Węgierko z IPN
Powołując się na publikację historyka Wojciecha Śleszyńskiego z IPN i Uniwersytetu w Białymstoku pt. "Okupacja sowiecka na Białostocczyźnie w latach 1939-41" inny historyk białostockiego IPN Tomasz Danilecki wystosował w środę list otwarty w sprawie Węgierki - donosi PAP.
Początki białostockiego Teatru Dramatycznego sięgają roku 1938 roku, ale do 1940 roku nie było tam stałego zespołu. Pierwszy zespół powołał i nim kierował właśnie Aleksander Węgierko.
Budynek teatru powstał jako dom ludowy. Teatr istniał do wybuchu wojny sowiecko-niemieckiej w 1941 roku. W czasie wojny był zniszczony. Odbudowa zakończyła się w 1948 roku i od tego czasu teatr nosił imię Węgierki.
Aleksander Węgierko urodził się w 1893 roku, jako aktor debiutował w 1912 w Wilnie. Potem występował na scenach warszawskich. Opuścił Warszawę po wybuchu wojny i udał się do Grodna, które wówczas było ważnym miejscem dla kultury teatralnej. Potem znalazł się w Białymstoku.
Powołując się na publikację historyka Wojciecha Śleszyńskiego z IPN i Uniwersytetu w Białymstoku pt. "Okupacja sowiecka na Białostocczyźnie w latach 1939-41" inny historyk białostockiego IPN Tomasz Danilecki wystosował w środę list otwarty w sprawie Węgierki.
W publikacji tej - na podstawie materiałów z archiwów na wschodzie, m.in. w Grodnie - napisał, że białostocki teatr za czasów, gdy pracował w nim Węgierko, noszący wówczas nazwę Teatru Dramatycznego Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, był dobrze oceniany przez władzę sowiecką, a fakt że grano w nim sztuki po polsku wynikał z tego, że władza chciała w ten sposób - jak powiedział PAP Danilecki - "ułagodzić Polaków".
Węgierko miał - według Danileckiego - pisać wówczas w ukazującym się w Białymstoku piśmie "Wolna Praca", że "rolą teatru jest wcielanie w życie idei rewolucji, idei komunistycznej, a fakt, że w teatrze gra się po polsku, nadaje szczególnej wagi jego zadaniom". Teatr kierowany przez Węgierkę w wyborach w 1940 roku do terenowych rad delegatów ludowych brał intensywny udział w
kampanii przedwyborczej. Miał swoim działaniem "uwiarygodniać władzę sowiecką w oczach Polaków" - tłumaczył Danilecki.
Aktorzy białostockiego teatru przyznają, że mają świadomość kontrowersyjności postaci Węgierki, który został uwikłany w politykę, ale doceniają to, co zrobił pracując dla teatru w mieście. Podkreślają też, że wiele osób z kręgu kultury było uwikłanych w różne rzeczy w różnych czasach, ale nie może to być powodem do odbierania ich imion np. teatrom.
Węgierko zginął po zajęciu Białegostoku przez Niemców, w 1941 lub 1942 roku, w niewyjaśnionych okolicznościach.
