Biłgoraj. Dni Singera
Do Biłgoraja wraca impreza poświęcona twórczości Isaaca Singera. Odbędzie się na początku lipca. Teatr NN z Lublina pokaże spektakl "Tajbełe i jej demon" [na zdjęciu].
Po raz pierwszy i jak na razie ostatni Dni Singera w miasteczku, w którym przez kilka lat mieszkał noblista odbyły się w 2003 r. Otwarto wówczas Biłgorajskie Archiwum Twórczości I.B. Singera, temu wydarzeniu towarzyszyła też sesja popularno-naukowa, koncerty i spektakle. Do miasteczka przyjechał Izrael Zamir, syn pisarza. Jednak od półtora roku o Biłgoraju i Singerze mówi się niemal wyłącznie w kontekście skandalu. Wywołała go próba nazwania niewielkiej uliczki imieniem żydowskiego pisarza. Po tym, gdy projekt zgłosił burmistrz Janusz Rosłan, prawicowi radni przedstawili nagle innego patrona - kardynała Stefana Wyszyńskiego. Rada miasta zaakceptowała tę propozycję. Jednocześnie Młodzież Wszechpolska, Liga Polskich Rodzin oraz Rejonowy Komitet Obywatelski Ziemi Biłgorajskiej kierowany przez Mariana Jagusiewicza wydały ulotkę, w której twórczość pisarza charakteryzowały jako "pornografię klozetową" czy "jeden wielki podręcznik zboczeń". Jednym z efektów tej sprawy było powołanie Stowarzyszenia Kulturalnego im. Isaaca Bashevisa Singera, które stawia sobie za cel promocję regionu i twórczości noblisty. Wśród założycieli jest m.in. aktor Stefan Szmit, Janusz Rosłan czy poeta i regionalista Piotr Czarnecki. To właśnie stowarzyszenie wspólne z Biłgorajskim Centrum Kultury, Fundacją Janusza Palikota oraz Zakładem Historii i Kultury Żydów UMCS organizuje 1 i 2 lipca Dni Singerowskie.
- Myślę, że nasza impreza każe pogodzić się tym, którzy dyskredytują twórczość Singera, z faktem, że jednak większość ludzi myśli inaczej - mówi Piotr Czarnecki, wiceprezes stowarzyszenia. - Oprócz twórczości pisarza chcemy też przypomnieć zwyczaje żydowskie. Liczymy, że Dni staną się imprezą cykliczną.
Burmistrz ma nadzieję, że to pomoże w promocji miasta. - Ale mam świadomość że dla pewnego środowiska Singer to wciąż kontrowersyjny temat - nie ukrywa. - Chodzi o Mariana Jagusiewicza czy choćby starostę biłgorajskiego, który dość często w swoich wystąpieniach wraca do Singera.
Starosta Stanisław Schodziński (LPR) stwierdza: - Mnie nikt na Dni Singera nie zapraszał. Ale wciąż uważam jego twórczość za postmodernistyczną, wynaturzoną i niedającą dobrych wzorów dla naszej młodzieży.
Program Dni Singerowskich
1 lipca - Biłgorajskie Centrum Kultury (ul. Kościuszki 16)
10.00 Oficjalne otwarcie
Sesja przedpołudniowa - prowadzi prof. Monika Adamczyk-Garbowska
10.30 prof. Paweł Śpiewak (Warszawa) - "Podstawy judaizmu"
11.15 Marek Web (Nowy Jork) - "Utrwalanie historii: Alter Kacyzne jako fotograf Żydów polskich"
12.00 dr Monika Zytke (Słupsk) - "Psalmiści i klezmerzy - 3 tys. lat muzyki żydowskiej"
13.00 Mirosław Nizio (Warszawa) - "Prezentacja projektu Miasteczka na szlaku kultur kresowych" Fundacji Biłgoraj XXI
Sesja popołudniowa - prowadzi Henryk Wujec
15.00 o. Wacław Oszajca (Warszawa) - "Powrót Judasza"
15.45 Maciej Kozłowski (Warszawa) - "Stosunki polsko-żydowskie w latach 30. XX wieku"
16.30 Nili Amit (Warszawa-Jerozolima) - "Powstanie Państwa Izrael"
18.30 "Tajbełe i jej demon" spektakl na podstawie opowiadania I.B. Singera w wykonaniu Witolda Dąbrowskiego (Teatr NN, Lublin) - sala BCK
21.00 Spektakl "Gebirtig" w wykonaniu Teatru Yiddishpiel z Tel Awiwu - Scena Letnia przy BCK
2 lipca - Biłgorajskie Centrum Kultury
Sesja przedpołudniowa - prowadzi Artur Bara
10.00 Mirosław Nizio "Architektura sztetł"
11.00 Ninel Kameraz-Kos (Warszawa) - "Święta i obyczaje żydowskie"
12.00 prof. Monika Adamczyk-Garbowska (Lublin) - "Księgi pamięci jako źródło wiedzy o historii i kulturze Żydów w Polsce"
Sesja popołudniowa - prowadzi Piotr Czarnecki
14.30 Zuzanna Brzozowska (Biłgoraj) - "Cmentarze żydowskie Ziemi Biłgorajskiej"
15.30 Monika Krawczyk (Warszawa) - "Cele i działalność Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego"
16.30 Samuel Atzmon-Wircer - "Nie tylko rodzeństwo Singerów, czyli o osiągnięciach biłgorajskich Żydów"
19.00 spektakl muzyczny "Miasteczko" w wykonaniu teatru z Domu Kultury Chemika z Puław
20.00 spektakl Teatru Yiddishpiel z Tel Awiwu pt. "Ostatnia miłość" (na kanwie opowiadania I.B. Singera "Późna miłość") - Sala Widowiskowa BCK
