Poszukiwania nowych form
- Budowanie repertuaru w oparciu o stereotypowy podział na klasykę polską i światową, na dramat współczesny krajowy i europejski jest zapewne działaniem chwalebnym, ale nieco anachronicznym - mówi MIKOŁAJ GRABOWSKI w rozmowie z Jolantą Ciosek
"- Przed dwoma laty powiedział Pan w naszej rozmowie: Porażka artystyczna czy też sukces - mierzone własną oceną, są dla mnie najważniejsze. Jak zatem ocenia Pan miniony, drugi sezon swojej dyrekcji, w którym spektakle Sto lat kabaretu i Wyzwolenie zostały bardzo krytycznie przyjęte przez recenzentów, natomiast do jednej planowanej premiery nie doszło?
- Premierę Tylko tej pchły planowaliśmy na wcześniejszy sezon. Mieliśmy wrócić do realizacji tuż po ubiegłorocznych wakacjach, ale reżyser miał wypadek za granicą i projekt upadł. Natomiast, co do podsumowań - nie chcę ich robić - wolę patrzeć do przodu, a nie wstecz. Nie mówiąc już o tym, że ocena sezonu teatralnego wypowiedziana przez dyrektora zawsze jest nieobiektywna. Z krytykami nie zamierzam polemizować - ich opinia o niektórych spektaklach jest zdecydowanie krzywdząca, na szczęście - prócz recenzentów - w teatrze jest publiczność, ona wyraża opinię, kupując bilety.
- Skoro nie chce Pan podsumowywać, przejdźmy do planów repertuarowych na ten sezon. Pisaliśmy już o Makbecie w reżyserii Andrzeja Wajdy. Co oprócz tej premiery, planowanej na listopad, zobaczymy jeszcze w Starym Teatrze?
- Światową prapremierę Auto da fe Canettiego zrealizuje Paweł Miśkiewicz, który od dawna marzył o wystawieniu tego tekstu. Premierę planujemy w marcu. Wiosną przyszłego roku Krystian Lupa pokaże pełną wersję traktatu Nietzschego Tako rzecze Zaratustra. Wcześniej, bo w październiku, w ramach projektu baz@rt zobaczymy utwór w takim kształcie, w jakim był prezentowany podczas jedynego pokazu w Atenach. Uważam, że jest to jeden z najciekawszych spektakli Krystiana, najbardziej głęboki i w najlepszym jego stylu. Kolejny projekt to koprodukcja naszego teatru z warszawskimi Rozmaitościami, w ramach której Krzysztof Warlikowski zrealizuje Kruma Hanocha Lewina. W spektaklu wezmą udział zarówno krakowscy, jak i warszawscy aktorzy. Przedstawienie będzie grane w obu miastach, ale nie w teatrze, lecz w starym postsocjalistycznym kinie. Takiej właśnie przestrzeni szuka reżyser. Premierę przewidujemy na luty. Z kolei Wojciech Smarzowski, reżyser głośnego już filmu Wesele, zaproponował uwspółcześnioną wersję Kraksy Dürrenmatta w bardzo interesującej adaptacji. Na afisz Starego Teatru trafi też kilka tekstów przygotowywanych w ramach wielkiego projektu baz@rt.
- Przypomnijmy - czym jest baz@rt i jaka jest jego idea?
- Jest to Intermedialne Forum Teatru, któremu przewodzi Paweł Miśkiewicz. Od 23 do 29 października odbędzie się wiele interesujących imprez: spotkania, czytania współczesnego dramatu i gościnne występy teatrów z Francji, projekt ten przygotowywany jest bowiem we współpracy z Francuzami. W ramach warsztatów prowadzonych przez studentów i młodych reżyserów powstanie dziesięć przedstawień opartych o polski i francuski dramat współczesny. Zobaczymy m.in. Podróż do wnętrza pokoju Michała Walczaka, Paparazzi Michela Visnieca czy Gang Bang Pawła Sali. Zaprezentujemy tzw. spektakle w budowie, jak Korek, czyli dramaturgię samochodową, bowiem rzecz będzie miała miejsce w samochodzie, a realizowana jest w oparciu o projekt francuski. baz@rt jest dużym przedsięwzięciem, w którym wezmą udział aktorzy naszego teatru, innych krakowskich scen, a także studenci. Nad tym tematem pracujemy od sierpnia, we współpracy ze szkołą teatralną, Bunkrem Sztuki, gdzie odbędzie się performance. Sądzę, że z przygotowywanych spektakli wyłonimy kilka tytułów, które zostaną włączone do repertuaru Starego Teatru, po wcześniejszej weryfikacji dokonanej także przez publiczność. baz@rt jest rodzajem forum teatralnego o niezobowiązującej formule, otwierającym możliwości penetracji nowych rejonów współczesnego dramatu i teatru.
- Czy projekt ten traktuje Pan jako podstawową czy poboczną działalność teatru?
- Poprzez jego realizację, a więc poprzez poszukiwania nowych form, chcę wskazać na nowe możliwości naszego teatru. Budowanie repertuaru w oparciu o stereotypowy podział na klasykę polską i światową, na dramat współczesny krajowy i europejski jest zapewne działaniem chwalebnym, ale nieco anachronicznym. Repertuar naszego teatru rodzi się na drodze poszukiwań, jest wynikiem dyskusji i napięć rodzących się pomiędzy twórcami. Nazwijmy to po prostu teatrem w budowie.
- Teatr musi prowokować, w przeciwnym bowiem razie jego pozycja jest słaba - to Pańskie słowa. Czy proponowany repertuar będzie, Pańskim zdaniem, artystyczną prowokacją?
- Już w ubiegłym sezonie nie unikaliśmy jej, zestawiając takie tytuły, jak Wyzwolenie i Niewina, czyli dobierając się do polskiej tradycji romantycznej i bałaganu współczesnego świata. Kontynuacją intelektualnej prowokacji będzie zderzenie tekstów Nietzschego, Canettiego i Dürrenmatta ze współczesnym dramatem polskim i francuskim. To będzie otwarcie drzwi myśleniu o polskiej i europejskiej cywilizacji. Temu celowi mają służyć także warsztaty klasyczne oparte o polską dramaturgię romantyczną, które będą realizowane wiosną przyszłego roku. Do tego wydarzenia chcemy zaprosić zarówno ludzi piszących o dramacie romantycznym, jak i młodych reżyserów, których zadaniem będzie sformułowanie na nowo polskiego romantyzmu na scenie.
- Otwarte drzwi poprowadzą też publiczność na zmodernizowaną widownię dużej sceny.
- Widownia została całkowicie przebudowana, jest amfiteatralna, zapewnia absolutny komfort w odbiorze spektaklu i lepszy kontakt z aktorem. Zrobiliśmy także klimatyzację i windę dla osób niepełnosprawnych, by móc je godnie przyjmować w naszym teatrze. Otwieramy zatem drzwi nie tylko nowej sztuce, ale i widzom poszkodowanym przez los. Wszyscy, którzy nas odwiedzą, zobaczą też częściowo odnowione foyer. Drzwi będą czerwone, na plafonie - kaczeńce".
