Artykuły

- Wyszliśmy od jakiejś refleksji na temat utopii europejskiej i naszego miejsca w tej wspólnocie, w której funkcjonujemy jako obywatele - powiedziała PAP Anna Smolar, reżyser spektaklu "Erazm/Erasmus". Premiera w Nowym Teatrze w Warszawie - w czwartek.

Według realizatorów przedstawienia będzie "post-operowym portretem ojca humanizmu - Erazma z Rotterdamu".

- Spektakl jest takim zderzeniem między światem renesansowym Erazma z Rotterdamu a studentami programu Erasmus dziś we współczesnej Europie. Wyszliśmy od jakiejś refleksji na temat utopii europejskiej i naszego miejsca w tej wspólnocie, w której funkcjonujemy jako obywatele. I chcieliśmy postawić w centrum naszej refleksji idee humanistyczne, które wydają nam się może naturalnie bliskie - powiedziała we wtorek PAP Anna Smolar.

- Chcemy sprawdzić, ile tego humanizmu w nas i ile tych przodków - humanistów w nas - dodała.

Wyjaśniła, że Erazm "pojawia się na scenie w towarzystwie Thomasa Morusa - i oni w >>renesansowych leginsach<< śpiewają takim swoim głosem operowym, walcząc troszkę o swoje idee i o ich miejsce w naszym współczesnym świecie".

- Zalewa nas przepływ informacji zupełnie sprzecznych, który pompuje emocje ekstremalnie - i w tym kontekście próbujemy wyciszyć te "trajkotkę" w głowie poprzez zaproszenie widza do takiego świata renesansu i sięgania do źródeł jakichś idei. Wyrażając w pewnym sensie - w samym sercu tego lęku i poczucia zagrożenia - naszą nostalgię za tym, żeby humanizm był w samym sercu życia społeczno-politycznego - mówiła Smolar.

Zwróciła uwagę, że już w pismach Erazma "pojawiały się pewne zaniechania dotyczące tego, na ile ta utopia, cała narracja o Europie, o wspólnocie, która łączy wszystkich ponad podziałami (...) jest dostępna tylko dla wybranych". - W tym całym jego projekcie już tkwiło ziarno wykluczania - dodała.

"Czy studenci projektu Erasmus mogą pełnić funkcję misjonarzy europejskiej nadziei, zaprzeczających na każdym kroku tezom o rozpadzie tej pięknej utopii?" - napisano w zapowiedzi przedstawienia.

"Czy w dyskusji o Europie jest jeszcze miejsce na idee humanistyczne i co się stanie, kiedy to myśl humanistyczną umieścimy w centrum refleksji o utopii europejskiej? Czy jesteśmy jeszcze w stanie uwierzyć w duchowy pakt proponowany przez Erazma, z pełną, być może naiwną odpowiedzialnością za wysokie idee? Czy mamy w sobie przestrzeń na motywowanie działań politycznych, społecznych i budowanie wspólnoty przez kryterium człowieczeństwa?" - czytamy na stronie Nowego Teatru.

Autorem libretta jest Michał Buszewicz. Scenariusz napisali Michał Buszewicz, Anna Smolar z Europe Ensemble. Muzykę skomponował Jan Duszyński. Scenografię i kostiumy zaprojektowała Anna Met. Twórcami wideo są Liubov Gorobiuk, Anna Smolar i Ensemble Europe. Za montaż wideo odpowiada Liubov Gorobiuk. Za reżyserię świateł - Jacqueline Sobiszewski.

Występują: Tenzin Kolsch, Claudia Korneev, Tina Orlandini, Adrian Pezdirc, Jaśmina Polak i Jan Sobolewski.

Premiera - 11 lipca o godz. 20 w Nowym Teatrze. Kolejne przedstawienia - 12-14 lipca br.

Erazm z Rotterdamu (1466-1536) był humanistą, katolickim duchownym, tłumaczem i filozofem. Autorem m.in. "Pochwały głupoty" i traktatu "O wolnej woli". Przygotował też pierwsze drukowane krytyczne greckie wydanie Nowego Testamentu, które było podstawą wielu tłumaczeń aż do XIX w. Opracowywał wydania krytyczne antycznych klasyków, jak Arystoteles czy Cyceron, i Ojców Kościoła - Orygenesa i Augustyna.

Nowy Teatr wspólnie z Schauspiel Stuttgart oraz Zagreb Youth Theatre powołał Europe Ensemble. Kuratorem tego międzynarodowego projektu jest Oliver Frljić. Spektakle w ramach European Ensemble zrealizuje trzech reżyserów - Anna Smolar z Warszawy, Oliver Frljić ze Stuttgartu oraz Anestis Azas z Zagrzebia. W każdym wystąpi sześcioro aktorów. Pierwsza premiera "Imaginary Europe" w reż. Frljicia odbyła się 11 kwietnia br. w Stuttgarcie. Przedstawienie zostanie zaprezentowane w Warszawie w styczniu 2020 r.

Partnerem projektu jest Narodowy Teatr z Grecji.