Artykuły

29 września o godz. 18 na Scenie Teatralnej Domu Zarazy odbędzie się premiera monodramu "Maska" Gabrieli Pewińskiej. W roli Starego Aktora - Ryszard Jaśniewicz obchodzący 55-lecie pracy artystycznej.

"Maska", jak i pozostałe części tej teatralnej trylogii ("Aktor", "Król") została napisana dla Ryszarda Jaśniewicza w hołdzie dla jego aktorstwa, pasji życia, niepowtarzalnej miłości do sceny.

Premiera uświetni jubileusz 20-lecia założonego przez Ryszarda Jaśniewicza Teatru z Polski 6. Na premierze pojawią się widzowie pierwszej premiery Teatru, sprzed 20 lat.

***

"MASKA"

Stary Aktor sunie między rzędami widowni. Jak duch. Sapie, dyszy, charczy, powłóczy nogami. Jest zmęczony. Liczy sobie ze sto lat i uważa, że to kpina ze śmierci. Ledwo stawia kroki, ale nie ustaje w zrzędzeniu, szturcha nerwowo teatralne fotele, przygląda się z niesmakiem widowni, pluje na boki. Ma długie siwe włosy, wyprasowany, długi fartuch rzemieślnika i kufer pełen teatralnych nosów. Zmierza ku scenie, która tonie w półmroku. Tam szafa spowita teatralną kurtyną. Stary Aktor wdrapuje się na proscenium. Nerwowo szarpie się z kurtyną, po czym znika. Zapada cisza. Po chwili kurtyna rozsuwa się, a scenę zalewa światło. Na niej - Stary Aktor. Jak nowy. Woła: "Jestem! Oto jestem! Teatr mnie woła!".

"Maska" Gabrieli Pewińskiej to kolejna po "Aktorze" i "Królu" sztuka o szalonej miłości do teatru. W "Aktorze" (2017) bohater, mistrz żarliwego monologu szuka na zawsze utraconej pamięci. W "Królu" (2018) - w małym pokoju biednego mieszkania buduje swój teatr ogromny, czekając aż w drzwiach stanie rola jego marzeń, ta, której już nigdy nie zagra. W "Masce" jego przeciwnikiem jest Czas, którego Stary Aktor oskarża o ludobójstwo. Mówi: "To czas jest odpowiedzialny za to, że zamiast stać na scenie w blasku reflektorów muszę ukrywać się w szafie przed śmiercią! Śmiercią, której ręka już nie raz pukała do tych drzwi, a raz nawet próbowała wejść bez pukania i elegancko się z moją to ręką przywitać". Czasowi poddać się nie zamierza. Wie, że musi wrócić, by... nie odejść. I wraca, dziarsko przeskakując dekady życia, do początku... Na przykład do czasu, gdy miał dziesięć lat i przyglądał się sąsiadowi trzepiącemu dywan na podwórku. Ten sąsiad był aktorem. "Patrzę z zachwytem. Na ten kurz, który sypie się od z dystynkcją zadawanych uderzeń, jak srebrny pył! Na powiewający na wietrze szal. Na twarz kamienną, bladą, która jest maską wielkiego artysty. Przede mną rozgrywa się wielki teatr świata! Dywan - kurtyna wije się, łka, wybucha płaczem od tych razów, by za chwilę drżeć z emocji, gdy układa jej potargane na wietrze fałdy, by w finale zajaśnieć tak ostro, jakby we wszystkich oknach włączono reflektory. Przed moimi oczyma rozgrywa się spektakl! Biję brawo. Do blasku tej kurtyny na trzepaku chciałbym wrócić".

(Zrealizowano przy pomocy finansowej Województwa Pomorskiego)

***

RYSZARD JAŚNIEWICZ

Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Aktor, reżyser, autor sztuk teatralnych, pedagog, poeta. Grał i reżyserował m. in. w Teatrze Polskim we Wrocławiu, Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1971-83), gościnnie w Teatrze Miejskim w Gdyni i Theatre Les Dechargeurs w Paryżu. Główne role w spektaklach wybitnych reżyserów: Marka Okopińskiego, Jerzego Jarockiego, Adama Hanuszkiewicza, Stanisława Hebanowskiego, Jakuba Rotbauma. W latach 1983-88 dyrektor artystyczny Teatru Dramatycznego w Słupsku. W latach 1988-92 kierownik artystyczny Centrum Edukacji Teatralnej w Gdańsku. W roku 1999 w Sopocie monodramem "Sukinsyn" poświęconemu Ernestowi Hemingway'owi zainaugurował własną scenę Teatr z Polski6 . W ciągu tych 20 lat wystawił premierowo 15 monodramów: m. in.: "Moje serce - wielkie monologi dramatu polskiego", "Wielkie pranie", "Ostatnia lekcja aktorstwa", "Aktor", "Król".

--

Na zdjęciu: Ryszard Jaśniewicz w monodramie "Rewolta", Teatr z Polski 6