Artykuły

- Badania pokazują, że kłamiemy od 2 do 200 razy dziennie. Częstotliwość zależy oczywiście między innymi od tego, co robimy. Kłamiemy wszyscy, ale niektórym przychodzi to z większą łatwością - mówi aktor i reżyser Andrzej Dopierała przed dzisiejszą premierą "Kłamstwa" Floriana Zellera w Teatrze Bez Sceny w Katowicach.

W piątek premiera "Kłamstwa" w Teatrze Bez Sceny w Katowicach. Komedię Floriana Zellera reżyseruje Andrzej Dopierała [na zdjęciu po lewej podczas próby spektaklu].

Po przygodzie z mrocznym spektaklem "Bunt" proponuje pan widzom nieco lżejszą sztukę "Kłamstwo".

Andrzej Dopierała: Po "Buncie" Petera Asmussena nie było trudno wybrać lżejszą pozycję! "Kłamstwo" ma być przedstawieniem dla każdego. Komedia wywodzi się z nurtu, który w Teatrze Bez Sceny reprezentują "Diabelski młyn" czy "Psiunio". Jednocześnie będzie - mam nadzieję - zupełnie inna. Tekst Zellera jest komedią - tak napisał autor pod tytułem. A ja - znając swoje upodobania do refleksyjności - opatrzyłem go określeniem "tragikomedia". Ale ciągle jesteśmy "w procesie", więc może się to jeszcze zmieni!

Kim są bohaterowie "Kłamstwa"?

- To inteligentni, zamożni, kulturalni ludzie. Ich wiek nie ma znaczenia. Punkt wyjścia spektaklu jest banalnie prosty. Tuż przed kolacją, na którą para głównych bohaterów zaprosiła zaprzyjaźnione małżeństwo, gospodyni zobaczyła na ulicy męża swojej przyjaciółki, całującego na ulicy jakąś kobietę! Co robić? Powiedzieć przyjaciółce prawdę? Udawać? Co z kolacją? Sprawę komplikuje fakt, że wiarołomny nikczemnik jest najlepszym przyjacielem gospodarza!

Niedawno wymyśliłem hasło, które będzie zapowiadało w mediach naszą premierę: "Czworo przyjaciół. Dwa małżeństwa. Wiele prawd. Jedno KŁAMSTWO". Zinterpretować ów slogan i próbować domyślić się, co miałem na myśli, będzie można dopiero po obejrzeniu spektaklu - teraz nie będę niczego zdradzać.

Kłamanie jest chyba rzeczą powszechną, prawda?

- Okazuje się, że badania psychologów już w latach 20. tamtego wieku pokazały, że nie ma takiej cechy osobowości jak uczciwość. "Uczciwość to raczej funkcja wielkości pokusy. Oznacza to, że teoretycznie istnieje tak silna pokusa, która może złamać każdego" - mówił w audycji "Obieg otwarty" psycholog dr Tomasz Witkowski.

Badania pokazują też, że kłamiemy od 2 do 200 razy dziennie. Częstotliwość zależy oczywiście między innymi od tego, co robimy. Kłamiemy wszyscy, ale niektórym przychodzi to z większą łatwością.

Co się panu spodobało w sztuce Zellera?

- To znakomity tekst, z najwyższej półki, uszyty z drobnych kłamstewek wypowiadanych w dobrej wierze oraz pełen nieporozumień. Będzie o miłości. I o buncie też! O próbach uniknięcia rutyny. A może o czymś zupełnie innym...? Ta komedia to tak naprawdę wyrafinowana teatralna zabawa, mająca ambicje na trochę więcej niż "zwyczajna komedia". Tytułowe kłamstwo zawiera prawdę o naturze człowieka.

Jest w tej sztuce wszystko, co potrzeba: zabawne powiedzonka, humor sytuacyjny, popisowe role aktorskie. Praca nad nią jest niezwykle trudna. Zwłaszcza dla reżysera, który znowu obsadził się w głównej roli męskiej, czyli dla mnie!

Kogo jeszcze zobaczymy na scenie?

- Propozycję współpracy z Teatrem Bez Sceny przyjęła znów, po paru latach przerwy, Ewa Kutynia. Mam zatem możliwość pracy ze znakomitą i wymagającą aktorką. Świetnie się dogadujemy i jestem bardzo ciekawy końcowego efektu. Do zespołu weszli również Agnieszka Bieńkowska, na stałe związana z Teatrem Zagłębia w Sosnowcu, i Wiesław Kupczak, którego role w "Przemianie" Kafki i "Play Schulz" według Schulza, zrealizowane w moim teatrze, należą do "tych niezapomnianych". Aktorskie dublury przygotowują młodzi aktorzy - Oliwia Spisak i Karol Gaj.

Oczywiście staram się nie powtarzać rozwiązań z poprzednich komedii. Tym razem realizujemy ten spektakl pod znakiem teatralnego minimalizmu. To duże wyzwanie, ale tylko takie sprawy interesują mnie w Teatrze Bez Sceny, który już za chwilę skończy 22 lata!

---

Premierowe spektakle 23 i 24 listopada o godz. 19. Bilety: 30 i 50 zł.