Artykuły

 Absurdy władzy, biurokracji i języka, surrealistyczny klimat, nieodpowiedzialni intelektualiści. A wszystko to w lalkarskiej wersji i z nieoczekiwaną aktualną wymową. Studenci i wykładowcy białostockiej Akademii Teatralnej przygotowują pierwszą w kraju inscenizację sztuki "Garden Party" Vaclava Havla w konwencji teatru lalek. Premiera online - we wtorek 10 listopada.

Praca nad spektaklem, a więc próby aktorskie, projektowanie oraz wykonanie lalek, przebiegała w większości zdalnie, przy użyciu narzędzi komunikacji internetowej. W internecie spektakl będzie też prezentowany, w ramach projektu „Lalki w sieci”, realizowanego przez Białostockie Stowarzyszenie Artystów Lalkarzy w partnerstwie z Akademią Teatralną. Nagranie będzie wzbogacone o audiodeskrypcję dla osób niewidomych i niedowidzących. A premiera spektaklu będzie miała miejsce 10 listopada o godz. 10.11 na kanale YouTube naszej Filii AT - mówi Magdalena Wieremiejuk z białostockiej Akademii Teatralnej.

Akademia Teatralna. Absurd sceny politycznej Zadziwiające jak, mimo upływu czasu - blisko 60 lat! - aktualny wydaje się dramat Havla napisany w 1963 roku. Wybitny czeski intelektualista i wieloletni opozycjonista stworzył satyryczny pamflet, w którym znakomicie, w duchu teatru absurdu, punktuje problemy władzy, biurokracji i języka. Co czynił zresztą w całej swojej twórczości. Oto główny bohater „Garden Party”, Hugo Pludek udaje się na tytułowe garden party, aby spotkać się z wpływowym urzędnikiem Kalabisem. Choć w efekcie na Kalabisa nie trafia, dzięki inteligencji i niebywałym zdolnościom adaptacji, zostaje mianowany nowym dyrektorem zajmującym się likwidacją Urzędu Likwidacyjnego. Szybka kariera jednak sprawia, że Pludek traci swoją osobowość…

Nieprzypadkowo Akademia Teatralna, zapraszając na spektakl, przypomina fragment wstępu ks. Tomasa Halika do książki „Zmieniać świat. Eseje polityczne” Havla. Halik pisze: „Sztuki Havla uważane są za „teatr absurdu”. Havel sam do tego dodawał, że absurdalny dramat nie zaprzecza sensowi, wskazuje tylko na sens zapomniany i prowokuje widza, aby stale pytał o sens naszego bycia w świecie. Istnieją historyczne sytuacje, gdy zarówno nasza domowa, jak i międzynarodowa polityczna arena przypominają teatr absurdu. Teksty Havla zachęcają nas do tego, abyśmy i w takich sytuacjach nie przestawali poszukiwać sensu, ale swoim postępowaniem do życia publicznego ów sens wnosili”.

Dadaistyczne żarciki

Czyż właśnie - to odautorska uwaga - nie jesteśmy w punkcie, w którym „domowa arena polityczna” przypomina teatr absurdu, wielki cyrk, wręcz szaleństwo? A codzienność wręcz ciągle dopisuje kolejne akty tego dziejącego się na naszych oczach dramatu.

W pewnym momencie Sekretarz Urzędu Likwidacyjnego do głównego bohatera, Hugo Pludka, mówi: - Chyba by pan nie chciał, żeby dostojny przebieg garden party został zakłócony przez jakieś dadaistyczne żarciki, do czego na pewno mogłoby dojść, gdyby tak ważne, wręcz kluczowe miejsce, jakim jest Wielki Parkiet A, zostało udostępnione nieodpowiedzialnym intelektualistom, prawda?”

Żartobliwie rzecz ujmując, właśnie za zadanie zabrali się intelektualiści i artyści z białostockiej uczelni. Lalkowy potencjał dramatu dostrzegli wykładowcy Akademii Teatralnej: Łukasz Lewandowski oraz Błażej Piotrowski (aktor Białostockiego Teatru lalek w oparach absurdu znakomicie się odnajdujący). 

I w ramach współpracy Białostockiego Stowarzyszenia Artystów Lalkarzy i białostockiej Filii AT zaprosili do współpracy studentów obecnego już III roku aktorstwa do stworzenia lalkowej adaptacji sztuki. Spektakl dofinansowuje Narodowe Centrum Kultury w ramach programu „Kultura w sieci”.

Warto zaglądać też na Facebook dedykowany projektowi - twórcy spektaklu publikują tam regularnie filmy z planu oraz zdjęcia:

Twórcy „Garden Party”

– Václav Havel Tłumaczenie: Andrzej Jagodziński Adaptacja: Łukasz Lewandowski 

Reżyseria: Łukasz Lewandowski i Błażej Piotrowski Obsada: Hugo Pludek - Maciej Grzegorczyk 

Oldrzich Pludek (jego ojciec) - Michał Ferenc 

Bożena Pludkova (jego matka) - Agnieszka Barbara Sawicka Petr Pludek (jego brat) - Dawid Mkrtchyan Amalka - Sylwia Wiensko 

Ferda Plzak (moderator) - Kuba Czajkowski Sekretarz Urzędu Likwidacyjnego - Michał Świderski

Sekretarka Urzędu Likwidacyjnego - Aleksandra Julia Muszyńska

Sekretarka Urzędu Likwidacyjnego - Karina Maria Giemza Dyrektor Służby Moderatorskiej - Aleks Mikołaj Joński 

Współtwórcy

Konstrukcja lalek: Łukasz Puczko

Wykonanie lalek: Dawid Mkrtchyan i Łukasz Puczko Konsultacje scenograficzne: Łukasz Puczko Kostiumy: Aleksandra Muszyńska, Dawid Mkrtchyan Charakteryzacja i rekwizyty: Karina Maria Giemza Audiodeskrypcja: Monika Marciniak

Film (postprodukcja): Dawid Mkrtchyan i Tomasz Pietrzak

Współpraca: Adam Pietrzak, Marcin Wojdałowicz