Łódź. "Kościuszko. Ostatnia bitwa" w Teatrze Nowym
Prapremierę spektaklu "Kościuszko. Ostatnia bitwa" przedstawiającego narodowego bohatera w roli zakładnika polityki carskiej Rosji zaprezentuje w piątek Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka w Łodzi. Autorem dramatu jest Radosław Paczocha, reżyseruje Iwona Siekierzyńska.
Spektakl opisuje dwa lata z życia Tadeusza Kościuszki, które nastąpiły po przegranej bitwie pod Maciejowicami 10 października 1794 r. Ranny naczelnik dostaje się do rosyjskiej niewoli, w której pozostaje do grudnia 1796 roku.
- To moment w historii bardzo trudny dla Polski i dla naszego narodowego bohatera. Kościuszko słyszy diaboliczną propozycję cara - daruje on wolność 20 tys. Polaków, ale dowództwo powstania musi przysiąc, że będzie jego poddanymi. Na decyzję Kościuszko ma dwa dni - wyobraźmy sobie, jaka to presja. Podpisuje +lojalkę+ i car dotrzymuje słowa, ale Kościuszko do końca życia ma poczucie winy - podkreślił Paczocha.
Autor dramatu chciałby wywołać dyskusję na temat współczesnego patriotyzmu - czy jest on jedynie rozmową o umieraniu za ojczyznę, czy może być też przedstawiany jako wartość pozytywistyczna, związana z budową u podstaw, wychowywaniem społeczeństwa. Współczesne poczucie wartości ludzkiego życia - zdaniem Paczochy - pozwala nam na "zwolnienie" Kościuszki z poczucia winy,
"Można powielać mit Kościuszki - który w Polsce był, jest i będzie - albo dotykać prawdy. Kościuszko pod Racławicami miał 6 tys. wojska, a w Petersburgu ocalił 20 tys. Polaków. Wychodzę z założenia, że ludzie nauki i ludzie sztuki mają prawo dotykać prawdy, nawet jeśli jest ona niewygodna i trudna" - dodał.
Według reżyser Iwony Siekierzyńskiej dramat jest niemal dokumentalnym zapisem prawdziwych wydarzeń, rozmów i sytuacji. Wśród postaci, które pojawiają się na scenie obok Kościuszki, znajdzie się dramatopisarz i poseł na Sejm Julian Ursyn Niemcewicz, późniejszy szef sztabu armii Księstwa Warszawskiego Stanisław Fiszer, założyciel Muzeum Książąt Lubomirskich Henryk Ludwik Lubomirski.
- Oczywiście w przestrzeni teatralnej nabiera to innego charakteru i trudno tej "dokumentalności" się tu doszukiwać. Kościuszko w spektaklu jest człowiekiem rozgrywającym wewnętrzny konflikt. Traktuję ten spektakl jako impuls - ruch w stronę widzów. Będziemy potem oczekiwać ruchu po drugiej stronie - odkrywania Kościuszki; aby zszedł z pomnika i stał się człowiekiem - zaznaczyła Siekierzyńska.
W rolę Tadeusza Kościuszki wcieli się Adam Kupaj. W obsadzie znaleźli się także Wojciech Bartoszek, Łukasz Gosławski, Wojciech Oleksiewicz i Kacper Gaduła-Zawratyński. Scenografię przygotowuje Izabela Stronias, za muzykę odpowiada Marzena Majcher.
Spektakl realizowany jest w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości i został dofinansowany m.in. ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu "Patriotyzm Jutra".
