Artykuły

Osoba Marka Koterskiego szerokiemu gronu widzów koja­rzy się przede wszystkim z fil­mem. "Życie wewnętrzne", "Po­rno" i ostatnio "Nic śmiesznego" zgromadziły w kinach po­kaźną publiczność.

Koterski pracuje też w tea­trze. Po scenicznej wersji "Ży­cia wewnętrznego", wystawionej niegdyś w Teatrze Współ­czesnym, przyszła pora na ko­lejną sztukę Koterskiego - "Zęby". Jej prapremierę, w re­żyserii samego autora, dał Te­atr Dramatyczny.

Pomysł wyjściowy jest pro­sty. Do gabinetu Dentysty (Ceza­ry Żak) przychodzi Pacjent (Wojciech Wysocki) i rozpoczyna, z masochistycznym uporem, spowiedź ze swego życia. Od­powiedzią są tylko obrzydliwe, sprośne dowcipy.

Takakoncepcja powoduje, że pozbawiony akcji dramat staje się: niesceniczny. Ale to tylko jedna wada przedstawienia. Problem z twórczością Koter­skiego tkwi gdzie indziej. Nawet nie w specyficznym, "klozeto­wym" humorze. Przede wszystkim w świadomości twórcy.

W filmach, reżyser powołał do życia niejakiego Adasia Miauczyńskiego. Jego Pacjent w "Zębach" to brat syjamski postaci stworzonej na filmowy użytek. Mieszka w mrówkowcu, gdzieś na przedmieściach wielkiego miasta i szczerze nienawidzi wszystkiego, z czym ma do czynienia. Polska to dla niego szambo, gdzie można tylko utonąć.

Wydaje się, że filmy i sztu­ki Koterskiego (także "Zęby") biorą się z bezbrzeżnej niena­wiści do świata. Koterski nie­nawidzi wszystkich, wszyst­kim odmawia prawa do ludzkich uczuć. Rzeczywistość jest ohydna i nie ma tu żadnych wyjątków. Nie współczujemy jednak bohaterom, którzy w niej żyją. Są tak samo śmieszni i obrzydliwi. Koterski z sadystyczną przyjemnością wylewa całą tę ohydę na widzów. Po wyjściu z teatru mamy ochotę na kąpiel, żeby zmyć z siebie cały brud tego przedstawienia. Ale to nurzanie się w pomyjach niczemu nie służy, nie prowadzi do żadnej konkluzji. Publiczność musi czuć nie­smak. Zaś błogosławieństwo radości dosięga tylko autora.