Warszawa. Szczawińska o wojnie i o drzewach
Babcia z winyla opowiada o wojnie, a artyści grają drzewa. Sezon w nowej siedzibie Komuny Warszawa zainaugurują spektakle tegorocznej laureatki Paszportu "Polityki" Weroniki Szczawińskiej: "Nigdy więcej wojny" i "Rozmowa o drzewach".
Komuna Warszawa ma nową siedzibę! Kultowa niezależna scena z ul. Lubelskiej przy Dworcu Wschodnim na Pradze przenosi się na Emilii Plater, tuż przy Centralnym. Już w nowym miejscu odbędą się pokazy dwóch spektakli Weroniki Szczawińskiej - reżyserki, kuratorki i performerki, nagrodzonej tegorocznym Paszportem "Polityki" w kategorii teatr - "Rozmowy o drzewach" [na zdjęciu] i "Nigdy więcej wojny".
Weronika Szczawińska, jej babcia i drzewa
W obu spektaklach Szczawińska obecna jest również na scenie - jako performerka. W obu ważną rolę odgrywa muzyka. I oba są politycznie zaangażowane, choć w niecodzienny sposób.
"Nigdy więcej wojny" (1, 2 lutego) to wyjątkowy spektakl-koncert. Punktem wyjścia Szczawińskiej jest tu nagrana rozmowa z własną babcią na temat czasów okupacji - widzianej na wsi, z chłopskiej, cywilnej, antyheroicznej perspektywy. W nagraniu przeniesionym na płytę winylową mowa o codziennych, nawet bliskich kontaktach mieszkańców wsi z okupantami, o codzienności Ruskich i Niemców, o głodzie, strachu i pracy. Bardzo to dalekie od dominującego dziś obrazu - niczym z atrakcyjnej gry komputerowej. "Wojna jest niesamowicie mocno obecna w atmosferze kulturalnej kraju, w którym żyjemy. W latach 80. i na początku 90. to wciąż było w powietrzu. Teraz też jest, ale inaczej - jako przygodówka" - tłumaczyła Szczawińska "Wyborczej". Nagranie babci to punkt wyjścia do samplowania, śpiewania, rozmaitych form muzycznych podkreślających czy wydobywających nowe sensy.
Z kolei "Rozmowa o drzewach" (25, 26 stycznia) to rodzaj poetyckiego ekologicznego manifestu. Aktorzy dosłownie... grają drzewa. "Dało nam to wiele radości: w rozmowie o teatrze np. >>drewniane aktorstwo<< to coś najgorszego" - opowiadała Szczawińska "Wyborczej". Imitowanie dźwięków, odtwarzanie miejskich sytuacji związanych z przyrodą, kreowanie sytuacji spotkania - wszystko to składa się na minimalistyczne i dowcipne przedstawienie. "Rozmowa..." inspirowana jest wierszem słynnego niemieckiego dramatopisarza Bertolta Brechta pod tym samym tytułem. "Patrzymy na przyrodę, z którą już nie mamy dość czasu, by obcować. A zaraz tej przyrody może nie być. I zostanie nam tylko to linoleum" - podsumowywała artystka.
Weronika Szczawińska gra w Komunie przy Emilii Plater
Budynek przy ul. Emilii Plater, do którego z powodu zagrożenia katastrofą budowlaną na Lubelskiej przenosi się tymczasowo Komuna, ma burzliwą historię. Przez lata był siedzibą IX LO im. Klementyny Hoffmanowej, jednak liceum przeniesiono do zespołu szkół przy ul. Hożej 88. W jego miejsce miały powstać wieżowce. W budynku przy ul. Emilii Plater w 2015 r. odbyła się wystawa "Spór o odbudowę" z cyklu "Warszawa w budowie" poświęcona powojennej odbudowie stolicy i tzw. dekretowi Bieruta nacjonalizującemu warszawskie grunty, będącemu w centrum dzisiejszych sporów o reprywatyzację. Pod koniec trwania wystawy działacze lokatorscy z Kolektywu Syrena protestowali przeciw budowie wieżowców w miejscu szkoły. Poparł ich kurator wystawy z Muzeum Sztuki Nowoczesnej Tomasz Fudala. Wreszcie plan zabudowy tej części miasta unieważnił wojewoda z PiS - choć pozostawił zgodę na najwyższy wieżowiec, budowany tuż obok przez archidiecezję warszawską.
***
Komuna Warszawa, ul. Emilii Plater 31
25, 26 stycznia, godz. 19, "Rozmowa o drzewach", reż. Weronika Szczawińska, obsada: Aleksandra Gryka, Małgorzata Pauka, Maciej Pesta, Katarzyna Sikora, Marta Szypulska, Piotr Wawer jr, Weronka Szczawińska.
1, 2 lutego, godz. 19, "Nigdy więcej wojny", koncepcja. Weronika Szczawińska/Piotr Wawer jr, twórcy/występują: Aleksandra Matlingiewicz, Jan Sobolewski, Weronika Szczawińska, Łukasz Maciej Szymborski, Piotr Wawer jr.
Bilety na oba spektakle - 30/40 zł.
