Artykuły

Już po raz dziesiąty wybraliśmy finałową dziesiątkę najciekawszych wydarzeń kulturalnych minionego roku. Przygotowując zestawienie, tradycyjnie wzięliśmy pod uwagę zgłoszenia naszych czytelników.

Ostatnie lata w lubelskiej kulturze upływają pod znakiem wielkich jubileuszy, które mają przypomnieć mieszkańcom o wielkich zasługach i ważnych wydarzeniach związanych z Lublinem. Choć od kilku miesięcy żyjemy już 450. rocznicą podpisania Unii Lubelskiej, dziś wracamy do ubiegłego roku, by spojrzeć na to, co w kulturze jest już za nami. Jak co roku chcemy wyróżnić najważniejsze "strzały", którymi żył Lublin i jego mieszkańcy.

1. Czasopismo "PA.RA" wydawane z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości

"Chcemy w tej gazecie wskrzesić i pokazać ducha wolności, jaki panował w Lublinie przez ostatnich 100 lat" - pisał we wstępie do 1. numeru "Pa.ry" jego pomysłodawca Tomasz Pietrasiewicz, dyrektor ośrodka Brama Grodzka - Teatr NN. Projekt powstał z okazji setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Pierwszy numer gazety ukazał się w styczniu i trafił do lubelskich szkół i uniwersytetów. Oprócz wersji papierowej "Pa.rę" można było też pobierać w wersji PDF ze strony ośrodka.

2. Działalność "Fundacji Sztukmistrze"

Fundacja Sztukmistrze jest organizatorem "Cyrkulacji" - jedynego w skali kraju wydarzenia, podczas którego zobaczyć można najlepsze etiudy nowego cyrku. Do udziału w konkursie zapraszani są artyści z Europy Środkowo-Wschodniej. Fundacja współorganizuje też "Open Stage" dla najbardziej utalentowanych studentów. Ponadto Sztukmistrze są pomysłodawcami cyklicznego wieczoru artystycznego "Variete" wypełnionego żonglerką, akrobatyką i ekwilibrystyką.

3. Festiwal Scenografii i Kostiumów "Scena w Budowie" w Centrum Spotkania Kultur

- Do tej pory spektakl zdobywał widownię poprzez reżysera, swój tytuł lub też wyjątkową aktorską grę. Warto tę sytuację poszerzyć i zwrócić uwagę na rolę scenografów. Mają oni niezwykły wpływ na to, co dzieje się w każdym przedstawieniu - tłumaczył ideę festiwalu jego dyrektor artystyczny Leszek Mądzik. W ubiegłym roku widzowie obejrzeli m.in. "Malowanego ptaka" Mai Kleczewskiej i Łukasza Chotkowskiego. Główną częścią festiwalu jest konkurs, w którym nagradzane są najlepsze spektakle. W CSK zaprezentowali się nie tylko wybitni scenografowie, ale też debiutujący artyści.

4. Koncert "re:tradycja" w ramach Jarmarku Jagiellońskiego

Koncert "re:tradycja", podczas którego popularni artyści wystąpili na jednej scenie z mistrzami muzyki tradycyjnej, to jedna z głównych atrakcji ubiegłorocznej edycji Jarmarku Jagiellońskiego. Lubelskiej publiczności zaprezentowali się: Paulina Przybysz i Maria Pęzik z Gałek Rusinowskich w towarzystwie pań z zespołu Gołcunecki i kapeli Pańczaków z Adamem Tarnowskim, Barbara Wrońska i Anna Chuda, Natalia Kukulska i Helena Szpytma z Markowej oraz Wojtek Mazolewski kapela Jurka Wrony.

5. Koncert "Siła kobiet" na placu Zamkowym

Kasia Nosowska, Monika Brodka, Paulina Przybysz oraz Kayah były gwiazdami sobotniego koncertu "Siła kobiet", organizowanego w ramach lubelskich obchodów odzyskania przez Polskę niepodległości. Zaproszone do Lublina artystki zaśpiewały na placu Zamkowym swoje największe przeboje. - Właśnie w Lublinie 100 lat temu kobiety otrzymały prawo głosowania. Ale pamiętajmy, że wolność nigdy nie jest dana nam na zawsze. Musimy ją szanować, cenić i walczyć o nią - mówiła Kayah, jedna z gwiazd koncertu.

6. Płyta "Szukaj w snach" nagrodzona Fryderykiem

Na albumie znalazły się kołysanki, które artyści wykonywali w spektaklu muzycznym Teatru Starego. Autorem wszystkich tekstów na płycie "Szukaj w snach" jest Włodzimierz Wysocki, prawnik z wykształcenia, szerzej znany w Lublinie z okresu, kiedy pełnił obowiązki wiceprezydenta miasta ds. kultury. Wiersze trafiły do gitarzysty jazzowego Marka Napiórkowskiego, który uznał, że chętnie skomponuje do nich muzykę. Razem z Karoliną Rozwód, dyrektor Teatru Starego w Lublinie ustalili, że mogłaby je zaśpiewać Natalia Kukulska. Płyta zdobyła Nagrodę Muzyczną Fryderyk 2018 w kategorii muzyka dziecięca i młodzieżowa.

7. Projekt "Polonia" zespołu Laibach na festiwalu Kody

Z okazji obchodów 100-lecia niepodległości Polski na zlecenie Instytutu Adama Mickiewicza słoweńscy muzycy skomponowali dłuższy utwór oparty na Sinfonii Sacra Andrzeja Panufnika. Jego premiera z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej Filharmonii Lwowskiej oraz chóru odbyła się w maju w sali operowej Centrum Spotkania Kultur w ramach 10. Festiwalu Tradycji i Awangardy Muzycznej KODY. Projekt Laibacha "Polonia" był kolejną odsłoną cyklu "Laibach z orkiestrą", który miał swoją premierę w słynnym Henry Le Boeuf Hall w BOZAR Centre for Fine Arts w Brukseli.

8. Spektakl "Stryjeńska. Let's Dance, Zofia!"

Historia malarki i ilustratorki Zofii Stryjeńskiej to opowieść o jej miłości do męża Karola Stryjeńskiego i marzeniu, by zbudować rodzinny dom, ale także jednoczesnej potrzebie samotności, w której spełniałaby się jako malarka. Przedstawienie opiera się na dramacie Anny Dudy "Let's Dance, Zofia!", na książce Angeliki Kuźniak "Stryjeńska. Diabli nadali" i na pamiętnikach malarki "Chleb prawie że powszedni. Kronika jednego życia". Ale przede wszystkim na energii psychicznej reżyserki, aktorki i dramaturżki owych wulkanów wyobraźni.

9. Wystawa "Praktyczne piękno. KUL według Marii Chomentowskiej"

Wielu pamięta, jak Maria Chomentowska chodziła po korytarzach i pracownikom technicznym udzielała rad, co trzeba poprawić. Jednak tylko nieliczni mieli świadomość, że to kobieta, która stworzyła ikony polskiego designu. Na KUL-u spędziła blisko 40 lat i przez cały ten czas projektowała wnętrza uniwersytetu. - Nie wiedziałem, że to meble jej projektu. Dla mnie to było duże odkrycie, stąd ta wystawa, by podzielić się nim z innymi - przyznawał Krzysztof Przylicki, dyrektor Muzeum KUL i kurator wystawy "Praktyczne piękno" podsumowującej dokonania Marii Chomentowskiej.

10. Wystawa malarstwa prof. Juliusza Joniaka w galerii Wirydarz

Wystawa Juliusza Joniaka otworzyła we wrześniu jubileuszowy, dwudziesty sezon wystawienniczy w Galerii Wirydarz. Urodzony w 1925 r. Joniak studiował w ASP w Krakowie na wydziale malarstwa. Miał szereg wystaw indywidualnych i zbiorowych w Polsce i za granicą, m.in. w Bergen, Lipsku, Pradze, Moguncji, Aschaffenburgu. Artysta został wyróżniony nagrodą miasta Krakowa i najwyższym - złotym medalem TPSP. Jest także honorowym członkiem Académie Européenne des Arts w Paryżu.

Laureaci otrzymają od nas statuetkę Strzały zaprojektowaną przez częstochowskiego artystę Mariusza Chrząstka. Symbolizuje ona "celne" wydarzenia kulturalne, jakimi żyje lubelska kultura. Jedną - jak co roku - przyzna redakcja "Wyborczej". O drugiej nagrodzie zdecydują czytelnicy "Wyborczej" (głosowanie rozpocznie się w sobotę na stronie www.lublin.wyborcza.pl i potrwa do 22 maja). Przyznamy też nagrodę specjalną.

Zwycięzców poznamy 28 maja podczas uroczystej gali w Filharmonii Lubelskiej. Tego dnia poznamy także laureatów Nagród Prezydenta Miasta Lublin w kategoriach: nagroda artystyczna, upowszechnianie kultury oraz całokształt działalności.

Regulamin plebiscytu na lublin.wyborcza.pl

Partnerem plebiscytu jest Miasto Lublin.