Życie w PRL było ponure
Bohaterem sztuki "Norymberga" jest były oficer peerelowskich wojskowych służb informacyjnych. Dlaczego ten, a nie inny bohater mnie zainteresował? Rola, jaką ludzie tego pokroju wciąż odgrywają w polskiej rzeczywistości, jest nie do przecenienia. Mam wrażenie, że brakowało sztuki o człowieku, który niegdyś uczestniczył w kreowaniu rzeczywistości i który swoją grę prowadzi do końca - mówi dramaturg i reżyser WOJCIECH TOMCZYK.
Zawsze zresztą interesowała mnie rzeczywistość, w której żyję. A jest ona zakorzeniona w PRL, która wciąż wpływa na nasze życie. Lata 80. to przecież było wczoraj, lata 70. to zaledwie przedwczoraj. To jest sztuka także o tym, na ile w PRL byliśmy podmiotami, a na ile przedmiotem zakulisowych gier, niezrozumiałych posunięć, słowem, ofiarami komunistycznego bałaganu czy komunistycznych intryg. Należy też wciąż przypominać, że życie w PRL było ponure. Byliśmy niewolnikami. Nie mieliśmy wolności. Brakowało wolności słowa. Była bieda i był głód. To nie był żaden "wesoły barak", jak niektórzy usiłują to dziś przedstawiać.
Jeśli natomiast chodzi o zbrodnie komunizmu, to tak naprawdę pisarze, dramaturdzy nigdy o nich nie opowiedzieli. W wolnej Polsce o komunizmie opowiada się jak o nieudanym w wykonaniu, ale jednak szlachetnym marzeniu o nowym wspaniałym świecie. Dotąd nie powstała żadna powieść o naszej najnowszej historii, która byłaby napisana z perspektywy ludzi wolnych, oczywiście nie licząc książek emigracyjnych powstałych w ostatnich latach PRL.
Przed trzema laty, gdy pisałem "Norymbergę", ludzie pokroju bohatera mojej sztuki byli wszechobecni. Pouczali nas, jak mamy żyć. Oceniali. To nieprawdopodobne. Mam wrażenie, że zasadniczy problem polega na tym, iż historię PRL opowiadają dziś m.in. ludzie wywodzący się z aparatu komunistycznego, partyjni historycy, partyjni dziennikarze, byli propagandyści. To tak, jakby historię Czerwonego Kapturka opowiadano z punktu widzenia martyrologii wilka. Ja staram się przywrócić właściwe proporcje.
