Artykuły

"Od wesela do wesela" w reż. Ewy Ignaczak z Teatru Gdynia Główna na IV Ogólnopolskim Festiwalu "Pociąg do miasta" w Gdyni. Pisze Tomasz Domagała na blogu DOMAGALAsieKULTURY

Gdy szedłem do gdyńskiego Automobil klubu Morskiego, gdzie miał się odbyć spektakl Ewy Ignaczak zastanawiałem się, co wspólnego ma Wyspiański z automobilem. Na miejscu okazało się, że drewniany dworek. Rzeczywiście, chyba w całej Gdyni nie było bardziej kojarzącej się z Bronowicami chaty, niż siedziba miejscowych miłośników motoryzacji. Na początku pomyślałem, że jeśli to żart, to niezwykle udany, ale jeśli artyści Teatru Gdynia Główna traktują ten pomysł serio, to jest on zupełnie nietrafiony. Oglądając spektakl zmieniłem jednak zdanie. Adaptacja arcydramatu Wyspiańskiego opiera się na koncepcji, że cały spektakl wyreżyserował Chochoł, tu przybierający postać prowadzącego lekcję tańca nauczyciela baletu. Pomysł to ciekawy, gdyż okazuje się w finale, że reprezentowana przez kilku aktorów społeczność Bronowickiej chaty (czyli nas, Polaków) dosłownie zamiera. Nie słyszą już Chochoła, nie słyszą jego komend. Ich jałowe salonowe konwersacje, pozbawione ruchu prowadzą do zatrzymania i marazmu. Nic nie zmienia ani Chochoł, ani sprowadzone z przeszłości duchy. Wszystko to puste gesty, puste słowa, przechodzące w końcu w obłędny stupor.

W pierwszej scenie aktorzy, gnani komendami Chochoła, wychodzą z dworku i wysypują się na frontowy plac, służący za prowizoryczną betonową scenę. Stary, ciemny i zamknięty na głucho dworek odgrywa rolę scenografii. Z lewej jego strony stoi nowiuteńki apartamentowiec, po prawej - podobny, choć trochę starszy. W bezpośrednim sąsiedztwie "sceny" znajdują się dwa garaże. Gdy Rachela (Ida Bocian) mówi w pewnym momencie:

"() szłam, przez błoto po kolana,

od karczmy aż tu do dworu; -

ach, ta chata rozśpiewana,

ta roztańczona gromada,

zobaczy pan, proszę pana,

że się do poezji nada"

zdałem sobie sprawę, że bohaterowie spektaklu Ewy Ignaczak żyją w świecie potężnej iluzji. Myślą, że znajdują na wielkiej scenie historii, a tak naprawdę grają gdzieś na tyłach cywilizacji, na betonowym podwórku, wciśniętym między zrealizowane deweloperskie sny o potędze. Jak bardzo są śmieszni, sądząc, że "chata jest rozśpiewana", że "gromada roztańczona", że w ogóle - jest jakaś "gromada"! Nie widzą, że są sami, w kącie obok garaży, że nie ma żadnego wesela, a i chata zapewne niedługo zostanie zmieciona z powierzchni ziemi, robiąc miejsce kolejnemu apartamentowcowi. Gdzie oni się wtedy podzieją? Ze swoimi dramatami, szumnymi i posuwistymi, ze swymi snami o potędze, niepodległości i "historycznej roli". A przecież "Wesele" nie jest o nich, tylko o nas, współczesnych mieszkańcach Polski Gdzie się więc podziejemy ze swoją sztuką? Wspaniale zagrała ta prowizoryczna, improwizowana przestrzeń spektaklu "Od wesela do wesela".

Adaptacja jest przygotowana całkiem interesująco, brak jej jednak pomysłów reżyserskich. Motyw tańca czy nie do końca komunikatywny wątek talerzy to wciąż za mało. Brakuje tu lekkości i polotu. Aktorzy Teatru Gdynia Główna pokazują za to, że są świetnie przygotowani, że mają w sobie gotowość do służenia postaciom czy też odgrywanym przez nie rolom, że się nie boją, mają w sobie odwagę i bezkompromisowość. Ewa Ignaczak nauczyła ich, jak być na scenie, jak grać na tym skomplikowanym instrumencie, którym jest schowany w nas człowiek, jak spotykać się codziennie ze swoim widzem na nowo i chwała jej za to. To wielki sukces! Ten etap w Teatrze Gdynia Główna wyraźnie się zakończył. Czas na nowe wyzwania, wydaje mi się, że najlepszym i najbardziej odpowiednim byłoby skonfrontowanie tego znakomitego zespołu ze świeżym spojrzeniem kogoś z zewnątrz, z pomysłami i stylistyką innego artysty. Choćby dla odmiany! Warto wyciągnąć wnioski z własnego spektaklu - bohaterowie stoją, Chochoł stracił i możliwości, i władzę. Dlaczego? Bo taka jest kolej rzeczy! Wszyscy czekamy na nowe - i ono się pojawi, zawsze się pojawia!