Artykuły

Ośrodek Praktyk Teatralnych Gardzienice [na zdjęciu], światowa wizytówka polskiego teatru eksperymentalnego, będzie świętować 30-lecie. W jubileuszowy rok teatr wchodzi z dramatycznymi kłopotami: władze powiatowe chcą im umieścić pod bokiem ... poprawczak.

- Nie chciałbym, aby zabrzmiało to jako skarga - zastrzega Włodzimierz Staniewski, współzałożyciel i dyrektor Ośrodka Praktyk Teatralnych Gardzienice. A jednak ośrodek ma powody, aby bić na alarm. Sytuacja lokalowa jednej z najbardziej znanych na świecie polskich grup eksperymentalnego teatru staje się dramatyczna: wszelkie plany rozwoju i rozbudowy napotykają na bariery nie do pokonania. Siedzibę ośrodka w Gardzienicach lub biuro w Lublinie odwiedziło - z obietnicami poparcia - już wielu ministrów kultury i parlamentarzystów, setki różnej rangi przedstawicieli władz lokalnych i wojewódzkich. - Wszystkie deklaracje i ustalenia okazują się z czasem nieklarowne. Mijają lata i nic z nich nie wychodzi - mówi aktor Mariusz Gołaj, jeden z filarów OPT.

W czym rzecz? Głównym obiektem, gdzie w Gardzienicach pracują aktorzy, jest oficyna, będąca częścią zespołu pałacowo-parkowego, z ruin odbudowana przez zespół. Sala teatralna może pomieścić zaledwie kilkadziesiąt osób publiczności, zimą nie nadaje się do ciągłego użytkowania. Dlatego od lat ośrodek stara się o przejęcie pałacu, który obecnie należy do starostwa świdnickiego i nieużytkowany ulega stopniowej degradacji. - Powiat świdnicki ma pałac od pięciu lat i przez ten czas powiatowi nie udaje się nic z nim zrobić. Dlatego jestem za tym, aby pałac przekazać ośrodkowi, tym bardziej że zespól pałacowo-parkowy powinien mieć jednego właściciela, a istnienie teatru gardzienickiego jest bardzo ważne dla promocji powiatu - deklaruje starosta świdnicki Mirosław Król. Dodaje: - Żebyśmy nie byli jak ten pies ogrodnika i nie czekali, aż pałac się zawali. Jako powiat nie mamy pieniędzy na utrzymanie pałacu.

Jednakże o majątku powiatu decydują radni, a ci jak dotychczas nie chcą pałacu oddać, mimo iż znają kolejne deklaracje Ministerstwa Kultury o tym, że wspomoże teatr w remoncie tego obiektu. Starosta uważa, że jest za wcześnie, aby teraz o tym debatować z nową radą powiatu.

Inna wizja rozwoju OPT wiąże się z remontem i modernizacją pobliskiego spichlerza, od 2005 roku należącego do ośrodka. Koncepcja modernizacji jest gotowa. Lecz i w tej sprawie trwa pat: działka należy do kategorii... "urządzenia rolnicze". I mimo wniosków OPT od dwóch lat Urząd Miejski w Piaskach nie jest w stanie przeprowadzić zmiany przeznaczenia tej działki na "obszar usług technicznych".

Dodatkowo, mimo oficjalnie deklarowanej przez władze lokalne przychylności wobec OPT, próbują one w swoich obiektach w zespole pałacowo-parkowym wprowadzić kłopotliwych dla OPT lokatorów. Niegdyś w pałacu miała być ulokowana szkoła... policyjna, ale po presją opinii świata kultury wojewoda wycofał się z tego pomysłu. Teraz w drugiej, północnej oficynie pałacowej powstać ma wielofunkcyjna placówka dla dzieci i młodzieży, która wyrokiem sądu przebywa obecnie np. w całodobowych pogotowiach opiekuńczych. - Za pobyt w tych placówkach płaci powiat. Zaoszczędzimy umieszczając tam około 16 podopiecznych - zapowiada Agata Jączyk, szefowa Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Świdniku.

- To będzie poprawczak. Mamy niedobre doświadczenia z takimi pomysłami. Czy izolowanie tych osób na wsi, pod bokiem teatru, to rozwiązanie ich problemów? - pyta retorycznie zaniepokojony Mariusz Gołaj.

Sukcesy Gardzienic

W 2006 roku OPT Gardzienice został wpisany do rejestru instytucji kultury MKiDN. W tym roku teatr występował z sukcesami m.in. w renomowanym Barbican Centre w Londynie, na festiwalu w Sikiona w Grecji i prowadził warsztaty w Japonii. W najbliższych planach: spektakl "Ifigenia w Aulidzie" w kooperacji z Teatrem Starym w Krakowie, a także - m.in. kontynuacja programu Akademii Praktyk Teatralnych (siódmy nabór), spotkań literackich "Gardzienice - Czarne", koncertów "Muzyka świata" i galerii "Gardzienice".