Artykuły

Sto lat historii scenografii teatralnej i społecznej XX i XXI wieku przedstawia wystawa "Zmiana ustawienia", dostępna w Zachęcie - Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie od soboty.

- "Zmiana ustawienia. Polska scenografia teatralna i społeczna XX i XXI wieku" jest czwartą w historii Zachęty przeglądową wystawą poświęconą scenografii teatralnej. Jej koncepcja to autorska wizja Roberta Rumasa - cenionego artysty wizualnego i scenografa - poinformowała PAP Olga Gawerska, rzecznik Zachęty.

Na wystawie prezentowane są fragmenty przedstawień teatralnych i koncepcje scenograficzne ważne dla teatru polskiego, dla sztuki, dla polskiej kultury, ale też dla życia społeczno-politycznego od 1903 r. po rok 2000.

- Przywołujemy spektakle, które prowadzą przez całą wystawę wątek twórczości Stanisława Wyspiańskiego od jednego z pierwszych jego dramatów "Protesilas i Laoudamia" po "Wyzwolenie". Wyspiański to hasło wywoławcze, organizujące całą ekspozycję" - powiedział PAP Robert Rumas, kurator wystawy.

Odwołując się głównie do sztuk Leona Schillera, jako twórcy teatru ogromnego, pokazujemy dużą część teatru awangardowego, a następnie teatr współczesny, począwszy od lat powojennych - wyjaśnił kurator. - Przywołujemy spektakl "Elektra" Edmunda Wiercińskiego z 1946 r., który zaczyna całą opowieść o powojennym teatrze, o powojennej scenografii, o powojennej sytuacji społeczno-politycznej - dodał.

Tę opowieść o teatrze i scenografii kontynuuje na wystawie przypomnienie takich spektakli jak "Dziady" Jerzego Grotowskiego, "Dziady" Konrada Swinarskiego i - Jana Klaty - "H." ze Stoczni Gdańskiej.

Osobna przestrzeń poświęcona jest tzw. złotej erze polskiego teatru i polskiej scenografii lat 70; pojawiają się tam "Biesy" Andrzeja Wajdy, "Lot nad kukułczym gniazdem" Zygmunta Huebnera, "Ameryka" Jerzego Grzegorzewskiego i "Nadobnisie i koczkodany" Tadeusza Kantora.

Ekspozycję zamykają przedstawienia scenografów i reżyserów, których - według Rumasa - można też już nazwać klasycznymi; to ci, którzy zmienili oblicze polskiego teatru w latach 90. Są tu pokazane we fragmentach przedstawienia np. "Bzik tropikalny" Grzegorza Jarzyny ze scenografią Barbary Hanickiej oraz "Oczyszczeni" Krzysztofa Warlikowskiego ze scenografią Małgorzaty Szczęśniak.

- Scenografia jest istotnym elementem teatru, budującym go i towarzyszącym mu, pokazujemy tę istotę, esencje i funkcję scenografii; czysto teatralną, artystyczną, ale też w wypadku wydarzeń społecznych - polityczną - zaznaczył kurator.

Na ekspozycji można obejrzeć scenograficzne oprawy takich wydarzeń społeczno-politycznych jak misteria religijne, pielgrzymki papieskie, obchody Millenium w 1966 r., a więc kościelne świętowanie 1000-lecia Chrztu Polski zestawione z rządową celebracją 1000-lecia Państwa Polskiego.

Są również scenografie takich wydarzeń, jak Dożynki, obchody 1-Maja, uroczyste pogrzeby.

- To jest duża wystawa, a jej główną ideą jest to, idąc za myślą Leona Schillera, który powiedział przed wojną, że teatr jest instytucją polityczną, aby tę +polityczność+ pokazać - podsumował Rumas.

Wystawa będzie czynna w Zachęcie do 19 stycznia 2020 r.