychu. Na Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy oglądał Jarosław Reszka z Expressu Bydgoskiego.
W 1998 r. zamknięto w Wałbrzychu ostatnią kopalnię. W zamian 130-tysięczne miasto dostało puste obietnice. To dramat, ale czy sceniczny? Okazuje się, że tak.
25-letni Michał Walczak nie wychował się na Śląsku. Ale też jego sztukę - "Kopalnię" - łatwo byłoby przebudować tak, aby dotyczyła Mielca, Radomia czy Ożarowa. W dramacie pojawiają się akcenty publicystyczne, lecz nie one dominują. Tekst ma przede wszystkim urok podania, górniczej klechdy o ludziach z pięknymi marzeniami, które tu i teraz nie mogą się ziścić.
Gra aktorów na ciężkiej, ruchomej platformie w "Kopalni" pod ziemią, jest ryzykowna. Widać, że do inscenizacji zaprzęgnięto w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu wszystkie siły - aktorskie i techniczne. Na scenie pojawia się potężna ruchoma machina, zbudowana z metalu i drewna. To jakby połączenie podziemia kopalni z dachem górniczych domostw "familoków". Aktorzy wychylają się spod klap tego dachu, skuleni wyglądają przez małe okienka lub wiszą jak tobołki na hakach, co kojarzy się zszatnią w kopalni. Idea ogromnych platform na scenie może nie jest zbyt świeża, ale zawsze działa na wyobraźnię.
Gorzej wypada sam przekaz. Jest mało spójny, rozsadza go nadmiar wątków i liryzmu, nie zawsze wysokiej próby. Wałbrzyszanie grają ten spektakl dopiero od miesiąca i widać, że nie zdążyli go jeszcze w głowach poukładać. Jednego im można pozazdrościć: swojej współczesnej epopei w miejskim teatrze. Bydgoszcz ma taką (inscenizacja"Mostu Królowej Jadwigi"), ale opowiada ona o historycznych już czasach. Czy bydgoscy literaci podejmą wyzwanie?
