Wybór drogi
"Kino moralnego niepokoju" Tomasza Śpiewaka w reż. Michała Borczucha w Nowym Teatrze w Warszawie. Pisze Tomasz Miłkowski w Przeglądzie.
Spektakl Michała Borczucha w Nowym Teatrze korzysta ze scenariuszy ważnego nurtu polskiego kina lat 70., w szczególności "Amatora" (1979) Krzysztofa Kieślowskiego, fragmentów eseju "Walden, czyli życie w lesie" (1854) amerykańskiego myśliciela Henry'ego Davida Thoreau, a także zapisków z dziennika Jacka Poniedziałka. Z tych odległych od siebie źródeł powstaje opowieść o wyborze własnej drogi życia. Thoreau (Krzysztof Zarzecki) usuwa się ze świata cywilizacji do leśnej samotni; bohater "Amatora" Filip Mosz (Piotr Polak) lgnie do ludzi i świata, odkrywając w sobie gen filmowca, a rodzeństwo artystów z dziennika Poniedziałka (grane przez autora, Maję Ostaszewską i Marka Kalitę) odnajduje siebie nawzajem. Borczuch opisuje rozmaite drogi, które wybierają jego bohaterowie, aby przeżyć życie po swojemu.
Opowieść tę obramowują sceny z udziałem statystów (a ściślej aktorów grających statystów) biorących udział w powstającym spektaklu albo filmie. Ich zachowaniami steruje niewidoczny na scenie reżyser. Tak więc to rodzaj teatru w teatrze, pokazu możliwości kreacyjnych sceny.
Wszystkie te wątki udaje się zmieścić w spektaklu, który w pewnym sensie można nazwać "kinem moralnego niepokoju", czyli projekcją naszych obaw, lęków, zawiedzionych nadziei. Okazuje się, że ani ucieczka od ludzi, ani ucieczka do ludzi niczego nie gwarantuje, że - prawdopodobnie - własnej drogi trzeba szukać w sobie. Pamiętając o słowach Thoreau, który wprawdzie zrezygnował ze swojego eksperymentu życia z dala od ludzi i wrócił do miasta, ale przecież nie unieważnił jego sensu: "Chciałem żyć świadomie, stawiać czoło wyłącznie najbardziej ważkim kwestiom, przekonać się, czy potrafię przyswoić sobie to, czego może mnie nauczyć życie, abym w godzinie śmierci nie odkrył, że nie żyłem".
