Artykuły

20 października Instytut Teatralny zaprasza na wieczór poświęcony Krzysztofowi Zaleskiemu - wybitnemu reżyserowi, aktorowi i scenarzyście. Spotkanie organizowane jest z okazji zbliżającej się 10. rocznicy śmierci artysty.

Jak zapamiętać człowieka, artystę, poetę aktywnego twórczo na tak wielu polach? Czego nie wolno stracić z biografii niedługiej, zaledwie 60-letniej, ale tak bogatej i ważnej dla kultury? Co ukształtowało Krzysztofa Zaleskiego, kim był dla teatru, kina, literatury? Dla aktorów i współpracowników z teatrów, Teatru Polskiego Radia, Teatru Telewizji? Jakich miał przyjaciół? Z kim i dla kogo pracował?

Zbliżająca się 10. rocznica śmierci Zaleskiego zrodziła ideę zrealizowania filmu dokumentalnego o tym znakomitym reżyserze, pisarzu, dyrektorze teatru, aktorze-amatorze, bez udziału którego moralizujące filmy z przełomu lat 70. i 80 ubiegłego wieku nie miałyby tej dojmującej prawdy. Andrzej Titkow, inny wybitny reżyser, towarzyszący w swojej pracy także teatrowi w różnych jego przejawach, napisał scenariusz i gromadzi materiały. Instytut Teatralny zbiera fundusze na produkcję.

W ten jesienny wieczór chcemy porozmawiać z ludźmi, którzy znali i cenili Krzysztofa Zaleskiego, żeby mogła pozostać po nim pamięć pełniejsza niż zapis w rejestrze Encyklopedii Teatru Polskiego.

Podczas spotkania przedstawimy pierwsze nakręcone kadry filmu, wypowiedzi Krzysztofa Zaleskiego, fragmenty jego ról i prac reżyserskich.

Spotkanie poprowadzone przez Małgorzatę Szymankiewicz rozpocznie się o 20.30 i będzie rejestrowane.

Rezerwacja bezpłatnych zaproszeń: zakładka "Kup bilet" na stronie głównej Instytutu Teatralnego lub w księgarni "Prospero", tel. 22 501 70 01 (pon. - pt. 10.00-18.00, sb. 12.00-18.00).

Krzysztof Zaleski - reżyser teatralny, aktor filmowy i teatralny, scenarzysta.

Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli pokolenia "młodych, zdolnych", którzy weszli do teatru polskiego na przełomie lat 70. i 80. XX wieku. Po ukończeniu Wydziału Filologii Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim (1971) rozpoczął studia doktoranckie w Instytucie Badań Literackich PAN, gdzie zajmował się twórczością Witolda Gombrowicza (czego śladem jest jego tekst zamieszczony w tomie "Gombrowicz i krytycy" pod red. Zdzisława Łapińskiego, Kraków 1984). Porzucił karierę literaturoznawcy po wyreżyserowaniu "Ślubu" Gombrowicza (1974) w kole naukowym warszawskiej PWST im. Aleksandra Zelwerowicza, namówiony przez ówczesnego rektora Tadeusza Łomnickiego do podjęcia studiów na Wydziale Reżyserii. Został asystentem Łomnickiego - dyrektora Teatru na Woli, gdzie debiutował sztuką Georga Büchnera "Leonce i Lena" (1976). (...)

"Filolog w teatrze", cenił i szanował literaturę. "Dla mnie teatr jest sposobem czytania literatury, umieszczaniem jej w przestrzeni. Jest tyle wspaniałych dramatów, powieści. Jeśli uda się przekazać ducha tekstu przez teatr, to jest wspaniałe" - powiedział w jednym z wywiadów [Zaleski, 2005]. (...) Szukał dla siebie "literatury żywej", nigdy nie był konserwatywnym "akademikiem". Dał tego znakomite świadectwo już w roku 1983, realizując Księdza Marka Słowackiego w warszawskim Teatrze Dramatycznym. Skameralizował dramat, wyeksponował wiersz romantyczny i stworzył - jak zauważył Andrzej Wanat - "rapsod o Duchu wielkim i nieugiętym, człowieku mimo klęski niezłomnym" [Wanat, 1997, s. 13]. Tytułowego Księdza Marka grał Zbigniew Zapasiewicz, Judytę - Jadwiga Jankowska-Cieślak.

Od roku 1989 Krzysztof Zaleski związany był przede wszystkim z warszawskim Teatrem Ateneum. Pod koniec życia powrócił do Teatru Współczesnego w Warszawie. (...) Blisko 20 prac reżyserskich Krzysztofa Zaleskiego powstało w Teatrze Telewizji.

Barbara Osterloff

Encyklopedia teatru polskiego/ encyklopediateatru.pl