Relata Refero
Warszawie pierwsze premiery sezonu. Na Scenie Kameralnej Teatru Powszechnego Krzysztof Zaleski przygotował spektakl "To śpiewała Ordonka" z Ewą Dałkowską w roli tytułowej (premiera 20 IX). Andrzej Giic zaś na dużej scenie tego teatru wystawił " Wspaniałe życie" Anouilha (premiera 21 IX). Zainaugurował też swoją działalność Teatr Północny pokazując autorski spektakl Marka Grzesińskiego "Opętanie" (premiera 21IX) oraz Teatr Szwedzka 2/4 (dawny. Popularny) "Historią" według Gombrowicza w reżyserii Wojciecha Maryańskiego. W Poznaniu powstało widowisko "Bój się Boya", które w Teatrze Polskim przygotował Szczepan Szczykno.
Nie wszystkie jednak zespoły mogą rozpocząć sezon. I tak, w ciągłych kłopotach remontowych pozostaje prestiżowa scena Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie. Jak nas informują, 10 września odbyła się konferencja prasowa na temat stanu i najbliższej przyszłości budynku. Nadzieję budzi fakt, że rząd polski zdecydował, iż w czerwcu nadchodzącego... roku zamierza gościć w gmachu przy pl. Św. Ducha Sympozjum KBWE, poświęcone dziedzictwu kulturalnemu Europy. Trudno sobie wyobrazić, by goście zostali przyjęci w warunkach, jakie tam dziś panują. Istnieje program dostosowania remontu Teatru im. J. Słowackiego do potrzeb sympozjum. Zakłada on, że pierwsza część prac zakończy się 1 maja 1991 roku, zaś cały gmach zostanie oddany do użytku do końca roku. Tymczasem nowa dyrekcja (Jerzy Goliński, Paweł Dobrzycki) uznała dalszą eksploatację budynku za niemożliwą. Dla widowni i działalności artystycznej teatru oddana zostaje scena główna zamieniona w scenowidownię. Termin najbliższej premiery w Teatrze Słowackiego trudny jest w tej sytuacji do przewidzenia. Ma to być nomen omen "Burza" Szekspira.
Jak sobie dzisiaj radzić z trudną sztuką prowadzenia teatru?
Odpowiedzią na to pytanie może być działalność Teatru im. St. l. Witkiewicza w Zakopanem prowadzonego przez Andrzeja Dziuka. Wraz z Biurem Ekspertyz i Doradztwa Ekonomicznego ,,Proexim" i Market & Law - spółkami ze stolicy, teatr w dniu 10 września przystąpił do Tatrzańskiej Fundacji Sztuki im. St. Witkiewicza z siedzibą w Zakopanem. Wygląda na to, że sponsorzy znajdą miejsce w historii teatru, a teatr zyskawszy opiekę i pomoc, będzie mógł promować młode tajemy. W* Radzie Fundacji zasiadają pospołu warszawiacy krakowiacy, a wśród nich: prof. Jan Błoński, ks. prof. Janusz Pasierb, Jerzy Turowicz, ks. prof. Józef Tischner, Jadwiga Jankowska-Cieśiak. Na dobry początek odbył się trzydniowy bal przyjaciół teatru.
We Wrocławiu od 3 do 11 października odbywają się Spotkania Teatru Otwartego. Prezentacje 16 teatrów 2 4 kontynentów rozpoczęli "Dantończycy" z Teatru Ekspresji Wojciecha Misiury.
Tadeusz Kantor z Teatrem "Cricot 2" zaczyna w Tuluzie próby przed najnowszą premierą "Dziś są moje urodziny".
Komisja likwidacyjna, ustanowiona by rozwiązać RSW, bliska jest unicestwienia wielu redakcji służących dotąd kulturze. Z byłych 40 pism periodycznych, administrowanych dotąd przez Wydawnictwo Współczesne RSW "Prasa-Książka-Ruch", umocniły swoją pozycję znajdując mecenasów, takie tygodniki, jak "Polityka" czy "Przyjaciółka". Natomiast los "Nowych Książek", "Problemów", "Wiedzy i Życia", "Literatury" i kilku innych nie został wyjaśniony. W swoim apelu Komitet Organizacyjny Spółdzielni Pracowniczej Wydawnictwa Współczesnego pisze: "jakakolwiek spółdzielnia, nie uważa zysku za cel wyłączny swego działania, otrzymała listy i przyrzeczenia dowodzące, że potrafi ona finansowo utrzymać się o własnych siłach. Wciąż jednak pozostaje do rozstrzygnięcia najtrudniejsza - jak się okazuje - kwestia majątku po RSW-owskim wydawnictwie, bez którego spółdzielnia nie może zaistnieć. () Waga tego problemu każe w tej dramatycznej chwili wręcz apelować do poczucia obywatelskiego o poparcie wszystkich tych, którzy rozumieją rangę sprawy, przede wszystkim do członków rządu, posłów, senatorów i działaczy, a także pisarzy i uczonych (...).
* Ministerstwo Kultury odniosło sukces. Udało mu się zarejestrować podległa sobie Fundację Kultury. W 1991 roku wpłaty dla niej zostaną wyłączone z podstaw opodatkowania. Ale dla innych fundatorów nic się nie zmieni.
*Bez mała 90 wydawnictw znalazło się wśród wystawców Krajowych Targów Książki (14-18 IX), które odbyły się na warszawskim "Torwarze". Obok państwowych wydawnictw pokazały się nowoutworzone spółki wydawnicze, ale prawdziwych nowości nic było tam wiele.
