Artykuły

Średniowiecze nie było mroczne - mówi ROMANA AGNEL, dyrektor artystyczny Festiwalu Tańców Dworskich "Cracovia Danza".

Ponad 170 osób bierze udział w kursach tanecznych trwającego od niedzieli VIII Festiwalu Tańców Dworskich "Cracovia Danza". To chyba rekord w historii festiwalu?

- Nigdy jeszcze nie mieliśmy tylu zgłoszeń. Jesteśmy miło zaskoczeni, zwłaszcza że ponad połowa z nich przyjechała do Krakowa z zagranicy, m.in. z Litwy, Łotwy, Estonii, Rosji, Białorusi i Ukrainy, Włoch, Finlandii, Niemiec i Słowenii.

Zajęcia warsztatowe jak zwykle obywają się w Willi Decjusza...

- ...co jest już tradycją festiwalu. W tym roku udało nam się jeszcze obok Willi Decjusza wybudować wielki namiot, który pełnił funkcję sali ćwiczeń.

Jakich tańców w tym roku uczą się tancerze?

- Przede wszystkim renesansowych francuskich - i to pod okiem Marii-Claire Le Corre, niezwykłej tancerki, której zajęcia cieszą się ogromnym powodzeniem w Krakowie; także renesansowych włoskich, u Glorii Giordano. Wielkim zainteresowaniem cieszą się też warsztaty dawnych polskich tańców dworskich, prowadzone przez Leszka Rembowskiego. Nowością festiwalu są zajęcia z tańca angielskiego z udziałem Barbary Segal, która uczy przede wszystkim tańców towarzyskich, takich jak np. kontredanse. Mamy również bardzo liczną grupę dziecięcą, którą zajmuje się Katarzyna Borstyn. Cieszy nas to, bo widać, że rośnie kolejne pokolenie miłośników tańca dworskiego.

Czy każdy może się nauczyć tańców dworskich?

- Oczywiście. Na naszych warsztatach proponujemy zawsze dwa poziomy kursów. Pierwszy dla tych, którzy nie są tancerzami i nie zetknęli się jeszcze z tańcami dworskimi; drugi - dla zaawansowanych, nie tylko w technikach tańca historycznego, ale w tańcu w ogóle. Na ten poziom zapisują się przede wszystkim zawodowi tancerze pracujący na co dzień w znanych zespołach czy absolwenci i nauczyciele szkół baletowych. W tym roku uczą się w Krakowie tancerze m.in. teatru "Balszoj" w Moskwie.

Dawniej wszyscy umieli tańczyć.

- Bo wówczas taniec był obowiązkowym ćwiczeniem, częścią wychowania i edukacji. Tańce praktykowano na co dzień w szkołach wojskowych, w zakonach. Ludzie tamtych lat byli sprawniejsi, zręczniejsi, także dzięki tańcowi.

Po co zakonnikowi czy wojskowemu była ta umiejętność?

- Taniec był formą kształcenia ciała, postawy i wyglądu. Wyrabiał elegancję i siłę, pozwalał utrzymać ciało w dobrej kondycji. Przydawał się choćby do eleganckiego poruszania się.

W piątek, 10 sierpnia kończą się warsztaty, ale festiwal trwa. Tego dnia o godz. 21 na dziedzińcu wawelskim odbędzie się premiera spektaklu wyreżyserowanego przez Panią i w Pani choreografii - "Tańce i zabawy w czasach średniowiecza".

- Po raz pierwszy sięgamy do tak odległych czasów, przełomu XIII i XIV wieku. Rekonstrukcja tańców z tamtych lat jest bardzo trudna, gdyż nie mamy zbyt wielu traktatów mówiących o tańcach średniowiecza. Dlatego spektakl ten jest przede wszystkim naszą wizją tańców tamtej epoki. Pokażemy także zabawy, udowodnimy, jak wiele z nich przetrwało do dziś.

Na przykład?

- Choćby gra w serso, polegająca na rzucaniu wieńców i obręczy na miecze. Spektakl pokaże dwór polski w tamtych czasach, wraz z tańcami żydowskimi, które zaprezentujemy po raz pierwszy.

Czy tańce żydowskie są tradycją polskiego średniowiecznego dworu?

- Także. Taniec żydowski był obecny na polskim dworze, bo Żydzi zajmowali wysokie stanowiska, przebywali w bliskim otoczeniu króla. W materiałach archiwalnych znalazłam wiele informacji o Kazimierzu Wielkim i jego kontaktach z diasporą żydowską. Te kontakty na pewno wpływały na kulturę i sztukę mieszkańców Wawelu. Nie możemy również zapominać, że w tamtych latach Europa była pod ogromnym wpływem Orientu, nie tylko tańca, muzyki, ale i np. mentalności czy obyczajowości. Dlatego przygotowując spektakl, inspirowaliśmy się także tańcami m.in. kaukaskimi, gruzińskimi, bo one niemal do dziś zachowały w sobie tradycję średniowiecza.

Kostiumy w spektaklu będą odtworzeniem tego, co możemy znaleźć w źródłach historycznych?

- Monika Polak-Luścińska, nasz kostiumolog, przez wiele miesięcy zbierała ikonografię i informacje dotyczące materii, wzorów i krojów ubrań. I według tych informacji zostały uszyte kostiumy. Bardzo ciekawe będą nakrycia głów, zwłaszcza kapelusze, które są często w ikonografii symbolem przedstawiania Żydów. Analizując kostiumy średniowieczne, zauważyliśmy, jak wielki wpływ na ubrania tamtej epoki miał Orient.

W czym najlepiej to widać?

- W krojach sukien, biżuterii, nakryciach głów. Np. używane w średniowieczu welony były właśnie elementem zaczerpniętym ze Wschodu. Przy przygotowywaniu spektaklu inspiracją dla nas stała się także poezja średniowieczna. Mam nadzieję, że nasza taneczna wizja średniowiecza zmieni obiegowe spojrzenie na tamten czas. Pokażemy, że średniowiecze nie było wcale mroczne, lecz pełne kolorów, życia i radości.

Do późnego wieczora w niedzielę odbędzie się jeszcze wiele imprez festiwalowych.

- Tegoroczna edycja poświęcona jest obchodom 750-lecia lokacji miasta, dlatego w naszych prezentacjach skupiamy się na tradycji Krakowa. Pokażemy nie tylko średniowiecze, lecz także najlepszy okres dla rozwoju miasta, czyli wieki XV i XVI. Zaprezentujemy na dziedzińcu wawelskim jeszcze dwa spektakle: "La Fortuna - Dama z łasiczką" oraz "Szachy" według Jana Kochanowskiego.

- Ale festiwal to także prezentacje kilkudziesięciu zespołów tanecznych.

- Tym razem pokazy będą się odbywały przez sobotę i niedzielę w trzech miejscach: tradycyjnie na Rynku, ale także na dziedzińcu zewnętrznym na Wawelu oraz na dziedzińcu pałacu Erazma Ciołka przy ul. Kanoniczej. Ponadto w sobotę po południu na Rynku wystąpi zespół ze Słowenii KUD Cortesia. Zaś w niedzielę wieczorem tradycyjnie odbędzie się na Rynku bal poprzedzony wielkim korowodem, który wyruszy z Wawelu. Mam nadzieje, że dzięki tym licznym pokazom Kraków będzie żył tańcem dworskim, a widzowie będą mieli wrażenie, że znaleźli się w innej epoce.