Artykuły

15 września prezydent Rafał Dutkiewicz ogłosił powstanie Wrocławskiego Forum Festiwalowego - Centrum. Zostanie utworzone po połączeniu trzech istniejących do tej pory instytucji: wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych, Centrum Sztuki "Impart" oraz działającego przy ministerstwie kultury Polskiego Wydawnictwa Audiowizualnego. O celach instytucji opowiada Michał Merczyński [na zdjęciu].

Agata Saraczyńska: Wrocławskie Forum Festiwalowe będzie...

Michał Merczyński: Nowoczesną instytucją kultury o statusie narodowej. Jego podstawą będzie Wytwórnia Filmów Fabularnych, produkująca filmy. WFF - Centrum to także forum muzyki, plastyki, teatru, na którego potrzeby zostanie wyremontowany - a właściwie uratowany - Pawilon Czterech Kopuł.

Ratowanie Pawilonu Czterech Kopuł to na razie jedyne namacalne uzasadnienie powołania kulturalnej instytucji "od wszystkiego".

To bardzo ważny, ale nie jedyny cel. W Pawilonie chcemy stworzyć multimedialną salę, tzw. black box, która pozwoli wystawiać spektakle teatralne, realizować plany filmowe, przygotowywać wystawy. Namiastki takich black boksów już w Polsce istnieją, ale żaden nie ma podłogi hydraulicznej, w którą obiecał wyposażyć Pawilon prezydent Dutkiewicz. To będzie nasz atut, miejsce, jakiego w kraju nie ma. W powstałym nowym konglomeracie będziemy mogli produkować, wystawiać, sprowadzać przedsięwzięcia z kraju i ze świata.

Wizja porywająca, ale odległa. Zwłaszcza że czas do powoływania nowych instytucji mamy nieszczególny: za moment wybory, nie wiadomo, kto będzie następnym ministrem. Następca obecnego ministra kultury Kazimierza Ujazdowskiego może nie być tak przychylny tej wizji.

Do 2010 roku, zgodnie z ustawą o kinematografii, instytucje filmowe muszą przestać istnieć w dotychczasowym kształcie. Minister kultury albo przekształci WWF w narodową instytucję kultury, albo po prostu sprzeda ją na wolnym rynku. Myślę, że ta druga możliwość to skrajność, na którą nie zgodzi się odpowiedzialny minister, niezależnie od opcji politycznej.

Ile kosztować mają prace remontowe?

Wraz z przekształceniem w salę audiowizualną ok. 140 milionów złotych. W ciągu trzech lat Pawilon powinien być uruchomiony.

Jak pogodzić charakter Polskiego Wydawnictwa Audiowizualnego z zadaniami miejskiego Impartu?

Obie instytucje zachowają swój charakter. W ich połączeniu chodzi o sprawniejsze zarządzanie i otwarcie furtki do budżetu państwa i środków unijnych.

A co z kręceniem we Wrocławiu filmów? Czy jest sens notorycznie ratować wytwórnię przed bankructwem, skoro w Polsce funkcjonują wytwórnie w Łodzi i Warszawie, a za miedzą, w praskim Barrandovie, taśmowo powstają międzynarodowe superprodukcje?

Bądźmy realistami! Między Warszawą i Łodzią powstaje miasteczko filmowe, wrocławski ATM buduje gigantyczne studia. Barrandovem Wrocław nigdy nie był i nie będzie. Jeśli jednak chcemy Wytwórnię skazać na śmierć, to proszę, zostawmy ją w stanie prawnym i finansowym, w jakim jest teraz. We Wrocławskim Forum Festiwalowym widzę jedyną szansę na jej uratowanie. Powołany będzie Regionalny Fundusz Filmowy, na początek z milionem złotych od prezydenta. Agnieszka Odorowicz, szefowa Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, potwierdziła, że na produkcję filmową we Wrocławiu przekaże drugie tyle. Tak naprawdę wszyscy ryzykujemy: tworzymy instytucję kultury, jakiej nie ma w Polsce. Minister daje cały swój autorytet i wspólnie z prezydentem Wrocławia tworzy, być może, modelową instytucję kultury - jej statusu nie określiła jeszcze żadna ustawa! Praxis wyprzedza legis!

Nowa instytucja ma w nazwie słowo "festiwal".

Moją rolą będzie zarządzanie, ale także koordynacja i promocja wrocławskich festiwali. Żadne miasto polskie nie ma skonstruowanego sezonu festiwalowego - a to standard światowy. Nie zamierzam wtrącać się w konstruowanie programu dobrze przygotowywanych festiwali. Jednak znacznie prościej jest wypromować dziesięć imprez razem niż każdą osobno. Tak jak nad promocją berlińskich wydarzeń pracuje Berliner Festspiele, tak my będziemy wskazywać na Wrocław. Będziemy prowadzić biuro festiwalu Prix Visionica, współorganizować Erę Nowe Horyzonty i inne projekty festiwalowe. Ich listę ogłosimy na początku przyszłego roku, po konsultacjach z dyrektorami festiwali, prezydentem i ministrem.

Słyszałam, że marzy się Panu przygotowanie we Wrocławiu festiwalu europejskich koprodukcji teatralnych.

To kolejne nasze zadanie. W latach, gdy nie będzie Festiwalu Dialog, chcemy przygotowywać pokaz europejskich nowości koprodukcyjnych, i to nie tylko czysto teatralnych, ale tanecznych czy operowych. Być może będzie to festiwal premier, a może nawet uda nam się przygotować światowe prapremiery. Taki fundusz koprodukcji, też jeszcze nigdzie w Polsce regularnie nie funkcjonuje.

Koprodukcje pokazywane mają być podczas Festiwalu Wrocław Non Stop, którym będzie Pan kierować?

Na razie o tym nie myślę. Chcę za to zmienić termin festiwalu.

Dlatego że w tym samym czasie w Poznaniu trwa festiwal Malta, któremu Pan też szefuje? Przecież Non Stop wyrósł z obchodów Święta Wrocławia, czyli nocy świetojańskiej - a tej się nie da przenieść na inny termin.

Wrocław Non Stop nie koliduje z Maltą, bo ma ona inny charakter. Trwają rozmowy, by WNS festiwal przenieść na lipiec i promować z Brave Festiwalem i Erą Nowe Horyzonty jako kulturalne lato we Wrocławiu.

Nie zamierzam rezygnować z żadnej z dyscyplin, prezentowanych do tej pory na wrocławskich festiwalach. Zamierzam zajmować się i filmem, i teatrem, i tańcem, i operą, i sztukami plastycznymi, i muzyką. Po prostu kulturą. Niech powstanie kompleks, w którym po kongresie zaczyna się festiwal, a po festiwalu wystawa, lub plan zdjęciowy. Na razie głowa pęka mi od pomysłów.

***

Michał Merczyński - dyrektor Wrocławskiego Forum Festiwalowego-Centrum, szef poznańskiego festiwalu Malta i warszawskiego Polskiego Wydawnictwa Audiowizualnego, był dyrektorem warszawskiego Teatru Rozmaitości i Festiwalu Czterech Kultur w Łodzi.