Ballyturk, czyli nigdzie
"Ballyturk" Endy Walsha w reż. Przemysława Wasilkowskiego w Teatrze Soho w Warszawie. Pisze Tomasz Miłkowski w Przeglądzie.
Irlandzki reżyser i dramaturg Enda Walsh zabłysnął jako autor "Disco Pigs", "Elektrycznego parkietu" i kilku innych sztuk, które zawitały na wiele scen europejskich. Krytycy brytyjscy go uwielbiają, zwłaszcza jego poczucie humoru bliskie poetyce teatru absurdu. W Polsce nie miał dotąd wielkiego szczęścia. Choć "Elektryczny parkiet" w Narodowym wypadł wyśmienicie, został zjechany przez recenzentów, często mylnie oceniany kategoriami dramatu obyczajowego. Ale uwaga, to akurat nie ten Irlandczyk, bliżej mu do Becketta niż do popularnego u nas McDonagha.
Tego dystansu do dramaturgii Walsha pewnie nie przełamie najnowsza, niezależna produkcja, za którą stoi Przemysław Wasilkowski - autor tłumaczenia, reżyser oraz wykonawca jednej z ról. Piszę "jednej z ról", ponieważ bohaterowie Walsha nie mają nawet imion. To dwa "świry" (drugiego gra Artur Krajewski), które tworzą w odizolowanej od reszty świata przestrzeni wyobrażone miasteczko Ballyturk, mieszkańców i łączące ich dziwne relacje. Jak również rozmaite rytuały zapobiegające atakom agresji, np. karmią się nawzajem podczas skromnych posiłków, oceniają także swoje występy.
Kiedy w ich kryjówce zjawia się nieoczekiwanie ta trzecia (dawno niewidziana w teatrze Małgorzata Rudzka), sprawia wrażenie kosmitki. Poukładana wewnętrznie niczym Mrożkowski Stomil niechciana przybyszka sprawia, że świat świrów się wali. Gra musi się skończyć dramatycznie.
Interpretować to można na różne sposoby, ale esencją spektaklu jest rozdygotana forma, w której czai się panika towarzysząca parze bohaterów. Ich ratunkiem pozostają rytuały i toczona gra, nimi rozpraszają lęki. Chociaż Walsh na koniec uchyli furtkę - w finale pojawi się dziewczynka, wnosząca ze sobą nadzieję na przyszłość.
