Artykuły

Jan Klata [na zdjęciu], znany reżyser teatralny, przygotowuje widowisko dla Muzeum Powstania Warszawskiego. 1 sierpnia w sali pod Liberatorem pokaże multimedialne przedstawienie "Triumf Woli".

Opowieść o wymordowaniu 40 tysięcy mieszkańców Woli powstała na podstawie relacji niemieckich żołnierzy.

Propozycja, by znany reżyser przygotował spektakl na rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, padła już rok temu. - Jan Klata to młody reżyser, który nie boi się trudnych pytań i szuka oryginalnych odpowiedzi. Świeżych, ambitnych, nietypowych. Wiedzieliśmy, że tematem Powstania powinien się zająć właśnie on - tłumaczy Jan Ołdakowski, dyrektor muzeum.

Wtedy Klata pracował jednak za granicą i dlatego współpraca z muzeum doszła do skutku dopiero teraz. W sobotę, w sali z repliką bombowca Liberator, zaczną się próby półgodzinnego widowiska, które będzie można zobaczyć tylko cztery razy - 1 sierpnia o północy oraz w trzech kolejnych dniach o godz. 20. Ponieważ liczba miejsc jest ograniczona, chętni muszą się wcześniej zarejestrować pod adresem mailowym spektakl@1944.pl lub po numerem telefonu (22) 539 79 25. Przedstawienie ma być też pokazywane na telebimach w Parku Wolności obok muzeum.

Główną rolę zagra krakowski aktor Piotr Grabowski. "Triumf Woli" to zarazem tytuł jednego z najbardziej znanych filmów propagandowych Trzeciej Rzeszy zrealizowanego przez Leni Riefenstahl. Scenariusz widowiska powstał na podstawie wspomnień niemieckich żołnierzy, którzy w pierwszych dniach sierpnia 1944 roku mordowali mieszkańców Woli. Zabito wtedy około 40 tysięcy cywilów.

- Zainteresowało mnie to, że ci ludzie, oficerowie, wykształceni Europejczycy, potrafili dostrzec piękno w tym, co zrobili. Opisywali płomienie trawiące miasto jako coś poruszającego, spektakularnego - tłumaczy reżyser. - Niestety przemoc i cierpienie fascynuje ludzi także dziś. Nawet po 11 września znaleźli się tacy, którzy mówili, że widok samolotu uderzającego w wieżowiec miał w sobie coś wspaniałego - dodaje.

Reżysera poruszyły też powojenne losy jednego z katów Woli, Heinricha Reinefartha, który nie tylko nie poniósł kary za swoje zbrodnie, ale też dożył spokojnej starości z generalską rentą. W roku 1951 został nawet burmistrzem miasta Westerland, a w 1962 wybrano go do landtagu w Szlezwiku-Holsztynie. Heinrich Reinefarth zresztą nie miał wyrzutów sumienia. "Pewnej nocy, gdy szliśmy ulicami, usłyszałem, że w ruinach ktoś gra na fortepianie, i to znakomicie. Poszedłem w tamtym kierunku. W domu całkowicie odkrytym, odsłoniętym z muru - jedyne, co ocalało, to był fortepian. Przy nim siedział niemiecki pułkownik i grał. Wysłałem adiutanta po skrzypce, które zawsze woziłem ze sobą, i zagraliśmy razem" - wspominał po wojnie kat Woli.

- Przyjaźnię się z wieloma Niemcami, pracuję z nimi i bardzo chcę pojednania między naszymi narodami - zapewnia reżyser. - Ale nie sposób udawać, że tej strasznej przeszłości nie było. Nawet jeśli dla kogoś wracanie do tych sprawjest niewygodne, pojednanie nie może oznaczać zapomnienia - tłumaczy swój wybór Jan Klata.

- Daliśmy reżyserowi wolną rękę. Pytanie o to, jak człowiek zachowuje się w obliczu przemocy i totalitaryzmu, jest wciąż aktualne. Stawiamy je też na naszej ekspozycji, więc przedstawienie nie powinno być aż takim zaskoczeniem - mówi dyrektor muzeum Jan Ołdakowski.

Klata podkreśla, że widowisko będzie skromniejsze od przedstawień teatralnych z prawdziwego zdarzenia. Od innych będzie się też różniło wyjątkową datą premiery. - Zwykle zachęcam do oglądania późniejszych przedstawień, nie pierwszego. W tym przypadku jest jednak odwrotnie. Wydaje mi się, że w tym miejscu, w taki dzień to będzie wyjątkowe doświadczenie - zachęca reżyser, Jan Klata

Plan obchodów rocznicy Powstania Warszawskiego

28 lipca (sobota)

godz. 19 Park Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego - koncert dla młodzieży "Pamiętamy '44"

29 lipca (niedziela)

godz. 18 Park Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego- msza święta dla warszawiaków. Po mszy muzeum zaprasza na wieczorne zwiedzanie ekspozycji

30 lipca (poniedziałek)

godz. 10 JO park im. Żołnierzy "Żywiciela" przy ul. ks. Jerzego Popieuszki

- uroczystości rocznicowe przy "Kamieniu Żywiciela"

godz. 17 kościół św. Stanisława Kostki

- uroczysta msza święta w intencji poległych żołnierzy "Żywiciela". Po mszy o godz. 18 na skwerze przed kościołem odbędzie się program słowno-muzyczny "Powstańcza miłość"

31 lipca (wtorek)

godz. 18 plac Krasińskich - uroczysta polowa msza święta przy pomniku Powstania Warszawskiego. 0 godz 19.15 odbędzie się

apel poległych. Natomiast o godz. 20 rozpocznie się koncert "63 Fotografie.

Oratorium w 63. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego". Dwie godziny później - o 22 - w kinie plenerowym będą wyświetlane filmy związane z Powstaniem Warszawskim.

1 sierpnia (środa)

godz. 10 park gen. Orlicz - Dreszera - uroczystości przy pomniku "Mokotów Walczący-1944", Inscenizacja "Marsz Mokotowa".

godz. 12 plac Piłsudskiego - uroczysta zmiana warty przed Grobem Nieznanego Żołnierza

4 sierpnia (sobota)

godz. 15 z Parku Wolności Muzeum Powstania Warszaskiego ruszy rajd rowerowy "Masa Powstańcza". Rowerzyści pojadą śladami łączniczek.

godz. 17 ulice Wilanowska i Solec- inscenizacja walk powstańczych "Czerniaków 1944"

godz. 19 Rynek Starego Miasta- Koncert jazzowy - Tomasz Stańko

godz. 21 Park Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego- Koncert jazzowy Agi Zaryan "Umiera Piękno" - utwory skomponowane do powstańczych wierszy.