Artykuły

Ponad 11,1 mln osób odwiedziło w zeszłym roku małopolskie muzea, a ponad 1,3 mln wybrało się do naszych galerii i salonów sztuki. To – odpowiednio – 27,7 proc. oraz 28,7 proc. ogółu ludzi, którzy w całym 2019 roku odwiedzili placówki kultury w całej Polsce.

Ponad 11,1 mln osób odwiedziło w zeszłym roku małopolskie muzea, a ponad 1,3 mln wybrało się do naszych galerii i salonów sztuki. To – odpowiednio – 27,7 proc. oraz 28,7 proc. ogółu ludzi, którzy w całym 2019 roku odwiedzili placówki kultury w całej Polsce. Rekord w tej części Europy. Królem jest Kraków (działa tu blisko połowa małopolskich muzeów), ale tłumy zwiedzających przyciągają też inne małopolskie atrakcje, m.in. Muzeum Auschwitz i Kopalnia Soli w Wieliczce - pisze Zbigniew Bartuś w Dzienniku Polskim. 

Jak wynika z opublikowanego właśnie raportu krakowskiego GUS (Podmioty działające w obszarze kultury w województwie małopolskim w 2019 r.), na koniec 2019 r. w województwie małopolskim funkcjonowało 61 z 327 galerii i salonów sztuki w Polsce (18,7 proc. ogólnej liczby galerii i salonów sztuki w kraju) oraz 135 z 959 polskich muzeów (14,1 proc. ogólnej liczby muzeów i oddziałów muzealnych działających w Polsce). Cieszyły się one zdecydowanie ponadprzeciętną popularnością zwiedzających: w ciągu 2019 r. wystawy w małopolskich galeriach i salonach sztuki odwiedziło 28,7 proc. ogólnej liczby zwiedzających galerie i salony sztuki, zaś w małopolskich muzeach i oddziałach muzealnych 27,7 proc. ogólnej liczby zwiedzających muzea i oddziały muzealne w Polsce.

Trochę gorzej wypada to w przypadku teatrów. W Małopolsce mamy 22 teatry oraz instytucje muzyczne spośród 188 działających w całej Polsce (to niecałe 12 proc. ogółu). W zeszłym roku odwiedziło je 1256 tys. osób, czyli 8,7 ogółu widzów i słuchaczy w Polsce (w tej kategorii króluje Warszawa).

Natomiast w odwiedzaniu bibliotek znów jesteśmy rekordzistami: co dziesiąta polska biblioteka działa właśnie w Małopolsce, a co dziewiąty Polak, który wypożyczył w zeszłym roku książkę, to Małopolanin (przypomnijmy, że mieszkańcy naszego regionu stanowią tylko 7,5 proc. wszystkich Polaków).

Rekordy popularności biły także małopolskie centra i domy kultury, kluby i świetlice (mamy ich w sumie 459) – w organizowanych tam imprezach i wydarzeniach wzięło udział ponad 4,23 mln osób, co stanowi aż 11,3 proc. uczestników w całej Polsce. Częściej od przeciętnej chodziliśmy także do małopolskich kin (jest ich 45): w seansach wzięło udział 5,4 mln widzów, czyli prawie 9 proc. tych, którzy wybrali się do multipleksów i kin studyjnych w całej Polsce.

Muzea i oddziały muzealne

Jak podaje GUS, na koniec 2019 r. w województwie małopolskim działalność prowadziło 135 muzeów i oddziałów muzealnych, w tym 65 (48,1 proc.) w Krakowie. Najwięcej muzeów i oddziałów muzealnych prowadziło działalność o profilu historycznym – 29,6 proc.. Muzea regionalne, podobnie jak muzea artystyczne stanowiły 14,8 proc. ogólnej liczby muzeów.

W ramach sektora publicznego, do którego należało 105 (77,8 proc.) muzeów, dla 77 (73,3 proc.) organizatorem były jednostki samorządu terytorialnego. W sektorze prywatnym, zarówno stowarzyszenia, jak i Kościoły i związki wyznaniowe były organizatorem dla 7 (po 23,3 proc.) muzeów.

Łączna liczba zbiorów muzealnych wyniosła 5,3 mln sztuk. W muzeach Krakowa znajdowało się 89,9 proc. ogólnej liczby zbiorów muzealnych.

W 2019 r. muzea i oddziały muzealne w województwie małopolskim zwiedziło 11,1 mln osób (o 5,9 proc. więcej w porównaniu z 2018 r.), co stanowiło 27,7 proc. ogólnej liczby zwiedzających w Polsce. Najwięcej osób zwiedziło muzea artystyczne (27,4 proc.). Nieodpłatnie muzea zwiedziło 2,0 mln osób, a w „Nocy Muzeów” uczestniczyło 81,3 tys. osób. Młodzież szkolna stanowiła 14,6 proc. ogólnej liczby zwiedzających.

W 2019 r. muzea i oddziały muzealne zorganizowały 387 wystaw stałych oraz 626 wystaw czasowych. W ramach wystaw czasowych, wystawy własne stanowiły 66,5 proc., a pozostałą część stanowiły wystawy obce, czyli przygotowane przez inne muzea krajowe lub zagraniczne. Muzea i oddziały muzealne z województwa małopolskiego zorganizowały również 45 wystaw za granicą, które zwiedziło 660,7 tys. osób.

Galerie i salony sztuki

Na koniec 2019 r. w województwie małopolskim działalność wystawienniczą prowadziło 61 galerii i salonów sztuki, z których 68,9 proc. zlokalizowanych było w Krakowie. W regionie działało 8 galerii państwowych i 22 galerie samorządowe. W sektorze prywatnym działalność prowadziło 31 galerii i salonów sztuki, organizatorem dla 18 z nich były osoby fizyczne.

W 2019 r. galerie i salony sztuki zorganizowały w Polsce i za granicą łącznie 596 wystaw. W województwie wystawy zwiedziło 1,3 mln osób, w tym 862,2 tys. wystawy plenerowe. Galerie państwowe i samorządowe zorganizowały 374 wystawy, z których blisko połowę (43,0 proc.) stanowiły wystawy zorganizowane przez galerie działające w Krakowie.

Zwiedzający wystawy w publicznych galeriach i salonach sztuki stanowili 92,1 proc. ogólnej liczby zwiedzających wystawy w województwie małopolskim.

Państwowe oraz samorządowe galerie i salony sztuki posiadały w swoich zbiorach 53,3 tys. eksponatów, wśród których najliczniejsze były tzw. „nowe media” (67,6 proc.), a w dalszej kolejności fotografie (25,4 proc.)

Teatry i instytucje muzyczne

Według stanu na koniec 2019 r. w województwie małopolskim działalność prowadziły 22 teatry i instytucje muzyczne posiadające własny zespół artystyczny: 12 teatrów dramatycznych, 3 teatry lalkowe, 3 teatry muzyczne, 3 orkiestry oraz 1 filharmonia.

W 2019 r. teatry i instytucje muzyczne wystawiły 6,3 tys. przedstawień i koncertów, w których uczestniczyło 1,3 mln widzów i słuchaczy. Przeciętnie 1 podmiot zorganizował 286 przedstawień i koncertów. Teatry dramatyczne i lalkowe wystawiły 4,7 tys. przedstawień, które obejrzało 836,0 tys. widzów i słuchaczy. Teatry muzyczne przygotowały 647 spektakli i koncertów, w których uczestniczyło 190,1 tys. widzów i słuchaczy, a w 950 koncertach zorganizowanych przez orkiestry i filharmonię wzięło udział 230,2 tys. osób.

W 2019 r. w teatrach i instytucjach muzycznych odbyło się 90 premier. Większość premier (87,8 proc.) miała miejsce w teatrach dramatycznych i lalkowych. Teatry i instytucje muzyczne zlokalizowane w Krakowie wystawiły 5,5 tys. przedstawień i koncertów, w których uczestniczyło 1,1 mln widzów i słuchaczy.

Biblioteki: 25 wypożyczonych książek na czytelnika w Dąbrowie Tarnowskiej i tylko 10 w Proszowicach

Na koniec 2019 r. w województwie małopolskim działalność prowadziły łącznie 904 biblioteki publiczne oraz placówki biblioteczno-informacyjne, z których większość (79 proc.) stanowiły biblioteki publiczne.

W województwie małopolskim funkcjonowało 714 bibliotek publicznych, w tym 517 filii bibliotecznych. Najwięcej bibliotek zlokalizowanych było w powiecie krakowskim (65), a najmniej w m. Nowy Sącz (8).

W ciągu roku 663,5 tys. czytelników bibliotek publicznych wypożyczyło na zewnątrz 9,7 mln woluminów księgozbioru oraz 231,7 tys. materiałów bibliotecznych stanowiących zbiory specjalne.

Najliczniej z bibliotek publicznych korzystały osoby w wieku 25–44 lat, stanowiące 28,6 proc. ogólnej liczby czytelników w województwie. Wskaźnik wypożyczeń księgozbioru na 1 czytelnika w województwie małopolskim wyniósł 14,7 woluminów. Najwyższy był w powiecie dąbrowskim (25), a najniższy w powiecie proszowickim (10,4). Na 1 bibliotekę publiczną łącznie z filią przypadało średnio 929 czytelników.

W zbiorach bibliotek publicznych i placówek biblioteczno-informacyjnych znajdowało się 24,4 mln woluminów księgozbioru (w tym 86,7 proc. stanowiły książki) oraz 3,8 mln zinwentaryzowanych zbiorów specjalnych.

Poza świadczeniem usług bibliotecznych, biblioteki organizowały także różnego rodzaju imprezy kulturalno-oświatowe. W ciągu roku biblioteki publiczne i placówki biblioteczno-informacyjne zorganizowały 19,4 tys. imprez, w których wzięło udział 503,6 tys. uczestników.

Centra kultury, domy kultury, ośrodki kultury, kluby i świetlice: najwięcej w powiecie bocheńskim, najmniej w miechowskim

W województwie małopolskim działalność prowadziło 459 centrów kultury, domów kultury, ośrodków kultury, klubów i świetlic (o 0,4 proc. więcej w porównaniu z 2018 r.), z których ponad połowa (58,6 proc.) miała status filii. Organizatorem dla 96,7 proc. podmiotów był samorząd terytorialny. Większość podmiotów (69,3 proc.) zlokalizowana była na wsi. Dotyczy to przede wszystkim świetlic (96,4 proc. ogólnej liczby świetlic), domów kultury (74,3 proc.) i ośrodków kultury (72,6 proc.), a także centrów kultury (52,1 proc.). W miastach działalność prowadziło 82,5 proc. ogólnej liczby klubów.

Najwięcej centrów kultury, domów kultury, ośrodków kultury, klubów i świetlic działało w powiecie bocheńskim (54), natomiast najmniej w powiecie miechowskim (3).

W ramach centrów kultury, domów kultury, ośrodków kultury, klubów i świetlic, działało 1,6 tys. grup artystycznych, które zrzeszały 33,2 tys. członków. Najliczniej działały grupy folklorystyczne (29,5 proc. ogólnej liczby grup), a w dalszej kolejności grupy taneczne (20,2 proc.) i muzyczno-instrumentalne (20,1 proc.). Wśród członków grup artystycznych przeważały dzieci i młodzież szkolna (67,3 proc. ogólnej liczby członków). Osoby powyżej 60. roku życia stanowiły 14,4 proc. ogólnej liczby członków grup artystycznych.

W centrach kultury, domach kultury, ośrodkach kultury, klubach i świetlicach działalność prowadziło 2,9 tys. różnego rodzaju kół, klubów, sekcji, które skupiały 61,5 tys. członków. Większość stanowiły koła, kluby, sekcje o profilu plastycznym/technicznym (705), zrzeszające 10,4 tys. członków oraz koła gospodyń wiejskich (439), do których należało 9,2 tys. osób. Licznie uczestniczono również w zajęciach klubów seniora/Uniwersytetu Trzeciego Wieku (9,9 tys. osób) oraz tanecznych (7,4 tys.).

W 2019 r. centra kultury, domy kultury, ośrodki kultury, kluby i świetlice zorganizowały 1,5 tys. kursów, wśród których kursy nauki gry na instrumentach stanowiły 23,4 proc. ogólnej liczby kursów, języków obcych – 21,7 proc. oraz tańca – 15,9 proc.. Status absolwenta kursu otrzymało 21,0 tys. osób.

W centrach kultury, domach kultury, ośrodkach kultury, klubach i świetlicach działało 697 pracowni, największą część stanowiły pracownie plastyczne (26,5 proc.), a w dalszej kolejności muzyczne (24,2 proc.) oraz sale baletowo-taneczne (21,4 proc.)

W 2019 r. centra kultury, domy kultury, ośrodki kultury, kluby i świetlice zorganizowały 30,8 tys. imprez (o 11,5 proc. więcej w porównaniu z 2018 r.), w których wzięło udział 4,2 mln uczestników (o 4,3 proc. więcej w porównaniu z 2018 r.). Najwięcej odbyło się warsztatów (31,1 proc. wszystkich imprez), a w dalszej kolejności prelekcji, spotkań, wykładów (15,9 proc.). Najliczniejsze pod względem liczby uczestników przypadających na 1 imprezę były festiwale i przeglądy artystyczne (552 osoby).

W Krakowie zorganizowano 9 tys. imprez, (29,3 proc. ogólnej liczby imprez), w których wzięło udział 896,1 tys. osób (21,1 proc. ogólnej liczby uczestników).