W Baju szaleją mapety!
"Niedźwiedź i Masza, czyli gdzie moja kasza?" Marty Guśniowskiej w reż. Michała Tramera w Teatrze Baj Pomorski w Toruniu. Pisze Anita Nowak.
Swoją najnowszą sztukę, oparła Marta Guśniowska na starej rosyjskiej bajce o przyjaźni dziewczynki i niedźwiedzia. To bardzo wdzięczny temat. Zwłaszcza, że autorka przydała surowej i przerażającej w oryginale opowieści wiele ciepła i humoru.
Nieposłuszna dziewczynka wbrew zakazowi babci oddala się z domu i trafia do przepastnego lasu, w którym, jak nie trudno już na początku przewidzieć, błądzi. Ale nie jest najgorzej. Najstraszniejszą z przygód, jakie tam przeżywa jest burza. Bo nie chodzi w tej sztuce o to, by dzieci straszyć, ale wychowywać, uczyć i bawić. A przede wszystkim pokazać im, jak istotną sprawą dla szczęścia każdej żywej istoty jest przyjaźń. I to nawet pomiędzy bardzo zdawałoby się gatunkowo dalekimi sobie osobnikami.
Niektóre wątki korespondują też innymi bajkami, jak choćby "O Królewnie Śnieżce i siedmiu krasnoludkach". Tyle, że Masza trafia do chatki nie niegroźnych skrzatów, ale ogromnego Niedźwiedzia. I to jemu wyjada obiad, i w jego potem zasypia łóżku. Dalej nie będę zdradzać dziejów tej niebezpiecznej, na szczęście tylko z pozoru, przygody. Bo w teatrze nie to jest przecież najważniejsze. Ale raczej to, jak realizatorzy całą rzecz przedstawiają.
A na Małej Scenie Baja Pomorskiego w Toruniu reżyser, scenografka i kompozytor dokonali inscenizacji wręcz idealnej. Ciekawie zaprojektowany przez Olgę Ryl-Krystianowską symboliczny, wędrujący, las, a więc lekkie łatwe w przenoszeniu drzewa, które zależnie od potrzeby to wychodzą na scenę, to znów znikają w kulisach, i niezwykłej urody składane z drewnianych segmentów domki, stylizowane na chaty z bali z malowniczymi rustykalnymi wnętrzami. Bardzo klimatyczne, emanujące dobrą energią i ciepłem.
Z tradycyjną oprawą plastyczną doskonale komponuje się bardzo nowoczesna, chwilami oparta na dźwiękach wydobywanych z instrumentów perkusyjnych muzyka eksperymentalnego twórcy, Tomasza Giczewskiego; chwilami energetyczna, porywająca emocjonalnie, to znów jakby rozwibrowana delikatnymi uderzeniami miotełek o talerze perkusji, to spokojna, refleksyjnie snuta smyczkami lub rytmicznie wyskakująca spod klawiszy, zawsze doskonale dostosowująca się do pór dnia i odgłosów natury, a przede wszystkim oddająca nastroje bohaterów.
A kim są bohaterowie w tej inscenizacji? Mapetami! Bo Baj Pomorski idzie za światowym trendem powrotu na sceny teatrów dla dzieci, lalki. Najrozmaitszej. Przypomina się i te klasyczne, i dokonuje kompilacji różnych jej gatunków. Tym akurat razem sięgnięto po mapety. Dużo w tej bajce dialogów, a to są podobno najbardziej "rozgadane" lalki. Można nimi tak operować, aby krzesać z nich pożądane miny. Chociaż operowanie dużymi mapetami wcale nie jest łatwe. Każda niemal z naszych scenicznych postaci jest tu animowana przez dwie osoby.
Najwspanialej ożywa Niedźwiedź. Zwłaszcza dzięki wysiłkom Andrzeja Słowika. Bo to on wspomagany przez Krzysztofa Grzędę gra sylwetkę wielkiego misia. I to nie tylko kryjąc się za brunatnym futrem użycza mu swego głosu, ale równolegle przeżywa emocje bohatera mimiką własnej twarzy. I robi to z ogromnym wyczuciem, wyobraźnią i empatią dla doznań owej postaci. Funkcjonuje jakby na dwóch płaszczyznach emocji. Jedną oddając obliczem mapeta, drugą komentując twarzą aktora.
Z groteskowym, jak na dziewczynkę-mapeta przystało wdziękiem funkcjonuje jako Masza Dominika Miękus, wspierana momentami przez Annę Katarzynę Chudek, która ciekawie animuje w tym przedstawieniu też postaci różowego Zajączka i Babci. Krzysztof Grzęda zniewala komizmem, operując lalką Zajączka niebieskiego, jest też świetnym animatorem Dziadka. Aktorzy na scenie dwoją się i troją, a animacja jest pomyślana tak, by ich działania bardzo wyraźnie widoczne były z widowni.
Świetna to lekcja teatru dla najmłodszych widzów.
