Artykuły

Pandemia uderzyła we Francji w sektor zatrudniający 2 mln ludzi, o zysku większym niż produkcja samochodów.

Korespondencja z Paryża

"Nic nie spada z nieba. Ponosimy odpowiedzialność za to, co nas spotyka" - mówi Madeleine, zbuntowana dziewczyna, we francuskim filmie "Wojownicy" z 2014 roku. Nawiązując do końca świata, wspomina epidemię, która powoduje, że ludzie nie mogą oddychać - w pewnym sensie rodzaj koronawirusa. Zagrała ją Adele Haenel, która trzy tygodnie temu opuściła galę Cesara na wieść o przyznaniu statuetki Romanowi Polańskiemu za film "Oficer i szpieg".

Stan wojny

Pierwszym członkiem rządu francuskiego zarażonym koronawirusem jest Franck Riester, minister kultury. 18 marca powiadomił o wyjątkowym dofinansowaniu dla kultury, szczególnie dotkniętej pandemią. Pomoc będzie wynosić: 10 mln euro dla muzyki, 5 mln dla teatru oraz świata książki, 2 mln dla plastyki. "To nasza odpowiedź na obawę, że osłabione struktury znikną. To walka o przyszłość naszego modelu kultury".

W sektorze kultury pracuje prawie 2 mln osób. Od lat przynosi wyższe zyski niż produkcja samochodów, wpływy sektora turystycznego powiązanego z kulturą są zaś najważniejszym źródłem dochodów Regionu Paryskiego.

Francuskie media przypominają, że Dean Meyer, południowoafrykański pisarz, zapowiadał apokaliptyczny koniec świata z powodu pandemii już w 2017 roku w powieści "Rok lwa".

Pałac Elizejski dopiero pod wpływem specjalistów, którzy ostrzegali, że rozwój epidemii może doprowadzić do śmierci nawet pół miliona osób, obwieścił zamknięcie szkół, potem przyszła kolej na muzea, sale koncertowe, biblioteki i kina. 16 marca prezydent Emmanuel Macron ogłosił stan "wojny epidemiologicznej".

Dwa tygodnie przed zarządzeniem obowiązkowej kwarantanny przesunięto daty wiosennych targów designu PAD Fairs i targów sztuki współczesnej Art Paris, odbywających się w paryskim Grand Palais. Potwierdzenie słuszności decyzji przyszło z Holandii, gdzie 11 marca komitet organizacyjny The European Fine Art Fair w Maastricht w popłochu rozesłał e-mail powiadamiający 285 galerii biorących udział w imprezie o jej nagłym odwołaniu. Jeden z włoskich uczestników był zarażony koronawirusem.

Straty poniosą muzea paryskie. Luwr to najbardziej znane muzeum świata. Odwiedzało je średnio 10 mln ludzi rocznie. Ponad 55 proc. to zagraniczni turyści. Wirus uderza w Muzeum d'Orsay (około 3,5 milionów wizyt rocznie), które zmuszone jest anulować wystawę impresjonisty Jamesa Tissota. Centrum Pompidou przełożyło otwarcie ekspozycji Christo, znanego z opakowania paryskiego Pont Neuf w 1985 roku i Reichstagu w 1995 roku. To miał być jego pierwszy poważny pokaz od wystawy w MoMA w 2004 roku.

O odwołaniu festiwalu w Cannes krążyły pogłoski od początku marca. Jego przygotowanie kosztuje bowiem 32 mln euro. Szefujący imprezie Pierre Lescure do ostatniej chwili deklarował, że organizatorzy pozostają rozsądnie optymistyczni, "licząc na szczyt epidemii pod koniec marca i na pogodne dni w kwietniu". Imprezę odwołano 19 marca.

Puste kina

15 marca zamknięto 6 tys. sal kinowych. Przesunięto ponad 40 premier, w tym nowy film z Catherine Deneuve "Straszna dżungla". Skorzysta platforma wideo Disney+, której inauguracja przewidziana jest 24 marca. Portal www.openculture.com proponuje bezpłatny dostęp do 1150 filmów. A Federacja Narodowa Kina Francuskiego obawia się, że po zakończeniu restrykcji trudno będzie zapełnić sale kinowe.

Jedną z najważniejszych corocznych imprez w Paryżu jest Salon Książki, który miał się odbyć między 20 a 23 marca. Impreza przyciąga co roku ponad 160 tys. czytelników i 3 tys. autorów. Dla wypełnienia luki po zamknięciu księgarni France Loisirs popularny sprzedawca książek we Francji zaczął wysyłać SMS-y do czytelników, proponując sprzedaż wysyłkową za dodatkowego symbolicznego 1 eurocenta.

"Wszystko się zatrzymało. Przypomina to historie wymyślane w Hollywoodzie" - napisała w "Le Monde" Leila Slimani, laureatka Nagrody Goncourta w 2016 roku.

Czytelnicy wolą Stéphana Berna. Autor programów na temat historii Francji kontynuuje nagrywanie audycji w domu na wsi, krytykując brak odpowiedzialności osób, które nie przestrzegają kwarantanny. Twierdzi, że epidemia zmusi nas do zastanowienia się nad naszym postrzeganiem świata i sposobem, w jaki żyjemy. Sekunduje mu Amanda Lear, aktorka i piosenkarka, była muza Salvadora Dali. "Jestem samotniczką. Mogę pozostać w zamknięciu 15, 30, a nawet 40 dni" - powiedziała. Ale co dalej?

Ofiarą epidemii jest Printemps de Bourges (Wiosna w Bourges), festiwal muzyki planowany na 21-26 kwietnia. Podobny los spotkał Radio France, Cinématheque Française, Opery Garnier i Bastille, wszystkie sale koncertowe i widowiskowe. Branża muzyczna i rozrywkowa świetnie się rozwijały w ciągu ostatnich lat. Rocznie odbywało się ponad 60 tys. spektakli, które przynosiły zysk 4,3 mld euro rocznie. Liczbę sprzedawanych w ciągu roku biletów szacuje się na prawie 27 mln. W tym sektorze pracuje 120 tys. osób. Teraz w mediach społecznościowych pojawiły się koncerty muzyków grających z domu.

Nadzieja w Awinionie

Jedyną coroczną imprezą, której nie odwołano, jest teatralny Festiwal Awinioński, odwiedzany przez ponad 120 tys. widzów. Dyrekcja kontynuuje przygotowania z pośrednictwem wideokonferencji. Przewiduje czterdzieści spektakli, w tym 60 proc. zagranicznych. Pod znakiem zapytania stoją te sztandarowe na dziedzińcu pałacu papieskiego. Aby doszły do skutku, trzeba instalować dekoracje trzy tygodnie przed otwarciem festiwalu, planowanym na 3 lipca. Pracownicy teatrów przebywają teraz na bezrobociu technicznym. Na terenie samego Paryża gra się nawet 450 spektakli tygodniowo.

W oczekiwaniu na lepsze czasy paryżanie każdego wieczoru o godzinie 20.00 otwierają okna i wychodzą na balkony. Przez minutę w całym mieście grają swój spektakl: rozlegają się oklaski w podziękowaniu dla heroicznej pracy służby zdrowia.