Tej wojny nie było?
"Damaszek 2045" wg tekstu Mohammada Al Attara w reż. Omara Abusaady w Teatrze Powszechnym w Warszawie. Pisze Tomasz Miłkowski w Przeglądzie.
"Damaszek 2045" to sztuka z gatunku political fiction, wyraźnie inspirowana twórczością Orwella i Saramago. Ukazuje Syrię, w której dokonano podmiany historii - wprowadzono do zbiorowej świadomości wypreparowaną jej wersję, która wymazywała rzeczywisty charakter wojny domowej, zastępując to obrazem walki z ISIS jako siłą poniekąd zewnętrzną. Kiedy pewnego dnia fałszywa historia zaczyna się kruszyć - w muzeach i wszystkich archiwach ze zdjęć ofiar wojny w niejasnych okolicznościach znikają twarze - sprawą muszą się zająć tajne służby. Wtedy prawda dochodzi do głosu. Syryjscy artyści, autor i reżyser, próbujący opisać wojnę domową z dystansu, korzystając z poetyki science fiction, muszą na koniec skapitulować. Nie można o tym mówić bez emocji.
Zabieg opowiadania o wojnie a rebours, za pośrednictwem wyparcia jej ze społecznej pamięci, to intrygujący sposób uprawiania refleksji nad istotą historii i pamięci. Autor nie wikła się w opis sposobów, jakich użyły władze, aby ingerować tak głęboko w świadomość całego narodu, unikając grzechu wielu tekstów SF, opartych na kruchych podstawach pseudonaukowych. Interesuje go nie to, jak władzy udało się dokonać zamiany, ale jakie były tego konsekwencje.
Inscenizacja wiernie trzyma się wizji autora dramatu (m.in. wprowadza cyberpostacie na ekranie, obrazy zniszczeń wojennych), który, podejmując ważny temat tak chętnie uprawianego przez ideologów majstrowania w przeszłości, zaniedbuje jednak rysunek głównych postaci. Mamy do czynienia raczej z inteligentnym szkicem politologicznym niż z utworem wyposażonym w atrybuty dramatycznego konfliktu. Dlatego i poszczególne postacie to zaledwie szkice.
