Śmiech w świecie Kafki
Jutro premiera "Paragrafu 22" Josepha Hellera, w pańskiej reżyserii, we wrocławskim Teatrze Współczesnym. Co spowodowało, iż skupił pan swoją uwagę na tej właśnie książce?
- "Paragraf 22" to genialna książka, która stała się wprost biblią dla przedstawicieli wielu pokoleń. Heller po prostu uruchamia wyobraźnię jej czytelników. Poprzez znakomite, absurdalne dialogi buduje przestrzeń świata. Waśnie dialogi, są w jego powieści najbardziej interesujące, a ja na dodatek uwierzyłem, że mogą być one również nośne teatralnie.
- Czy to właśnie spowodowało, iż na deskach scenicznych ujrzymy adaptację książki, którą pan - podobnie jak wielu innych -uważa za genialną?
- Skusiło mnie odczucie, że poprzez teatr książka Hellera trafi do wielu młodych ludzi! Kierując swój spektakl przede wszystkim do tego adresata, starałem się znaleźć pomysł na teatr pokazujący współczesny świat wraz z jego aktualnymi problemami. Kondycja współczesnego człowieka, nasze życie uporządkowane jest przez prawo. Zawsze jednak znajdzie się jakiś "paragraf 22", gdyż prawo to tylko przykrywka, narzucona przez silniejszych i pozwalającą im wygrywać własne interesy w stosunku do słabszych. W książce Hellera zawarty jest także problem komunikacji międzyludzkiej. Jej bohaterowie rozmawiają, lecz wzajemnie nie rozumieją siebie. Tak więc moje przedstawienie jest o komunikacji międzyludzkiej, przemocy i prawie człowieka do ochrony własnego życia. To problemy bardzo ważne, gdyż ze współczesnych demokracji zaczyna wyłaniać się inny rodzaj totalizmu. Silniejszy zjada słabszego, identycznie jak to bywa w naturze, tyle że zgodnie z prawem. W spektaklu, który wyreżyserowałem świat silnych starszych przeciwstawiony został światowi młodych, którzy chcą prawdy, "Paragraf 22" chciałem zrealizować także dlatego, że przedstawiony w tej książce świat wydał mi się nie tylko straszny, lecz również śmieszny. jeżeli uda mi się uzyskać uśmiech widzów, zanurzony w tym świecie rodem z Kafki, to będzie mój prywatny sukces.
- Dziękuję za rozmowę.
