Roman Brandstaetter "Król i aktor"
Z bogatej i różnorodnej twórczości Romana Brandstaettera (ur. w 1906 r.) najbardziej znane są dramaty. Wielokrotnie grywano je na scenach całego kraju, a zwłaszcza takie pozycje jak: "Powrót syna marnotrawnego", "Ludzie z martwej winnicy", "Upadek kamiennego domu" czy "Król i aktor". Włodzimierz Maciąg tak charakteryzuje twórczość dramatyczną Brandstaettera: "Postacie swe buduje pisarz według reguł teatru klasycznego, czyni je rezonerami pewnych idei moralnych, albo nosicielami pewnych tragicznych konfliktów; w zasadzie postacie te są już ukształtowane zanim pojawią się na scenie, ukształtowane nie tylko na planie psychologicznym, ale i metafizycznym, są więc nosicielami pewnych przeznaczeń. Wiąże się to z charakterystycznym tokiem dialogu, z podniosłą, klasyczną redakcją wypowiedzi. Stąd prawdopodobnie silna skłonność pisarza do sztuk "kostiumowych", osadzonych w scenerii historycznej, sztuk przesuwających zainteresowanie widza ku problemom ogólnohumanistycznym, trwalszym od przypadkowych niejako reliktów i rekwizytów".
Dramat "Król i aktor" powstał w 1952 r. Bohaterami są król Stanisław August Poniatowski, Wojciech Bogusławski. Obydwie postacie zaprezentowane są na tle bardzo ciekawej epoki, to znaczy Konfederacji Targowickiej i Powstania Kościuszkowskiego. Stąd też w sztuce przewija się szereg innych postaci historycznych, bohaterów narodowych i zdrajców.
Spektakl przygotował Ośrodek Telewizyjny w Katowicach. Reżyserował przedstawienie Ignacy Gogolewski, który też kreuje główną rolę Bogusławskiego. Ponadto w spektaklu występują znani aktorzy warszawscy i katowiccy, m. in. Czesław Wołłejko (król), Elżbieta Decówna, Bogusława Murzyńska i inni. Dodajmy jeszcze, że postać Marcella Bacciarellego odtwarza jego potomek Ryszard Bacciarelli.
