Teatr niespokojny
W sobotę 1 lutego Teatr im. Jaracza występuje z prapremierą nowej sztuki Bogusława Schaeffera - "Tutam" - w reżyserii Jacka Andruckiego z udziałem Joanny Fertacz, Katarzyny Stępkowskiej - Zbonik, Artura Steranko oraz Mirosława Zbonika. Na spektaklach w dniach 4 i 5 lutego będziemy gościć samego autora.
Kim jest Bogusław Schaeffer? - Łatwiej by było zapewne odpowiedzieć na pytanie: kim nie jest?
Dla jednych - papieżem nowej muzyki, dla innych - postacią (tu znajome poklepywanie po ramieniu) "kontrowersją". Dla jednych - niepoprawny romantyk i fantasta, dla innych - ponury fanatyk i doktryner. Jedno jest wszakże pewne: jest twórcą niezwykle płodnym o niezmożonej energii, niepospolitym erudytą,' artystą i człowiekiem renesansowym w niepojęty sposób zabłąkanym w dzisiejszej Polsce.
Urodził się w 1929 roku we Lwowie. Jest światowej rangi kompozytorem, teoretykiem muzyki, pedagogiem. Wykłada m.in. w Akademii Muzycznej w Krakowie i w Akademii "Mozarteum" w Salzburgu. Jego "Wstęp do kompozycji" stał się podręcznikiem wykładowym na kilkudziesięciu uczelniach muzycznych świata. Jest autorem dużej liczby książek, zarówno popularnych jak i specjalistycznych - z pogranicza muzyki, filozofii i estetyki; leksykonów poświęconych muzyce i muzykom almanachów i opracowań historii muzyki, ze szczególną pieczołowitością odnoszących się do problemów artystycznych oraz intelektualnych człowieka dzisiejszych czasów. W Polsce żadna z tych książek nie zagościła długo na półkach księgarskich. Lecz gdyby nie one - jak uboga by była dziś nasza wiedza w tym względzie. W swej działalności publicystycznej, podobnie jak w swej twórczości kompozytorskiej, Schaeffer odgrywa od lat pionierską i nie dającą się przecenić rolę: upowszechnia nową sztukę wśród szerokich rzesz czytelników i słuchaczy, walczy o jej miejsce w naszym tyciu, od twórców żąda niezależności, bezkompromisowości, odwagi i autentyzmu w myśleniu i w działaniu. Taka postawa, rzecz jasna, nie zawsze przysparzała mu we własnym kraju zwolenników, toteż - podczas gdy w opinii światowej powszechnie już został zaliczony do ścisłego grona najbardziej znaczących twórców dzisiejszej doby w Polsce muzyka jego, wciąż jeszcze nie jest znana odpowiednio do jej skali i znaczenia. Ale Czy to dla nas pierwszyzna?
Zasadą Schaeffera jest: nie stawiać granic sztuce. Jako kompozytor i twórca nie daje się ująć żadną jedną formułą: jest nieprzewidywalny, tak jak rozwój samej sztuki. Ma ogromny dorobek twórczy, uprawia wszystkie gatunki muzyki, penetruje coraz te nowe jej obszary - od muzyki instrumentalnej, jazzu i "trzeciego nurtu" po muzykę elektroniczną, teatr instrumentalny, happening, muzykę wizualną, graficzną, muzykę akcji czy muzykę dla aktorów. Wciąż rozszerzając pole swojej działalności, w nieunikniony sposób doszedł więc do teatru -- i oto od szeregu jut lat jesteśmy świadkami wielkich sukcesów - wpierw jego kompozycji parateatralnych, potem zaś pełnospektaklowych sztuk teatralnych, takich jak "Zorza", "Mroki" - na naszych scenach.
W ubiegłym roku mogliśmy poznać w Olsztynie napisany w 1966 roku "Kwartet dla czterech aktorów" w wykonaniu aktorów teatru "Szwedzka 2/4". Prezentowana obecnie sztuka "Tutam" jest najnowszym utworem teatralnym Bogusława Schaeffera. Co nam tym razem powie ów wiecznie poszukujący, wiecznie niespokojny, twórca?
