Artykuły

23 września  mija dziewiętnasta rocznica śmierci Henryka Tomaszewskiego – założyciela Wrocławskiego Teatru Pantomimy.

Henryk Tomaszewski urodził się 20 XI 1919 r. w Poznaniu. W roku 1945 rozpoczął naukę w Studiu Dramatycznym Iwo Galla w Krakowie, prywatnie uczył się także tańca. W latach 1946-47 współpracował z Polskim Teatrem Akademickim przygotowując scenki pantomimiczne i oprawy choreograficzne.Od 1946 do 1947 r. uczył się i tańczył w Baletach Polskich Feliksa Parnella. W kwietniu 1948r. rozpoczął pracę w balecie Opery Wrocławskiej, do 1959 r. zatańczył i wykreował 11 ról, m.in. Pawia („Paw i dziewczyna”), Li Szan Fu („Czerwony mak”), Diabła („Pan Twardowski”), w których recenzenci podkreślali dramatyczny rys postaci i nowatorskie środki artystyczne.

W maju 1955 r. na Międzynarodowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w Warszawie otrzymał srebrny medal za autorską etiudę „Wirtuoz”. Wpłynęło to na powstanie w 1956 r. najpierw Studia Pantomimy przy Dolnośląskich Teatrach Dramatycznych, a od 1959 r. Wrocławskiego Teatru Pantomimy.

Premiera I Programu odbyła się 4 XI 1956 r. Od początku Henryk Tomaszewski konsekwentnie budował styl wyjątkowego w skali światowej teatru pantomimy zespołowej. Odszedł od francuskiej tradycji mimu czystego, prowadził wielokierunkowe poszukiwania formalne, swoje przedstawienia opierał o literaturę, mity i kulturę popularną. W realizacjach Tomaszewskiego znaczącą rolę miała oprawa plastyczna i muzyka.

Henryk Tomaszewski przygotował we Wrocławskim Teatrze Pantomimy XXIV Programy, w których grał do 1962 roku. Jako pierwszy w Polsce rozpoczął kształcenie mimów w Studiu Pantomimy. Opracowywał choreografie w spektaklach dramatycznych i operowych. Jako reżyser w teatrach dramatycznych pracował od 1967 r., pozostając wiernym poszukiwania prawdy w geście i ruchu. Jego realizacja „Gry w za-bijanego” E. Ionesco w Teatrze Polskim we Wrocławiu uznana została za dzieło kongenialne. Reżyserował i przygotowywał choreografie także poza Polskimi scenami, m. in. w Szwecji, Norwegii, RFN. Kilkakrotnie przenosił swoje inscenizacje z WTP do teatrów w Amsterdamie, Oslo, Kopenhadze.

W centrum swojej wizji artystycznej którą nazwał „teatrem kulistym” postawił człowieka i twórcze możliwości ruchu.

Szczególnie cenił sobie dwie swoje realizacje: przygotowane z Konradem Swinarskim w mediolańskiej La Scali „Menady” Hansa Wernera Henze i „Dienstag aus Licht” Car-lheinza Stockhausena w Operze w Lipsku.

Tomaszewski był także znanym kolekcjonerem. W 1994 r. w Karpaczu otwarto Miejskie Muzeum Zabawek ze zbiorów Henryka Tomaszewskiego prezentujące kolekcję gromadzoną od 1967 r. a obejmującą zabawki pochodzące od XVII do XX w., które wyszukiwał i przywoził z zagranicznych tournées.

Henryk Tomaszewski zmarł 23 IX 2001 roku w Kowarach, pochowany został na zabytkowym cmentarzu przy świątyni Wang w Karpaczu.