Słupsk. Nowy dom Witkacego
Największa na świecie kolekcja prac Witkacego w końcu doczekała się właściwej ekspozycji. Nowo otwarty Biały Spichlerz w Słupsku to przestrzeń godna jego licznych prac.
Słupsk szczyci się tym, że jego muzeum, Muzeum Pomorza Środkowego, posiada największą na świecie kolekcję prac Stanisława Ignacego Witkiewicza znanego jako Witkacy. Przez lata jego pastelowe obrazy i portrety można było oglądać w ciasnych i dusznych sali w Zamku Książąt Pomorskich, głównej siedzibie muzeum. Duża część prac Witkacego była trzymana w magazynach, podobnie jak inne eksponaty oraz woluminy księgozbiorów, i przestawały się już w nich mieścić.
Na potrzeby muzeum władze samorządowe zakupiły teren po dwóch przemysłowych spichlerzach - Białym i Czerwonym - i przekazały działkę wraz z budynkami Muzeum Pomorza Środkowego. Prace remontowe i budowlane trwały przez półtora roku (2017-2018), a następnie eksponaty przenoszono z przepełnionych magazynów do nowej przestrzeni wystawienniczej, którą otwarto 10 lipca. Na pięciu poziomach można oglądać wystawy poświęcone Witkacemu oraz dziejom miasta.
Największa na świecie kolekcja
Na wystawie stałej "Witkacy. Obrazy - rysunki - grafiki + archiwalia", podzielonej na dwie części (ewolucja twórczości z Zakopanem, podróżami międzynarodowymi i firmą portretową na czele oraz dawne prywatne kolekcje) jest ponad 130 prac malarskich, rysunkowych i graficznych. Są liczne portrety Neny Stachurskiej, która była jedną z ulubionych modelek Witkacego, są portrety Marii Nawrockiej, Włodzimierza Nawrockiego, pejzaże z Włoch i znad Oceanu Atlantyckiego. Dzieła Witkacego skonfrontowano z prywatnymi rękopisami, maszynopisami, korespondencją oraz książkami, które darował swoim znajomym.
Wystawa stała, w połączeniu z wystawą czasową "Witkacy inaczej...", na której można zobaczyć ponad 100 prac artysty, daje możliwie pełny ogląd na twórczość malarza, pisarza, dramaturga i filozofa, który przez długi czas uchodził za ekscentrycznego, i nie do końca poważanego, twórcę. Obie wystawy, stała i czasowa, są gratką dla fanów twórczości Witkacego, bowiem prezentują całość słupskiej kolekcji dzieł Witkacego, która w takiej formie pokazywana była tylko dwukrotnie.
Druga wystawa stała, "W nawiązaniu do Witkacego od XIX do XXI wieku", opiera się z kolei na wybraniu 18 motywów z twórczości malarza i zestawieniu ich z identycznymi tematami przewijającymi się w twórczości artystów i artystek od XIX wieku do współczesności. Na wystawie jest około 200 prac: obrazów, grafik, plakatów, rzeźb i obiektów. Są obrazy Władysława Podkowińskiego, Jacka Malczewskiego, Jana Matejki, Edwarda Dwurnika czy Zofii Stryjeńskiej, prace Magdaleny Abakanowicz, plakaty Andrzeja Pągowskiego i Waldemara Świerzego czy abstrakcyjne prace pomorskich twórców - Otto Freundlicha i Ignacego Bogdanowicza.
Skąd Witkacy w Słupsku?
To, że w Słupsku jest największa na świecie kolekcja prac Witkacego wcale nie jest takie oczywiste. Stanisław Ignacy Witkiewicz bardziej niż z Pomorzem związany był z Zakopanem, gdzie przeniósł się jego ojciec, malarz Stanisław Witkiewicz. Słupskie muzeum w 1965 roku kupiło 110 prac Witkacego od mieszkającego w Lęborku Michała Białynickiego-Biruli, którego ojciec Teodor był zakopiańskim lekarzem i przyjacielem malarza. Wtedy prace Witkacego nie cieszyły się wielkim uznaniem i popularnością.
Muzealna kolekcja w 1973 i 1974 roku powiększyła się o kolejne prace, w tym o te z kolekcji Włodzimierza Nawrockiego (Witkacy portretował jego i członków jego rodziny w zamian za usługi stomatologiczne). Kolejny ważny zakup był w 2005 roku, kiedy muzeum zakupiło 14 portretów ze spuścizny po filozofie Janie Leszczyńskim. Pozostałe prace były nabywane pojedynczo, a obecnie słupska kolekcja liczy 253 prace, których zdecydowaną większość stanowią portrety pastelowe na papierze.
Godziny otwarcia muzeum w sezonie letnim: wtorek-niedziela 10.30-18; poniedziałek 11-15.
