Artykuły

Adaptację kultowej powieści Ferenca Molnára na scenie Teatru Małego reżyseruje Michał Zadara. W jego spektaklu chłopców z Placu Broni zagrają dojrzali aktorzy. A ich historia stanie się punktem wyjścia opowieści o młodzieńczych doświadczeniach i ideałach.

Akcja "Chłopców z Placu Broni" rozgrywa się pod koniec XIX wieku w Budapeszcie. Dwie grupy nastolatków toczą uliczne walki o tytułowy plac - miejsce zabaw, ale także małą ojczyznę. Jest wśród nich mądry i odpowiedzialny Boka, elegant Czele, zdrajca Gereb oraz mały, ale bardzo dzielny Nemeczek. Chłopcy spędzają wolny czas na zabawie w wojsko. Z czasem niebezpiecznie zacznie ona przypominać rzeczywistość. Nemeczka kosztować będzie życie.

W swoim spektaklu Michał Zadara wykorzystał nowy przekład powieści Molnára przygotowany przez Tadeusza Olszańskiego. Tłumacz uzupełnił braki i nieścisłości, jakie znalazły się w przekładzie Janiny Mortkowiczowej z 1913 roku. Pozostawił jednak wymyślony przez nią tytuł, choć warto wiedzieć, że na całym świecie książka Molnára znana jest jako "Chłopcy z ulicy Pawła".

Dla Michała Zadary - urodzonego w 1976 roku absolwenta Swarthmore College i krakowskiej PWST, któremu rozgłos przyniosły m.in. przedstawienia "From Poland with Love" oraz "Wałęsa. Historia wesoła, a ogromnie przez to smutna" -"Chłopcy z Placu Broni" są przede wszystkim opowieścią o męskiej przyjaźni, godności i honorze. W spektaklu chce także opowiedzieć o traumatycznym zetknięciu ze śmiercią towarzysza młodzieńczych zabaw. Aktorzy wcielać będą się w kilka postaci. I tak Henryk Talar zagra Feri Acza, Rychtera i Ojca. Emilian Kamiński - Barabasza, Sebenicza i Matkę. Michał Kozłowski pojawi się na scenie jako Gereb i Weiss.

***

Michał Zadara, reżyser przedstawienia: - Większość osób w Polsce, zwłaszcza tych wychowanych w latach 80., dobrze pamięta "Chłopców z Placu Broni". Pamięta się, że bohaterowie żuli kit i że Nemeczek umiera. Nie zależy nam jednak na inscenizowaniu scena po scenie książki. Interesuje nas ta lektura jako przedmiot pamięci. Stawiamy pytania - w jaki sposób i dlaczego pamiętamy oraz kim stajemy się dzięki wspomnieniom. Zabieg opowiadania tej literatury przez dojrzałych aktorów to próba zastanowienia się, czemu mimo dorastania wciąż jesteśmy tak samo niedojrzali. Bohaterowie wierzą w pewną fikcję. Udają, że Plac Broni to ich ojczyzna, za którą gotowi są zginąć. Tak samo jako dorośli mamy poczucie przynależności do grupy, organizacji. Wyobrażamy sobie fikcyjne wspólnoty, które są tak samo absurdalne jak ten Plac Broni.