Usłyszeć "Odprawę"
"Odprawa posłów greckich" w reż. Michała Zadary ze Starego Teatru na IV Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Dialog-Wrocław. Pisze Agata Saraczyńska w Gazecie Wyborczej - Wrocław.
"Odprawa posłów greckich" to nic innego, jak policzek dla współczesnych polityków. Michał Zadara wytyka im braki w wykształceniu - gdyby przeczytali i zrozumieli tragedię Kochanowskiego, nie rujnowaliby Rzeczypospolitej.
"Odprawa" zrealizowana przez młodego reżysera w krakowskim Starym Teatrze to kolejna odsłona jego cyklu interpretacji polskiej klasyki. W wydaniu Zadary Różewiczowska "Kartoteka" czy Gombrowiczowska "Operetka" są zachętą do ponownego przyjrzenia się narodowym lekturom obowiązkowym. Podobnie jest z "Weselem" Wyspiańskiego i - pokazanym podczas Festiwalu Dialog - najstarszym polskim dramatem politycznym - odrodzeniowym dziełem Jana Kochanowskiego.
Zadara nie zmienia języka sztuki. Dzięki doskonałej grze aktorskiej i spójnej koncepcji dramaturgicznej okazuje się być on ciągle aktualny. Trzeba jednak zadać sobie trud wsłuchania się w polskie archaizmy, odwołania do mitycznych zdarzeń. Jednak przecież rzeczywistość polityczna zawsze wymaga starannego wsłuchiwania się w nią. Politykom trzeba patrzeć na ręce, odkrywać ich intencje - to jedno z przesłań spektaklu.
Drugie inscenizacyjnie narzuca się samo - widzowie zasiadają na scenie i obserwują przebieg zdarzeń. Są tuż obok aktorów, a widownia jest pusta. Czyli jesteśmy nie tylko świadkami, ale i uczestnikami dziejowego teatru.
Trzecie przesłanie Kochanowski doskonale zapisał w dramacie. Interpretując trojański mit, nie opierał się na wartkiej akcji, lecz jedynie słownymi aluzjami odwołał się do przeszłości, by wskazać współczesne błędy. Odwoływał się do moralności, piętnował nieprzyzwoitość, przekupstwo, dbanie o interes własny, a nie publiczny. Przestrzegał przed populizmem i krótkowzrocznością. Cóż w tym zmieniać?
Ascetycznie zainscenizowana sztuka we wrocławskim Teatrze Polskim nie jest recytacją. Niestety, nie cała publiczność mogła ją dobrze usłyszeć - to wynik zaburzonej przez remont akustyki teatru. Na szczęście sięgnęłam po "Odprawę" przed spektaklem i nie miałam wątpliwości, o czym mówią aktorzy. Zarysowany przez Kochanowskiego portret Polaka przez wieki nie uległ zmianie - Zadara pokazał to znakomicie!
